İşte Cevaplar
Cevap : Bana göre UYANDIRMAYA çünkü me,ma-mek-mak eki almalı ismin sonuna gelir çatısını bozmaz. Yarım yargı bildirir, yan cümlecikte yüklem olurlar.
Diğer Cevaplara Gözat
Diğer Cevaplara Gözat
Cevap : Öyle güzel uyuyor ki uyandırmaya kıyamadım cümlesindeki isim fiil UYANDIRMA kelimesidir.
Bknz: İsim fiil
Bknz: İsim fiil
Cevap : Sözlükte İsim fiil Nedir:
İsim-fiil veya mastar veya fiilimsilerin, fiillerin cümlede isim görevinde kullanılan hâli. Türkçedeki üç fiilimsi grubundan biridir. Fiil kök veya gövdelerine -me, -mek veya -iş mastar eklerinin getirilmesiyle oluşturulur. Bu eklerde ses uyumlarına göre gerekli değişiklikler yapılır.
İsim Fiillerin Özellikleri:
1. Eylemlerden türetilir; eylem anlamını yitirmediklerinden mastar eki (-mek, -mak) alabilirler.
2. Olumsuzluk eki (-me, -ma) alabilirler.
3. Türetildikleri eylemin çatı özelliğini aynen devam ettirirler.
4. Yarım yargı bildirir, yan cümlecikte yüklem olurlar. Yan cümlecikte özne, tümleç gibi öğeler bulunabilir. Geçişli olanlar nesne de alabilirler.
5. Kip ve kişi çekimleri yoktur. Fiil değil, ad çekim eklerini alırlar.
6. Cümlede ad soylu sözcük (ad, sıfat, zarf) gibi görev yaparlar.
Fiil kök veya gövdelerine -mek (-mak), -me (ma), -iş (-ış, -üş, -uş) ekleri getirilerek türetilen eylemsilerdir. Hem eylem anlamı taşır, hem ad gibi görev yaparlar. Yanlarına aldıkları öğelerle birlikte yan cümlecik kurar; ad çekim eklerini alarak cümlede öge olurlar.
Tatil günlerinde balığa çıkmak en büyük eğlencesiydi.
Ayşe, kitap okumayı, tiyatro seyretmeyi çok sever.
Köşede saatlerce bekleyişlerinden kuşkulandık.
En beğendiğim tarafı, her olaya iyimser yaklaşmasıydı.
Çocukların neşeyle bağrışmaları, içimi açtı.
Not: Mastar ekleriyle türetildikleri halde, eylem anlamını yitirmiş adlar eylemsi değildir. Bunlar olumsuz yapılamazlar:
* dolma, kapama, sarma, kızartma, yazma, dondurma
* çakmak, ekmek, yemek, koymak
* dikiş, alışveriş, uçuş, bakış, gösteriş
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük eylemsidir?
A) O yıl Karadağ yöresinde bir ayaklanma çıkmıştı.
B) Bu konuda çevredekilere danışma gereği duymadı.
C) Tayın alnında ince bir akıtma vardır.
D) Gözlerine sanki yaradılıştan sürme çekilmiş.
E) Ocaktaki kavurma suyunu çekmek üzere.
Cevap: B
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili adeylem "özne" görevinde değildir?
A) Güzelleşmek, günümüz kadınlarının en önemli sorunudur.
B) Aldatılmayı hiçkimse istemez.
C) Okuma, gençlerin en büyük eksikliğidir.
D) Düşünme, geliştirilmesi gereken bir yetenektir.
E) Görüşme, gizli yapılacakmış.
Cevap: B
Uygulama:
Sanatçı yapıtlarında gündelik yaşama dair çatışmalarını anlatmaktan kaçınıyor. Bu nedenle bu romanı beni sarmadı. Sanki yazar bir bekleyiş içinde ve henüz bu süre dolmadı.
Bu parçada yer alan ad eylemleri yazınız,
Bir isim-fiil (mastar) ile ondan önce gelen ve ona bağlı olan kelimelerin veya kelime gruplarının oluşturduğu yeni gruba isim fiil grubu denir.
Grubun ana unsuru isim-fiildir ve sonda bulunur. Vurgu isim-fiilden önceki unsurdadır.
Mastar, grupta yüklem görevi yapar. Ondan önce gelen kelimeler de cümlede olduğu gibi özne, nesne, tümleç olurlar.
Onu biraz sonra çekeceği acıya hazırlamak...
Nesne dolaylı tüml. Yüklem
Suda, rüzgârda, kuşta senin sedanı duyup /
zarf
Seni / beyaz çiçekli dallar içinde / sanmak
Nesne dolaylı tüml. Yükl.
Halk sanatına, halk ağzına, halk hayatına / daima / açık olma...
Dolaylı tümleçler zarf yüklem
Uzun bir ayrılıktan sonra / sılaya / dönüş...
Zarf tüml. Dt y.
Etrafına / bir keklik gibi ürke ürke / bakış(ından anladım.)
Dolaylı tüm. zarf tüm. yüklem.
Bu grup, cümle ve kelime grubu içinde isim olarak kullanılır.
