Toplumcu gerçekçi bir anlayışla (realizm) işçi ve köylünün, dar gelirli memurların, işsizlerin, sokaktaki adamın sorunlarını yansıtan Orhan Kemal, Harika Çocuk adlı hikâyesinde çalışmak zorunda kalan, küçük, sevimli bir çocukla ilgili izlenimlerini kaleme almıştır.

Bu hikâyede sade, anlaşılır ve sürükleyici bir dil kullanmış; soyut, kapalı, simgesel anlatımlara ve imgelere başvurmamıştır.

Sosyal gerçekçilik anlayışıyla, unutulmuş ve eğitim görmemiş çocukların problemleri üzerinde durmuş, “küçük insanlar”ın hayatını yansıtmıştır.

A. Konu ve Tema

Konu: Çalışmak zorunda kalan küçük bir çocuğun, bir tamircinin yanında çırak olarak çalışması

Tema: Geçim sıkıntısı

B. Olay Örgüsü

1. Kahramanın (anlatıcının) kendi arkadaşını görmek için tamir atölyesine gitmesi
2. Tamirciden dönerken küçük bir çocuk işçiyle karşılaşması
3. Çocukla aralarında geçen diyalog
4. Çocuğun ustasının yanına gitmesi ve anlatıcının çocuğu izlemesi

C. Mekân (Yer) ve Zaman

Mekân: Tamir atölyesi

Zaman: Hikâyede belirgin bir zaman verilmemiştir ancak anlatıcı ile işçi çocuğun konuşmalarından zaman diliminin gündüz olduğu çıkarılabilir. Hikâye, kahraman anlatıcının atölyeye gelmesiyle başlayıp küçük işçiyi ustasının çağırmasıyla bitiyor.

Ç. Kişiler

Anlatıcı: Hikâyenin kahraman anlatıcısıdır.

İşçi Çocuk (Ayhan): Ailesine destek için çalışmak zorunda kalan, tesviyecilikle uğraşan, boyunun kısa olmasından yakınan küçük bir çocuktur.

Usta: Ayhan’ın atölyedeki ustasıdır.

D. Anlatıcı ve Bakış Açısı

Kahraman (ben) anlatıcının bakış açısı hâkimdir. Anlatıcı hem hikâyenin aktarılmasında hem de olayların gelişiminde etkilidir. Diğer karakterlerle iletişim hâlindedir. Hikâyede her şey onun kişisel penceresinden anlatılır.

E. Dil ve Üslup

Harika Çocuk, Cumhuriyet Dönemi’nin dil ve anlatımına uygun olarak sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır. Yazar, hikâyenin kahramanını yöresel ağzıyla konuşturmuştur. Hikâye, tamir atölyelerinin olumsuz koşullarını betimleyerek başlamış ve diyaloglarla devam etmiştir. Hikâyede anlatıcının konumu ve diyaloglar birbirini tamamlamıştır. Yazarın diyalog tekniğine sık sık başvurması anlatıcının varlığını silikleştirmiş, kişiler arasında eşitlik sağlanmıştır.

F. Anlatım Teknikleri

Anlatma bölümlerinde çocuğun annesinin ölümünden bahsetmesi ve onu anlatması “geriye dönüş” tekniğinden; olayların kısa kısa anlatılması da “özetleme” tekniğinden yararlanıldığını göstermektedir. Ayrıca hikâye boyunca anlatıcı ile işçi çocuğun karşılıklı konuşmaları ise “diyalog” tekniğine başvurulduğunu göstermektedir.