İşte Cevaplar
Cevap : KONUSUNA GÖRE ROMAN ÇEŞİTLERİ:
1 – TARİHİ ROMAN: Tarihteki olay ya da kişileri konu alan romanlardır. Yazar, tarihi gerçekleri kendi hayal gücüyle birleştirerek anlatır.
İlk örneğini WALTER SCOTT “VAVERLEY” adlı eseriyle vermiştir.
Bunu GOGOL’un, “TOROS BULBA”, V. HUGO’nun “NÖTURDAM DE PARİS”, A. DUMAS’ın “MONTE CRİSTO” ve “ÜÇ SİLAHŞÖRLER” adlı eserleri takip eder.
Türk edebiyatında ilk örneği NAMIK KEMAL’ in “CEZMİ” romanıdır.
NİHAL ADSIZ’ın “BOZKURTLAR”;
TARIK BUĞRA’nın “KÜÇÜK AĞA” ve “KÜÇÜK AĞA ANKARADA”;
KEMAL TAHİR’in “YORGUN SAVAŞÇI” ve “DEVLET ANA” romanları bu tür romanlardır.
2 – MACERA ROMANI: Günlük hayatta her zaman rastlanmayan, şaşırtıcı, sürükleyici, esrarengiz olayları anlatan romanlardır. “SERÜVEN ROMANLARI” da denir. Bir araştırma ve izlemeyi anlatan “POLİSİYE ROMAN”, alışılmışın dışında uzak yerleri ve yaşamları anlatan “EGZOTİK ROMANLAR” da bu gruba girer.
Dünya edebiyatında R. L. STEVENSON’ ının “HAZİNE ADASI”, JULES VERNE’ in “İKİ SENE MEKTEP TATİLİ”, DANİEL DEFOE’ nun “ROBİNSON CROUSE”, RUDYARD KİPLİNG’ in “CANGEL”;
Türk edebiyatında A. MİTHAT EFENDİ’ nin “HASAN MELLAH”, “ DÜNYAYA İKİNCİ GELİŞ”, PEYAMİ SAFA’nın “CİNGÖZ RECAİ” adlı eserleri türün en tanınmış örnekleridir.
3) SOSYAL ROMAN: İnsan yaşamının sınırsız kültür birikimi içinde yer alan ve insanı derinden etkileyen toplumsal, siyasi olaylar, inançlar, gelenek ve görenekleri bazen eleştirisel bazen de bazen de bilimsel açıdan ele alıp anlatan romanlardır.
Bir fikri savunup bilimsel verilerle olaya yaklaşan “TEZLİ ROMAN” ( YAKUP KADRİ’ nin “YABAN” romanı gibi.);
Toplumdaki inanç ve gelenekleri anlatan “TÖRE ROMANI” ( HALİDE EDİP ADIVAR’ ın “ SİNEKLİ BAKKAL’ ı gibi.)
Bir olayı eleştirisel yaklaşımla anlatan “YERGİ ROMANI” YAŞAR KEMAL’ in “ İnce Memet” i gibi. );
Belli bir yerin özelliklerini anlatan “MAHALLİ ROMAN” ( FAKİR BAYKURT’ un “YILANLARIN ÖCÜ” gibi.) sosyal romanın çeşitleridir.
Dünya edebiyatında: VİCTOR HUGO’ nun “SEFİLLER “, TOLSTOY’ un “SUÇ ve CEZA”;
Türk edebiyatında NAMIK KEMAL’ in “İNTİBAH”, RECAİZADE MAHMUT EKREM’ in “ARABA SEVDASI”, AHMET MİTHAT EFENDİ’ nin “FELATUN BEYLE RAKIM EFENDİ” adlı eserleri bu tür romanlardır.
4- PSİKOLOJİK ROMAN ( TAHLİL ROMANI ): Dış âlemdeki olaylardan çok, kahramanların iç dünyasını, ruh hallerini ele alarak kişilerin toplumla ilişkilerini, bunların birbirinden nasıl etkilendiklerini anlatan romanlardır.
İlk örneği: MADAME DE LA FAYETTE’ nin “PRENCESSE DE CLEVS” adlı romanıdır.
Bizde MEHMET RAUF’ un “EYLÜL” adlı eseri ilk başarılı örnektir.
PEYAMİ SAFA’ nın “MATMAZEL NORALİYA’NIN KOLTUĞU”, “BİR TEREDDÜDÜN ROMANI”,“DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU” bu türdendir.
5 – OTOBİYOGRAFİK ROMAN: Yazarın kendi yaşamını anlattığı romanlardır. Dünya edebiyatında ALPHONSE DAUDET’ nin “KÜÇÜK ŞEYLER”,
Türk edebiyatımızda: Y.KADRİ KARAOSMANOĞLU’nun “ANAMIN KİTABI”, PEYAMİ SAFA’ nın “DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU”, NECİP FAZIL KISAKÜREK’in “KAFA KAĞIDI” bu türün örnekleridir.
6 – BİYOGRAFİK ROMAN: Ünlü bir kişinin hayatının tamamını yahut bir bölümünü roman tekniği içinde anlatan romanlara ise biyografik roman denir.
ALEX HALEY’ in yazdığı “MALCOLM X” gibi…
7 – FANTASTİK ROMAN:Hayal gücüne dayanan romanlardır. 19. yüzyılda ilimlerin gelişmesiyle yaygınlık kazanmıştır.
8- EGZOTİK ROMANLAR:Uzak, yabancı ülkeleri tanıtmak gayesiyle yazılan romanlardır.
PİYER LOTİ‘ nin “İZLANDA BALIKÇISI” adlı romanı bu türün güzel örneklerinden biridir.
9 – PİKARESK ROMAN:Adını, İspanyolca alt tabakadan serüvenci ya da serseri anlamına gelen sözcükten alır. Çoğunlukla ahlaksız, rezil bir kahramanın başıboş gezginlik yaşamında yaşadığı olayları gevşek ve rahat bir üslupla anlatır.
LESAGE’ nin “GİL BLAS DE SANTİLANE’ IN SERÜVENLERİ”, THOMAS MANN’ ın “DOLANDIRICI FELİX KRULL’UN İTİRAFLARI” bu türün önemli örnekleri arasındadır.
10) NEHİR / IRMAK ROMAN: Bir kişinin, bir toplumun hayatındaki gelişmeleri ya da tarihi bir olayı birden fazla cilt halinde anlatan romanlardır.
TARIK BUĞRA’ nın ”KÜÇÜK AĞA”, “KÜÇÜK AĞA ANKARA’DA”, “FİRAVUN İMANI”;
NİHAL ADSIZ’ ın “BOZKURTLAR”, “BOZKURTLARIN ÖLÜMÜ”, “BOZKURTLAR DİRİLİYOR”;
YAŞAR KEMAL’ in “BİR ADA HİKÂYESİ” ( “Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana” / “Karıncanın Su içtiği” / “Tan Yeri Horozları” / “Çıplak Deniz, Çıplak Ada” ) romanları gibi.
BAĞLI OLDUKLARI EDEBİ AKIMA GÖRE ROMANLAR:
1) KLÂSİK ROMAN: Biçim kusursuzluğuna, akla ve sağduyuya dayanan romanlardır. MADAME DE LA FAYETTE “PRİNCESSE DE CLEVS” adlı romanıyla klasiklerin roman alanındaki temsilcisidir.
2) ROMANTİK ROMAN: Romantik akıma uygun olarak duygu ve hayallerin, dünyanın geçiciliğine bağlı olarak din duygusunun ön planda olduğu romanlardır. Yazar, vak’aya, kahramanların kişiliklerine, betimlemelere 3. şahıs olarak dışarıdan müdahalelerde bulunur.
NAMIK KEMAL’ in “İNTİBAH YAHUT ALİ BEY’İN SERGÜZEŞTİ”, VİCTOR HUGO’ nun “SEFİLLER” ve “NOTRE DAMIN KAMBURU”, A. DUMAS PERE ‘ in “ÜÇ SİLAHŞÖRLER”, “MONTE KRİSTO KONTU”, A. DUMAS FİLS’ in “KAMELYALI KADIN”, LAMARTİNE ‘ in “GREZİELLA”,
GOETHE’ nin “GENÇ WERTHER’ İN ACILARI” ve “FAUST” romanları gibi.
3) REALİST ROMAN: Gerçekçi akıma uygun olarak gözlem ve deneyimin duygu ve hayalden daha ön planda olduğu akımdır. Yazar 3. şahıs olarak romana müdahalelerde bulunmaz.
Realist roman Stendhal‘ e göre “yol” buyunca gezdirilen bir ayna”dır.
BALZAC , G. FLAUBERT, TOLSTOY, CHARLES DİCKENS, J.STEİNBECK , Ernest HEMİNGWAY, TURGANYEV ve STENDHAL ’in romanları bu üsluptadır.
Bizdeki ilk başarılı örneği, RECAİZADE MAHMUT EKREM’ in “ARABA SEVDASI “dır.
4) NATÜRALİST ROMAN: Bilimsel araştırmalara bağlı kalarak kahramanlarını gözlemlerle seçen romanlardır. Gözlemle yetinmeyip deneye başvururlar. Üslup ikinci plana atılmıştır, kahramanlar bulundukları mahalli çevrenin diliyle konuşurlar. Yazarlar; bir bilim adamı, bir doktor edasındadır, aynı sebeplerin aynı sonuçları verdiğini söyleyen bilimsel ilke “determinizm” e sıkı sıkıya bağlıdırlar.
EMİLE ZOLA ve MAUPASSANT romanları doğalcı romanlardır.
NABİZADE NAZIM’ ın “KARABİBİK” adlı romanı gibi.
5) DİĞER TÜRLER:
ALEGORİK ROMAN,
ESTETİK ROMAN,
İZLENİMSEL ROMAN,
DIŞAVURUMCU ROMAN,
SÜRREALİST ROMAN
ve
YENİ ROMAN diye adlandırılır.
Diğer Cevaplara Gözat
1 – TARİHİ ROMAN: Tarihteki olay ya da kişileri konu alan romanlardır. Yazar, tarihi gerçekleri kendi hayal gücüyle birleştirerek anlatır.
İlk örneğini WALTER SCOTT “VAVERLEY” adlı eseriyle vermiştir.
Bunu GOGOL’un, “TOROS BULBA”, V. HUGO’nun “NÖTURDAM DE PARİS”, A. DUMAS’ın “MONTE CRİSTO” ve “ÜÇ SİLAHŞÖRLER” adlı eserleri takip eder.
Türk edebiyatında ilk örneği NAMIK KEMAL’ in “CEZMİ” romanıdır.
NİHAL ADSIZ’ın “BOZKURTLAR”;
TARIK BUĞRA’nın “KÜÇÜK AĞA” ve “KÜÇÜK AĞA ANKARADA”;
KEMAL TAHİR’in “YORGUN SAVAŞÇI” ve “DEVLET ANA” romanları bu tür romanlardır.
2 – MACERA ROMANI: Günlük hayatta her zaman rastlanmayan, şaşırtıcı, sürükleyici, esrarengiz olayları anlatan romanlardır. “SERÜVEN ROMANLARI” da denir. Bir araştırma ve izlemeyi anlatan “POLİSİYE ROMAN”, alışılmışın dışında uzak yerleri ve yaşamları anlatan “EGZOTİK ROMANLAR” da bu gruba girer.
Dünya edebiyatında R. L. STEVENSON’ ının “HAZİNE ADASI”, JULES VERNE’ in “İKİ SENE MEKTEP TATİLİ”, DANİEL DEFOE’ nun “ROBİNSON CROUSE”, RUDYARD KİPLİNG’ in “CANGEL”;
Türk edebiyatında A. MİTHAT EFENDİ’ nin “HASAN MELLAH”, “ DÜNYAYA İKİNCİ GELİŞ”, PEYAMİ SAFA’nın “CİNGÖZ RECAİ” adlı eserleri türün en tanınmış örnekleridir.
3) SOSYAL ROMAN: İnsan yaşamının sınırsız kültür birikimi içinde yer alan ve insanı derinden etkileyen toplumsal, siyasi olaylar, inançlar, gelenek ve görenekleri bazen eleştirisel bazen de bazen de bilimsel açıdan ele alıp anlatan romanlardır.
Bir fikri savunup bilimsel verilerle olaya yaklaşan “TEZLİ ROMAN” ( YAKUP KADRİ’ nin “YABAN” romanı gibi.);
Toplumdaki inanç ve gelenekleri anlatan “TÖRE ROMANI” ( HALİDE EDİP ADIVAR’ ın “ SİNEKLİ BAKKAL’ ı gibi.)
Bir olayı eleştirisel yaklaşımla anlatan “YERGİ ROMANI” YAŞAR KEMAL’ in “ İnce Memet” i gibi. );
Belli bir yerin özelliklerini anlatan “MAHALLİ ROMAN” ( FAKİR BAYKURT’ un “YILANLARIN ÖCÜ” gibi.) sosyal romanın çeşitleridir.
Dünya edebiyatında: VİCTOR HUGO’ nun “SEFİLLER “, TOLSTOY’ un “SUÇ ve CEZA”;
Türk edebiyatında NAMIK KEMAL’ in “İNTİBAH”, RECAİZADE MAHMUT EKREM’ in “ARABA SEVDASI”, AHMET MİTHAT EFENDİ’ nin “FELATUN BEYLE RAKIM EFENDİ” adlı eserleri bu tür romanlardır.
4- PSİKOLOJİK ROMAN ( TAHLİL ROMANI ): Dış âlemdeki olaylardan çok, kahramanların iç dünyasını, ruh hallerini ele alarak kişilerin toplumla ilişkilerini, bunların birbirinden nasıl etkilendiklerini anlatan romanlardır.
İlk örneği: MADAME DE LA FAYETTE’ nin “PRENCESSE DE CLEVS” adlı romanıdır.
Bizde MEHMET RAUF’ un “EYLÜL” adlı eseri ilk başarılı örnektir.
PEYAMİ SAFA’ nın “MATMAZEL NORALİYA’NIN KOLTUĞU”, “BİR TEREDDÜDÜN ROMANI”,“DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU” bu türdendir.
5 – OTOBİYOGRAFİK ROMAN: Yazarın kendi yaşamını anlattığı romanlardır. Dünya edebiyatında ALPHONSE DAUDET’ nin “KÜÇÜK ŞEYLER”,
Türk edebiyatımızda: Y.KADRİ KARAOSMANOĞLU’nun “ANAMIN KİTABI”, PEYAMİ SAFA’ nın “DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU”, NECİP FAZIL KISAKÜREK’in “KAFA KAĞIDI” bu türün örnekleridir.
6 – BİYOGRAFİK ROMAN: Ünlü bir kişinin hayatının tamamını yahut bir bölümünü roman tekniği içinde anlatan romanlara ise biyografik roman denir.
ALEX HALEY’ in yazdığı “MALCOLM X” gibi…
7 – FANTASTİK ROMAN:Hayal gücüne dayanan romanlardır. 19. yüzyılda ilimlerin gelişmesiyle yaygınlık kazanmıştır.
8- EGZOTİK ROMANLAR:Uzak, yabancı ülkeleri tanıtmak gayesiyle yazılan romanlardır.
PİYER LOTİ‘ nin “İZLANDA BALIKÇISI” adlı romanı bu türün güzel örneklerinden biridir.
9 – PİKARESK ROMAN:Adını, İspanyolca alt tabakadan serüvenci ya da serseri anlamına gelen sözcükten alır. Çoğunlukla ahlaksız, rezil bir kahramanın başıboş gezginlik yaşamında yaşadığı olayları gevşek ve rahat bir üslupla anlatır.
LESAGE’ nin “GİL BLAS DE SANTİLANE’ IN SERÜVENLERİ”, THOMAS MANN’ ın “DOLANDIRICI FELİX KRULL’UN İTİRAFLARI” bu türün önemli örnekleri arasındadır.
10) NEHİR / IRMAK ROMAN: Bir kişinin, bir toplumun hayatındaki gelişmeleri ya da tarihi bir olayı birden fazla cilt halinde anlatan romanlardır.
TARIK BUĞRA’ nın ”KÜÇÜK AĞA”, “KÜÇÜK AĞA ANKARA’DA”, “FİRAVUN İMANI”;
NİHAL ADSIZ’ ın “BOZKURTLAR”, “BOZKURTLARIN ÖLÜMÜ”, “BOZKURTLAR DİRİLİYOR”;
YAŞAR KEMAL’ in “BİR ADA HİKÂYESİ” ( “Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana” / “Karıncanın Su içtiği” / “Tan Yeri Horozları” / “Çıplak Deniz, Çıplak Ada” ) romanları gibi.
BAĞLI OLDUKLARI EDEBİ AKIMA GÖRE ROMANLAR:
1) KLÂSİK ROMAN: Biçim kusursuzluğuna, akla ve sağduyuya dayanan romanlardır. MADAME DE LA FAYETTE “PRİNCESSE DE CLEVS” adlı romanıyla klasiklerin roman alanındaki temsilcisidir.
2) ROMANTİK ROMAN: Romantik akıma uygun olarak duygu ve hayallerin, dünyanın geçiciliğine bağlı olarak din duygusunun ön planda olduğu romanlardır. Yazar, vak’aya, kahramanların kişiliklerine, betimlemelere 3. şahıs olarak dışarıdan müdahalelerde bulunur.
NAMIK KEMAL’ in “İNTİBAH YAHUT ALİ BEY’İN SERGÜZEŞTİ”, VİCTOR HUGO’ nun “SEFİLLER” ve “NOTRE DAMIN KAMBURU”, A. DUMAS PERE ‘ in “ÜÇ SİLAHŞÖRLER”, “MONTE KRİSTO KONTU”, A. DUMAS FİLS’ in “KAMELYALI KADIN”, LAMARTİNE ‘ in “GREZİELLA”,
GOETHE’ nin “GENÇ WERTHER’ İN ACILARI” ve “FAUST” romanları gibi.
3) REALİST ROMAN: Gerçekçi akıma uygun olarak gözlem ve deneyimin duygu ve hayalden daha ön planda olduğu akımdır. Yazar 3. şahıs olarak romana müdahalelerde bulunmaz.
Realist roman Stendhal‘ e göre “yol” buyunca gezdirilen bir ayna”dır.
BALZAC , G. FLAUBERT, TOLSTOY, CHARLES DİCKENS, J.STEİNBECK , Ernest HEMİNGWAY, TURGANYEV ve STENDHAL ’in romanları bu üsluptadır.
Bizdeki ilk başarılı örneği, RECAİZADE MAHMUT EKREM’ in “ARABA SEVDASI “dır.
4) NATÜRALİST ROMAN: Bilimsel araştırmalara bağlı kalarak kahramanlarını gözlemlerle seçen romanlardır. Gözlemle yetinmeyip deneye başvururlar. Üslup ikinci plana atılmıştır, kahramanlar bulundukları mahalli çevrenin diliyle konuşurlar. Yazarlar; bir bilim adamı, bir doktor edasındadır, aynı sebeplerin aynı sonuçları verdiğini söyleyen bilimsel ilke “determinizm” e sıkı sıkıya bağlıdırlar.
EMİLE ZOLA ve MAUPASSANT romanları doğalcı romanlardır.
NABİZADE NAZIM’ ın “KARABİBİK” adlı romanı gibi.
5) DİĞER TÜRLER:
ALEGORİK ROMAN,
ESTETİK ROMAN,
İZLENİMSEL ROMAN,
DIŞAVURUMCU ROMAN,
SÜRREALİST ROMAN
ve
YENİ ROMAN diye adlandırılır.
Diğer Cevaplara Gözat