Cevap : Ozon tabakasını incelten gazlar geneldekloroflorokarbon (CFC) ve hidro-kloroflorokarbon (HCFC) türevleri. 1985’de imzalanan Viyana Sözleşmesi’nde ozon tabakasının korunmasına karar verilmişti. 1987’deyse Montreal Protokolü kabul edilmiş ve ozon tabakasına zarar veren gazlar şöyle özetlenmişti: 56 CFC ve 34 HCFC türü.

Etkili Halojen Gazları

İnsan aktivitelerinin ve doğal işlemlerin yaydıkları, stratosfer için, klor ve brom içeren gazların, önemli kaynağıdır. Güneş’ten gelen ultraviyole (UV) radyasyona maruz kalan halojen kaynaklı gazlar, yine klor ve brom içeren daha etkili gazlara dönüşürler. Stratosferik ozonu tahrip eden etkili gazların, önemli örnekleri, klormonoksit (ClO) ve brommonoksit (BrO) dir. Bunlar ve diğer etkili gazlar, ozon tabakasını incelten “katalitik” reaksiyon çevrimine katılırlar.

Klor ve Brom Reaksiyonları ve Ozon Tahribatı

 Klor ve brom içeren etkili gazlar, iki veya daha fazla ayrı reaksiyondan oluşan ‘katalitik çevrim’ içerisinde, stratosferik ozonu, yok eder. Sonuç olarak, tek bir klor ve brom atomu, başlattığı zincirleme reaksiyonla, yüzlerce ozon molekülünü yok edebilir. Bu yolla, etkili klor ve bromun küçük bir miktarı, ozon tabakası üzerinde, önemli bir tahrip gücüne sahiptir. Özellikle ozon yok etme reaksiyonlarında etkili gaz olan klormonoksit, kışın ve ilkbaharda çok yüksek seviyelere ulaşır. Bu sebeple, kutup bölgelerinde, büyük tahribat oluşur.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat