Ototrof canlı, inorganik maddeler kullanarak kendi yiyeceklerini oluşturan organizmalardır. Bunu ışık, su ve karbondioksit kullanarak, fotosentez olarak bilinen bir işlemde veya kemosentez adı verilen bir yöntemle çeşitli kimyasallar kullanarak yapabilirler. Üreticiler olarak ototroflar herhangi bir ekosistemin temel yapı taşlarıdır. Gezegendeki diğer tüm yaşam türleri için gerekli olan besinleri üretirler. Ototrof örnekleri arasında bitkiler, algler, plankton ve bakteriler bulunur.

Bitkiler en yaygın ototrof türleridir ve kendi yiyeceklerini üretmek için fotosentezi kullanırlar. Bitkiler hücrelerinde kloroplast adı verilen ve ışıktan besin üretmelerine izin veren özel bir organele sahiptir. Su ve karbondioksit ile kombinasyon halinde, bu organeller, enerji için kullanılan basit bir şeker olan glikozun yanı sıra bir yan ürün olarak oksijen üretir. Glikoz sadece üretim tesisi için beslenme sağlamakla kalmaz, aynı zamanda bu bitkilerin tüketicileri için bir enerji kaynağıdır. Fotosentez kullanan diğer ototrof örnekleri arasında algler, plankton ve bazı bakteri türleri bulunur.

Farklı bakteri türleri besin üretmek için kemosentezi kullanabilir. Kemosentez, ışığı su ve karbondioksit ile birlikte kullanmak yerine, karbondioksit ve enerji üretmek için oksijenle birlikte metan veya hidrojen sülfür gibi kimyasallar kullanır. Bu işlem oksidasyon olarak da bilinir. Bu ototroflar genellikle gıda üretimi için gerekli kimyasalları bulmak amacıyla aşırı ortamlarda bulunur. Bu ortamlar, hidrojen sülfür ve diğer gazları üretmek için suyu alttaki volkanik magma ile karıştıran deniz tabanındaki çatlaklar olan su altı hidrotermal deliklerini içerir.