Ortaçağdaki Dört Temel Felsefe

1. Hristiyan felsefesi; bin yıllık sürecin tamamını kapsar, Latince icra edilmiştir.
2. İslam felsefesi; 6-11 yy. arasında Arapça ve Farsça icra edilmiştir.
3. Yahudi felsefesi; İbranice icra edilmiştir.
4. Bizans felsefesi; Hristiyan Bizans İmparatorluğu içinde Yunanca yapılan felsefe.

Dört Temel Felsefenin Ortak Paydaları

1. Bu gelenekler kendi aralarında önemli farklılıklar barındırsa da ortaçağ felsefesi karakterini taşırlar. Bunlar :
2. Ortak felsefi mirası (Grek felsefesi) paylaşmaları.
3. Bu dört geleneğin filozofları birbirlerinden epey etkilenmişlerdir.
4. Vahye dayalı tek tanrılı dinlere inanan kültürlerde icra edilmişlerdir; bu felsefeler dini öğretileri temellendireme çabası sergileyen dinle ilgili olan, dinden etkilenmiş olan felsefelerdir. (Tanrının varoluşu ve doğası, yaratılışın anlamı, insanın doğası ve amacı gibi konular temel problemlerdir.)

ORTAÇAĞ FELSEFESİNİN ÖZELLİKLERİ

Ümmetlerin Felsefeleri

1. İlkçağ felsefesi bir halkın (Yunan veya Atina) felsefesi, Modern felsefe bireylerin felsefesiyken Ortaçağ felsefesi bir dinin, ümmetin felsefesidir. Hristiyan ve Müslüman filozoflar tarafından yapılmıştır.
2. Antik ve modern felsefe toplum sözleşmesi ile, ortak çıkar ve iş bölümü ile bir araya gelmiş toplulukların ve bireylerin felsefesiyken ortaçağ felsefesi belirli peygamber/tanrılar etrafında toplanmış ümmetlerin felsefesidir.

Dinin Hizmetine Sunulmuş Bir Felsefe

1. Felsefe ilkçağda diğer tüm disiplinlerin anası, modern çağda bilgi ağacının köküyken ortaçağda teolojinin bir kolu olmuş, teolojinin hizmetine sunulmuştur. Bu felsefede sadece teoloji konuşulduğu anlamına gelmez. Etik, estetik veya epistemoloji de konu edinilir fakat bunlar teolojik zeminde işlenir.
2. Ortaçağ ise felsefenin problemleri tamamen öte dünya ile ilgilidir. İlkçağda insanın doğa ile ilişkisi önemliyken ortaçağda insanın tanrı ile ilişkisi ön plandadır.
3. İlkçağda insanlar doğa bilimleriyle insanın kendi başına iyi ve mutlu bir yaşam sürdürmesinin yolunu aramasına imkân verirken ortaçağda bu hem yanlış hem de tehlikeli olarak görülür çünkü insan kendi başına yolunu bulamaz, kaybolur; bu yüzden vahye ve vahyin yorumlanmasına ihtiyaç duyar.

Kahramandan Kurtarılmayı Bekleyen Çaresiz İnsana

1. Yunan felsefesinde etik toplumsal bir zemin üzerine temellendirilirken ortaçağda etik teolojiktir ve tanrının emirlerine uygunluk değerlendirilir.
2. İlkçağda bireysel güç/güzelliğe dayanan bir kahramanlık vardır bireyde. Birey kendi başına mutluluğu elde etmeye muvaffak olabilirdi.
3. Tanrı yüksek bir ideal gerektirdiğinden ortaçağ insanı eksikliğini, başarıszlığını, günahkarlığını her zaman duyumsar. Bu insan güçsüz, günahkârdır ve bir hiçleşme süreci ön plandadır. Kötümser bir felsefe söz konusudur. Dünya çile yeridir.
4. Yaratıcıdan ayrı düşmüş ortaçağ insanı kendisine yabancı bu evrenden kirlenmeden kurtulup yaratıcısına kavuşmak ister. Bu yüzden felsefesi tümüyle pratiktir.

1. İlkçağda mikrokozmos olan insan makrokozmosun parçasıdır. Ortaçağda ise insan kendisine yabancı bir evrende yaşar hale gelmiş. Problemi insanın yaratıcısına temiz (kirlenmemiş) olarak nasıl gideceği olmuş.
2. Bunun için de arınma gerekir. Burada da “kurtarıcı bilgiye” ihtiyaç duyulur. Modern çağda insan yeniden doğaya dönecek ve kendisinin bir yıldız tozu olduğunu düşünecektir.

Felsefe Dinle Bütünleşmiş Formda Devam Eder

1. Ortaçağ felsefesi ilkçağ felsefesinin bir çeşit devamıdır. Aynı kavramları kullanır.