Peştemallıklar için hangi değerleme ölçüsü kullanılmaktadır?
sorusunun cevabı için bana yardımcı olur musunuz?
Bu soruya 1 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
İşte Cevaplar
Cevap :
Firmanın peştemallık değeri, işletmenin cari iktisadi değerinden kayıtlı öz sermayesi düşülerek hesaplanabilir. Vergi Usul Kanunundaki değerleme hükümleri, bu hesaplamanın yapılmasını engellediğinden peştemallık bünyesinde oluştuğu işletmenin muhasebe kayıtlarında açıkça yer almaz. Ancak, ticari işletmenin satılması halinde, işletmenin
peştemallığı realize edildiğinden ve bu peştemallığı işletmeyle birlikte satın alan kişinin ödediği tutarın, işletme kayıtlarına intikali gerekli olduğundan,satış tarihine kadar Vergi Usul Kanunu hükümleri gereği, gizli bir hesap mahiyetinde olan peştemallık zorunlu olarak açık bir hesap haline getirilir. Bilançodaki değeri ise, gizli hesap halindeyken ki mukayyet değeri, bir diğer ifadeyle işletmenin satış bedelinden işletmenin kayıtlı öz sermayesi düşüldükten sonra kalan tutardır. Böylece peştemallık, bu anlamda V.U.K.’ nun 282. maddesi hükmüne uygun
olarak mukayyet değerle değerlenmiş olmaktadır.
Bu açıklamaların hukuki bazda geçerliliğine ilişkin bir yasal dayanak da “l sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği” nde yer almaktadır. Söz konusu tebliğde Şerefiye (peştemallık) hesabıyla ilgili açıklamalar aynen aşağıdaki gibidir;
“Bu hesap, bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının (öz varlık) değeri arasındaki olumlu farkların izlenmesinde kullanılır. Şerefiye hesaplanırken rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde, net defter değeri esas alınır. Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı bu hesabın borcuna kaydolunur. Yok edilmeleri amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yapılır.”
Buradaki açıklamada, “şerefiye” nin iki şekilde hesaplanabileceği belirtilmektedir. Birincisinde satın alınan bir işletmenin alış bedeli ile işletmenin cari değerlere göre tespit edilene öz varlığı arasındaki fark olarak şerefiye ortaya çıkmaktadır. Bu hesaplama tarzıyla tespit edilen şerefiyede işletmenin aktifindeki kıymetlerin içerdiği gizli yedekler yer almaz.
Sadece, gelecekte elde edileceği umulan gelirlerin şimdiki değeri anlamındaki şerefiye (peştemallık) hesaplanmış olur.
Rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde şerefiye (peştemallık), ikinci yönteme göre hesaplanabilir. Bu durumda işletmenin alış bedeli ile kayıtlı öz sermayesi arasındaki fark olarak ortaya çıkacak olan peştemallık, işletmenin aktif kıymetlerinin içerdiği gizli yedeklerle gelecekte elde edileceği varsayılan gelirlerin şimdiki değeri toplamından oluşur.
Sonuç olarak; ticari bir işletmenin aktif ve pasifiyle bir kül olarak satın alınması halinde; alıcı işletmenin alış bedeli ile kayıtlı öz varlığı arasındaki farkı, şerefiye (peştemallık) olarak aktifleştirebilir.
Diğer Cevaplara Gözat
Peştemallıkların Değerleme Ölçüsü:
Peştemallıklar mukayyet değeri ile değerlenerek aktifleştirilirler. Peştemallıklarla ilgili değerleme hükmü VUK’nun 282’nci maddesinde ilk tesis ve taazzuv giderleri ile birlikte düzenlenmiştir. Ancak, ilk tesis ve taazzuv giderlerinin aktifleştirilmesi imkanı sadece kurumlara tanındığı halde, peştemallıklarla ilgili değerleme hükmü kurumlarla birlikte gelir vergisi mükellefleri için de geçerlidir. Öte yandan ilk tesis ve taazzuv giderlerinin aktifleştirilmesi ihtiyari olduğu halde peştemallıkların aktifleştirilmesi zorunludur.Ancak 2003 yılı için değeri 350.000.000-TL’yi geçmeyen peştemallıkların bir defada gider yazılabilmesi mümkündür.Firmanın peştemallık değeri, işletmenin cari iktisadi değerinden kayıtlı öz sermayesi düşülerek hesaplanabilir. Vergi Usul Kanunundaki değerleme hükümleri, bu hesaplamanın yapılmasını engellediğinden peştemallık bünyesinde oluştuğu işletmenin muhasebe kayıtlarında açıkça yer almaz. Ancak, ticari işletmenin satılması halinde, işletmenin
peştemallığı realize edildiğinden ve bu peştemallığı işletmeyle birlikte satın alan kişinin ödediği tutarın, işletme kayıtlarına intikali gerekli olduğundan,satış tarihine kadar Vergi Usul Kanunu hükümleri gereği, gizli bir hesap mahiyetinde olan peştemallık zorunlu olarak açık bir hesap haline getirilir. Bilançodaki değeri ise, gizli hesap halindeyken ki mukayyet değeri, bir diğer ifadeyle işletmenin satış bedelinden işletmenin kayıtlı öz sermayesi düşüldükten sonra kalan tutardır. Böylece peştemallık, bu anlamda V.U.K.’ nun 282. maddesi hükmüne uygun
olarak mukayyet değerle değerlenmiş olmaktadır.
Bu açıklamaların hukuki bazda geçerliliğine ilişkin bir yasal dayanak da “l sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği” nde yer almaktadır. Söz konusu tebliğde Şerefiye (peştemallık) hesabıyla ilgili açıklamalar aynen aşağıdaki gibidir;
“Bu hesap, bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının (öz varlık) değeri arasındaki olumlu farkların izlenmesinde kullanılır. Şerefiye hesaplanırken rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde, net defter değeri esas alınır. Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı bu hesabın borcuna kaydolunur. Yok edilmeleri amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yapılır.”
Buradaki açıklamada, “şerefiye” nin iki şekilde hesaplanabileceği belirtilmektedir. Birincisinde satın alınan bir işletmenin alış bedeli ile işletmenin cari değerlere göre tespit edilene öz varlığı arasındaki fark olarak şerefiye ortaya çıkmaktadır. Bu hesaplama tarzıyla tespit edilen şerefiyede işletmenin aktifindeki kıymetlerin içerdiği gizli yedekler yer almaz.
Sadece, gelecekte elde edileceği umulan gelirlerin şimdiki değeri anlamındaki şerefiye (peştemallık) hesaplanmış olur.
Rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde şerefiye (peştemallık), ikinci yönteme göre hesaplanabilir. Bu durumda işletmenin alış bedeli ile kayıtlı öz sermayesi arasındaki fark olarak ortaya çıkacak olan peştemallık, işletmenin aktif kıymetlerinin içerdiği gizli yedeklerle gelecekte elde edileceği varsayılan gelirlerin şimdiki değeri toplamından oluşur.
Sonuç olarak; ticari bir işletmenin aktif ve pasifiyle bir kül olarak satın alınması halinde; alıcı işletmenin alış bedeli ile kayıtlı öz varlığı arasındaki farkı, şerefiye (peştemallık) olarak aktifleştirebilir.
Diğer Cevaplara Gözat