Avrupa’da Rönesans hareketlerinin başladığı günlerde Osmanlı Devleti tarihinin en parlak dönemini yaşamaktaydı. Bilim sanat ve medeniyet alanlarında örnek teşkil ediyordu. Rönesans hareketleri ile gelişme ve çağdaşlaşma önündeki engelleri kaldıran Avrupa, kendisini engelleyen skolastik düşünceden kurtulmuştur. Medeniyet yolunda hızla ilerlemeye başlamıştır.

Osmanlı Devleti ise geleceği göremeyip bu gelişmelere sadece seyirci kalmakla yetinmiştir. Avrupa’da bilim anlamında yapılan keşifler, icatlar, buluşlar Osmanlı Devleti tarafından yalnız seyretmekle kaldığından, Osmanlı ve Avrupa arasındaki medeniyet farkı hızla kapanmaya başlamıştır. İlerleyen zaman içerisinde de Osmanlı Devleti bu konularda Avrupa’nın gerisinde kalmaya başlamış ve açılan farkı kapatma çabaları başlatılmıştır. Fakat yapılan Islahatlar ve Tanzimatlar bu farkı kapatmada yetersiz kalmıştır.

bkz. Rönesans Osmanlıyı Nasıl Etkiledi