Şanlıurfa Halk Kütüphaneleri Tarihi

Urfa’nın ilk kütüphanesi olarak kabul ettiğimiz, Sultantepe kütüphanesi 7 yüzyıla tarihlenmektedir.  Bir tapınak kütüphanesidir. İlimizde  ilk halk kütüphanesi hizmetleri cumhuriyetle birlikte verilmeye başlanmıştır.

1927 yılında kurulan Maarif Kütüphanesi, Tevhid-i Tedrisat Kanunu ve Tekke Zaviye ve Türbelerin Kapatılması Kanunundan sonra oluşturulan ilk kütüphanemizdir. Medreselerde bulunan kitaplar o dönem bu kütüphaneye taşınmış ve böylece halk kütüphanesi hizmeti veren ilk kütüphanemiz hizmete girmiştir. Geniş bir okuma salonu ve 2 odadan oluşan bu kütüphane 1934 yılında oluşturulan Halkevi kütüphanesinin nüvesini oluşturmuştur.

19 Şubat 1932 tarihinde açılan halkevleri ilk yaygın kütüphane hizmeti veren kurumlarıdır. Urfa Halkevi 1934 yılında kurulmuştur.

Halkevinin Kitapsaray ve Yayın kolu tarafından hizmetleri yürütülen halkevi kütüphanesinden 2338 adet kitabı olmasına rağmen, bir yıl içinde 18.016 kişi yararlanmıştır. O dönem şartları düşünülünce, rakamın yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Bu da kütüphaneye olan talebin ne olduğu hakkında önemli bir fikir vermektedir.

Halkevi kütüphanesi 1951 yılına kadar halk kütüphanesi hizmeti vermiştir. 1951 yılında çıkarılan 5830 sayılı yasayla halkevleri kapatılınca kütüphanede etkisiz kalmıştır.

Daha sonra halk kütüphanesi hizmeti veren bir yapı olarak şehir kütüphanesini görüyoruz. Köprübaşında 1958 yılında hizmete girmiştir. Müdürlüğünü Vehbi Kürkçüoğlu’nun yaptığı şehir kütüphanesi 1967’ye kadar hizmet vermiştir. 1968 yılında yeni yapılan il halk kütüphanesi hizmete girince, şehir kütüphanesinin kitapları da halk kütüphanesi koleksiyonuna dâhil edilmiş, kurulduğu tarihten itibaren Urfa’daki halk kütüphanesi hizmetinin ağırlık noktasını oluşturmuştur.
Kütüphane sistemi geçen 40 yılda oluşturulamamış olsa da verdiği hizmetlerle Urfa halkının kültür seviyesine olumlu katkılar yapmıştır. Günümüzde 35 bin kitapla hizmet vermektedir.

Halk kütüphaneleri ilçelerimizde de mevcuttur. Akçakale ılçe Halk Kütüphanesi 1990 yılında, Birecik ılçe Halk Kütüphanesi 1963, Bozova ılçe Halk Kütüphanesi 1987, Halfeti ılçe Halk Kütüphanesi 1976, Harran ılçe Halk Kütüphanesi 2000, Hilvan ilçe halk kütüphanesi 1965, Siverek ılçe Halk Kütüphanesi 1961, Suruç ılçe Halk Kütüphanesi 1981, Ceylanpınar Kaymakamlık kütüphanesi 2006 Viranşehir ılçe Halk Kütüphanesi ise 1989 yılında hizmete girmiştir.

Halk kütüphaneleri; Din, dil, ırk düşünce farkı gözetmeksizin her yaştan insana bilgi hizmeti veren, fırsat eşitliği sağlayan demokratik, yaygın eğitim kurumları olarak önemli bir açığı gidermektedir.