Etrafına bir keklik gibi ürke ürke bakışından anladım.
Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Bir faciadır, böyle bir âlemde uyanmak.
İsim-fiil veya mastar veya fiilimsilerin, fiillerin cümlede isim görevinde kullanılan hâli. Türkçedeki üç fiilimsi grubundan biridir. Fiil kök veya gövdelerine -me, -mek veya -iş mastar eklerinin getirilmesiyle oluşturulur. Bu eklerde ses uyumlarına göre gerekli değişiklikler yapılır.
İsim Fiillerin Tanımı ve Özellikleri
Eylem anlamı taşıyan, ancak kişi ve kip çekimleri olmayan, cümlede ad, sıfat ya da zarf olarak görev yapan sözcüklerdir.İsim Fiillerin Özellikleri:
1. Eylemlerden türetilir; eylem anlamını yitirmediklerinden mastar eki (-mek, -mak) alabilirler.
2. Olumsuzluk eki (-me, -ma) alabilirler.
3. Türetildikleri eylemin çatı özelliğini aynen devam ettirirler.
4. Yarım yargı bildirir, yan cümlecikte yüklem olurlar. Yan cümlecikte özne, tümleç gibi öğeler bulunabilir. Geçişli olanlar nesne de alabilirler.
5. Kip ve kişi çekimleri yoktur. Fiil değil, ad çekim eklerini alırlar.
6. Cümlede ad soylu sözcük (ad, sıfat, zarf) gibi görev yaparlar.
Ad Eylem (İsim Fiil, Mastar, Eylemlik)
Fiil kök veya gövdelerine -mek (-mak), -me (ma), -iş (-ış, -üş, -uş) ekleri getirilerek türetilen eylemsilerdir. Hem eylem anlamı taşır, hem ad gibi görev yaparlar. Yanlarına aldıkları öğelerle birlikte yan cümlecik kurar; ad çekim eklerini alarak cümlede öge olurlar.
Tatil günlerinde balığa çıkmak en büyük eğlencesiydi.
Ayşe, kitap okumayı, tiyatro seyretmeyi çok sever.
Köşede saatlerce bekleyişlerinden kuşkulandık.
En beğendiğim tarafı, her olaya iyimser yaklaşmasıydı.
Çocukların neşeyle bağrışmaları, içimi açtı.
Not: Mastar ekleriyle türetildikleri halde, eylem anlamını yitirmiş adlar eylemsi değildir. Bunlar olumsuz yapılamazlar:
* dolma, kapama, sarma, kızartma, yazma, dondurma
* çakmak, ekmek, yemek, koymak
* dikiş, alışveriş, uçuş, bakış, gösteriş
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük eylemsidir?
A) O yıl Karadağ yöresinde bir ayaklanma çıkmıştı.
B) Bu konuda çevredekilere danışma gereği duymadı.
C) Tayın alnında ince bir akıtma vardır.
D) Gözlerine sanki yaradılıştan sürme çekilmiş.
E) Ocaktaki kavurma suyunu çekmek üzere.
Cevap: B
Örnek Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili adeylem "özne" görevinde değildir?
A) Güzelleşmek, günümüz kadınlarının en önemli sorunudur.
B) Aldatılmayı hiçkimse istemez.
C) Okuma, gençlerin en büyük eksikliğidir.
D) Düşünme, geliştirilmesi gereken bir yetenektir.
E) Görüşme, gizli yapılacakmış.
Cevap: B
Uygulama:
Sanatçı yapıtlarında gündelik yaşama dair çatışmalarını anlatmaktan kaçınıyor. Bu nedenle bu romanı beni sarmadı. Sanki yazar bir bekleyiş içinde ve henüz bu süre dolmadı.
Bu parçada yer alan ad eylemleri yazınız,
İsim Fiil Nedir
Bir isim-fiil (mastar) ile ondan önce gelen ve ona bağlı olan kelimelerin veya kelime gruplarının oluşturduğu yeni gruba isim fiil grubu denir.
Grubun ana unsuru isim-fiildir ve sonda bulunur. Vurgu isim-fiilden önceki unsurdadır.
Mastar, grupta yüklem görevi yapar. Ondan önce gelen kelimeler de cümlede olduğu gibi özne, nesne, tümleç olurlar.
Onu biraz sonra çekeceği acıya hazırlamak...
Nesne dolaylı tüml. Yüklem
Suda, rüzgârda, kuşta senin sedanı duyup /
zarf
Seni / beyaz çiçekli dallar içinde / sanmak
Nesne dolaylı tüml. Yükl.
Halk sanatına, halk ağzına, halk hayatına / daima / açık olma...
Dolaylı tümleçler zarf yüklem
Uzun bir ayrılıktan sonra / sılaya / dönüş...
Zarf tüml. Dt y.
Etrafına / bir keklik gibi ürke ürke / bakış(ından anladım.)
Dolaylı tüm. zarf tüm. yüklem.
Bu grup, cümle ve kelime grubu içinde isim olarak kullanılır.
Etrafına bir keklik gibi ürke ürke bakışından anladım.
Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk cumhuriyetini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Bir faciadır, böyle bir âlemde uyanmak.