Metinde, bir tarla meselesi yüzünden aralarında husumet bulunan iki köylü arasında yaşanan bir cinayet ve bu cinayetin ardından yaşananlar anlatılmaktadır.

Olay örgüsü şu şekildedir:

1. Giriş: Metin, Savrukların Hüseyin'in Arkbaşı'nda Sarı Mehmet'i vurmasıyla başlar.
2. Gelişme: Cinayetten sonra köylüler, Sarı Mehmet'in annesini ikna etmeye çalışırlar. Annesi, oğlunun ölümünden sonra kimseden davacı olmadığını söyler.
3. Dönüş: Bir ay sonra, Garip Mehmet'in hükümete ihbarda bulunması üzerine candarmalar köye gelir. Candarmalar, cesedi mezardan çıkarır ve kasabaya götürmek için Sarı Mehmet'in annesinden yardım ister.
4. Sonuç: Candarmalar, cesedi kasabaya götürürken, Sarı Mehmet'in annesi de kağnının arkasında yürüyerek onlarla birlikte gider. Yolda, kadının dayanacak gücü kalmaz ve yere yığılır.

Metinde, çatışma unsuru, Sarı Mehmet'in öldürülmesidir. Bu çatışma, iki köylü arasındaki tarla meselesinden kaynaklanmaktadır. Olay, köylüler arasında bir huzursuzluk ve korkuya neden olur. Candarmaların köye gelmesi, olayın aydınlatılması için bir fırsat yaratır. Ancak, Sarı Mehmet'in annesi, oğlunun ölümünden sonra kimseden davacı olmadığını söyleyerek, olayın aydınlatılmasını engeller. Bu durum, çatışmanın çözümünü zorlaştırır.

Metinde, Sarı Mehmet'in annesi, önemli bir karakterdir. Oğlunun ölümünden sonra yaşadığı acı ve üzüntü, onun karakterini ve davranışlarını etkiler. Oğlunun cesedinin kasabaya götürülmesi, onun için bir sonun başlangıcıdır. Bu olay, onun için bir yıkımdır.

Metinde, doğa unsurları da önemli bir rol oynar. Yaz gecelerinin parlak ayışığı altında ilerleyen kağnı, bir ölü taşıra benzemez. Bu durum, Sarı Mehmet'in annesinin yaşadığı acı ve üzüntünün büyüklüğünü vurgular.

Olay Örgüsü:

1. Savrukların Hüseyin’in ark başında Sarı Mehmet’i vurması,
2. Köylülerin olayı jandarmaya bildirmemesi,
3. Uzun bir hastalıktan sonra eceliyle ölmüş gibi cenazeyi yıkayıp gömmeleri,
4. Savrukların Hüseyin’le kavgalı olan Garip Mehmet’in olayı hükümete bildirmesi üzerine köye gelen jandarmaların ceseti mezardan çıkarttırmaları,
5. Kağnıya bağlayarak götürmeleri ve köydeki herkesin ifadesini alıp muhtarı, imamı, Mevlut Ağa, Savrukların Hüseyin’i tutuklamaları.

Öykünün Tema ve Konusu:

1. Tema: Hakkını aramaktır..
2. Mekan: Bir köyde gerçekleşmektedir.
3. Zaman: Olay bir yaz mevsiminde geçmektedir.
4. Konu: İnsanların bazı gerçekler karşısında haklarını aramalarını anlatıyor.
5. Ana Düşünce: İnsan ne kadar fakir ve güçsüz olursa olsun hakkını aramalıdır kendisini savunmalıdır.
6. Tür: Olay öyküsüdür.

Yukarıdaki metindeki olay örgüsü şu şekilde özetlenebilir:

1. Çatışma Başlangıcı: Savrukların Hüseyin, Arkbaşı’nda Sarı Mehmet'i tarla meselesi yüzünden vurur.
2. Olayların Gelişimi: Cinayetin ardından köyde gerginlik başlar. Köylüler, candarmaların gelmesini beklerken, muhtarlardan biri olan Mevlüt Ağa'nın etrafında toplanır.
3. Çatışmanın Derinleşmesi: Sarı Mehmet'in ölümüyle ilgili soruşturma başlar. Candarmalar ve muhtar, köylülerden ifade alır. Cinayetin sebebini anlamak ve sorumluyu bulmak için çaba sarf ederler.
4. Zirve Noktası: Candarmalar, Sarı Mehmet'in cesedini mezarından çıkararak kasabaya götürme kararı alır. Bu, çatışmanın ve soruşturmanın zirve noktasıdır.
5. Çözüm ve Sonuç: Kadın, oğlunun cesedini kağnıyla kasabaya götürürken yaşananlar, olayların çözümü ve sonucunu belirler. Köydeki çatışma ve gerilim yavaş yavaş çözülür.

Metinde anlatılan olay örgüsü, bir cinayetin ardından ortaya çıkan gerilimi ve soruşturmayı konu almaktadır.