Cevap : Pascal ilkesi, sıvıların dışarıdan uygulanan basıncı temas ettiği her yüzeye aynı büyüklükte ve dik olarak iletmesidir. Bunun nedeni sıvıların sıkıştıralamaz ve akışkan olmalarıdır.

Sıkıştırılamazlık
Sıvılar basınç etkisiyle çok az sıkıştıkları için pratikte bu değer ihmal edilerek sıvılar sıkıştırılamaz kabul edilir. Bu yüzden sıvılar üzerlerine uygulanan basıncı aynen iletirler ve akışkan oldukları için de basıncı her yöne iletirler.

Gözlem
Bir şırıngaya bir miktar su doldurun ve daha sonra ucunu elinizle kapatarak pistonu aşağı itmeye çalışın.
Sonraki adımda şırınganın içindeki suyu boşaltıp içine hava çekin ve yine şırınganın açık ucunu elinizle kapatarak pistonu aşağı itmeye çalışın.

Pistonun ilk durumda ilerlemediğini, ikinci durumda ise bir miktar ilerlediğini gözlemleyeceksiniz.

İlke
İlk kez Fransız bilim adamı Blaise Pascal (1623-1662) tarafından öne sürülen ilkeye göre:

Uygulama alanları
Pascal ilkesinden -özellikle sanayide kullanılan hidrolik makinelerde olduğu gibi- basıncı sıvı ile ileterek az bir kuvvetle büyük bir kuvvet elde etmek için tasarlanmış düzeneklerde yararlanılır.

Pascal ilkesinden yararlanılarak elde edilmiş düzenekler ve makinelerden bazıları şunladır:

su cenderesi
emme basma tulumba
hidrolik fren
sıvılı manometre
sıvılı barometre
vinç
balya sıkıştıran makine
hidrolik asansör
hidrolik pres ve kaldıraçlar
damperli kamyon
itfaiye merdiveni
otomobil kaldırıcı pompalar
bileşik kap



Su cenderesi nedir?






Su cenderesi, Pascal prensibine dayanılarak tasarlanmış kaldıraçlardır.

Cendere
Cendere, kuvvet uygulayarak baskı, basınç, pres yapmak suretiyle bir şeyi sıkmak, ezmek demektir.

Su cenderesi

Pascal prensibinden yararlanılarak, yüzey alanları farklı pistonlar yardımıyla az kuvvet ile daha büyük kuvvet elde etmek amacıyla tasarlanmış düzeneklere su cenderesi denir.

Otomobilleri kaldırmak için kullanılan hidrolik kaldıraçlar da bu ilkeyle çalışır.


Hidrolik kaldıraç

Prensip

Aşağıdaki düzenekte, A1 yüzey alanına sahip birinci pistona F1 kuvveti uygulandığında P1 basıncı piston tarafından sıvıya iletilir. Oluşan basınç sıvı tarafından aynen büyük pistona iletilir. İletilen basıncın değeri küçük bile olsa A2 yüzey alanı büyük olduğu için F2 kuvveti de büyük olur.

Küçük pistondaki basınç P1 = F1/A1
Büyük pistondaki basınç P2 = F2/A2

P1 = P2 olduğuna göre F2 = F1 (A2/A1)
Su cenderesiyle oluştulmuş bir düzenekte, kuvvet kazancı pistonların yüzey alanları oranına A2/A1'e eşittir. Yüzey alanları oranı 100 olan iki silindirden küçüğüne 1N kuvvet uygulandığında büyük pistonla 100N'luk bir ağırlık kaldırılabilir.

Su cenderesi, bir bileşik kap örneğidir.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat