İşte Cevaplar
Cevap : Serbest Cumhuriyet fırkasınin kurucusu hangisidir sorusunun cevabı
Serbest Cumhuriyet Fırkası, Cumhuriyet döneminde kurulan ve çok partili siyasal yaşama geçiş yolunda ikinci deneme olan siyasi partidir.
Fethi Bey, Paris Büyükelçiliği'nden dönerken, Gazi Mustafa Kemal’in teklifi aynı zamanda kabulüyle Serbest Fırka’yı kurdu. Fırka programında, cumhuriyetçilik, milliyetçilik ve laiklik prensiplerine bağlı olduğunu, yabancı servetlerin Türkiye'ye girmesinin teşviki arzu ediyor, bununla birlikte ekonomik yaşamda sürekli devletin müdahalelerine karşı çıkılıyordu.
Fırka kısa vakitte çaplı bir nam kazanarak CHF iktidarını endilelendirdi.SCF’nin yönetime ancak cumhurbaşkanıyla çatışarak gelebileceğini fark eden Fethi Bey bunun çok büyük sonuçlar yaratacağı inancında, 17 Aralık 1930 günü Dahiliye Vekâleti’ne başvurarak SCF’nin kapatıldığını açıkladı. Aynı zamanda politik yayın organı Serbes Cumhuriyet gazetesi İzmir'de kurulmuştu ve fırkanın kapanma kararı ardından yayın hayatını sonlandırdı.
Fırkanın kuruluşu
Mustafa Kemal, Fethi Okyar ve Okyar'ın kızıyla Yalova'da (13 Ağustos 1930)
Mustafa Kemal, vatandaşın umumi yatkınlıklarını yakından görmek, ayrıca halkın nabzını yoklamak istiyordu. Bu sebeple çok fırkalı yönetimin mevzilenmesini istiyordu. Eski ve şahsına bağlı arkadaşlarından, o sıralarda Paris Büyükelçisi olan Fethi Bey'i, yeni bir fırka kurmakla görevlendirmiştir. SCF'nin kurulma süreci, Fethi Bey'in Temmuz 1930'da iznini geçirmek amacıyla Türkiye'ye gelişiyle başladı. 23 Temmuz günü Mustafa Kemal'le görüşmek üzere Yalova'ya giden Fethi Bey bir süre burada kaldı. İlk günlerde yeni fırka konusu açılmadı. Bunun vesilesiyle Fethi Bey, Kemal Bey'e, ülkede gördüğü umumi kriz ile ilgili detaylı bir rapor sundu ve engebeleri sıra sıra göstermeye çalıştı. İsmet Paşa hükümetiyle ilgili düşüncelerini ve eleştirilerini açıkladı.
Fethi Bey'in altıncı gününde, Gazi Mustafa Kemal, Fethi Bey'den muhalif fırka kurmasını istedi ve bu fırkanın adını "Serbest Cumhuriyet Fırkası" olacağını açıkladı.
Ardından Fethi Bey ve Gazi Mustafa Kemal, Başbakan İsmet Paşa ile CHF Umumi Katibi Saffet Bey'in de katıldıkları bir görüşme yaptılar.Fethi Bey bu fırkaya yönetimin toleranslı bakması ve sivil teşkilatın fırka üstünde herhangi bir zorlama yapmasını istemiyordu. Bu teminat verilmedikçe fırkayı kurmaya razı gelmiyordu. Mustafa Kemal'in istediği güvence ise yönetimin baş prensiplerinin korunmasıydı. Bu görüşmede fırkanın kurulması ile alakalı olarak Fethi Bey, Mustafa Kemal'e, Mustafa Kemal de Fethi Bey'e bir mektup yazdı, bu mektupların basında yayımlanması kararlandı.Böylece Fethi Bey bir münasebet göstererek izin istemiş ve en önemlisi parti için Cumhurbaşkanı tarafından güvence verilmiş olacaktı. Bu toplantıda, bundan başka, bazı milletvekillerinin Halk Fırkası'ndan ayrılarak Serbest Fırka' ya giriş yapmaları, yeni fırka ile CHF'nin müsavi şartlarda karşı karşıya bulunmaları amacıyla anlaşıldı.
Ali Fethi Bey sonraki gün yazdığı, 11 Ağustos 1930'da gazetelerde yayımlanan mektupta,
“Cumhuriyet Halk Fırkası'nın malî, iktisadî, dahilî, haricî siyasetlerinin birçok noktalarına aykırı bulunan ayrı bir fırka ile siyasî mücadele sahnesine atılmak arzusundayım. Zât-ı Devletleri Reisicumhur olduktan maada şimdiye kadar mensup bulunduğum Cumhuriyet Halk Fırkası'nın da umumî reisi olmaları dolayısıyla işbu arzumun nazar-ı devletlerinde ne yolda kabul buyurulacağını bilmek lüzumunu hissediyorum.”
Sözlerinin söyleyerek Serbest Fırka'nın kurulması amacıyla izin istemekteydi.
Mustafa Kemal, Fethi Bey ile üstünde anlaşmış bulundukları yazılı teminatı Türkiye Cumhurbaşkanı olarak mektubunda şöyle izah etti:
“…Reisicumhur bulunduğum müddetçe reisicumhurluğun üzerime verdiği yüksek ve kanunî vazifeleri, hükümette olan ve olmayan fırkalara karşı âdil şekilde ve tarafsız yapacağıma ve laik cumhuriyet esası dahilinde fırkanızın her nev’i siyasî faaliyet ve cereyanlarının bir engele uğramayacağına inanabilirsiniz.”
Böylece mevcut bir ikinci fırkayı oluşturmakla vazifelendirilen Fethi Bey, 12 Ağustos 1930'da fırkanın kütüğe geçirilmesini isteyen arzuhali İstanbul Valiliği'ne iletti ve resmî işlemlerin tamam olmasıyla fırka politik hayata girmiş oldu.
Diğer Cevaplara Gözat
Serbest Cumhuriyet Fırkası, Cumhuriyet döneminde kurulan ve çok partili siyasal yaşama geçiş yolunda ikinci deneme olan siyasi partidir.
Fethi Bey, Paris Büyükelçiliği'nden dönerken, Gazi Mustafa Kemal’in teklifi aynı zamanda kabulüyle Serbest Fırka’yı kurdu. Fırka programında, cumhuriyetçilik, milliyetçilik ve laiklik prensiplerine bağlı olduğunu, yabancı servetlerin Türkiye'ye girmesinin teşviki arzu ediyor, bununla birlikte ekonomik yaşamda sürekli devletin müdahalelerine karşı çıkılıyordu.
Fırka kısa vakitte çaplı bir nam kazanarak CHF iktidarını endilelendirdi.SCF’nin yönetime ancak cumhurbaşkanıyla çatışarak gelebileceğini fark eden Fethi Bey bunun çok büyük sonuçlar yaratacağı inancında, 17 Aralık 1930 günü Dahiliye Vekâleti’ne başvurarak SCF’nin kapatıldığını açıkladı. Aynı zamanda politik yayın organı Serbes Cumhuriyet gazetesi İzmir'de kurulmuştu ve fırkanın kapanma kararı ardından yayın hayatını sonlandırdı.
Fırkanın kuruluşu
Mustafa Kemal, Fethi Okyar ve Okyar'ın kızıyla Yalova'da (13 Ağustos 1930)
Mustafa Kemal, vatandaşın umumi yatkınlıklarını yakından görmek, ayrıca halkın nabzını yoklamak istiyordu. Bu sebeple çok fırkalı yönetimin mevzilenmesini istiyordu. Eski ve şahsına bağlı arkadaşlarından, o sıralarda Paris Büyükelçisi olan Fethi Bey'i, yeni bir fırka kurmakla görevlendirmiştir. SCF'nin kurulma süreci, Fethi Bey'in Temmuz 1930'da iznini geçirmek amacıyla Türkiye'ye gelişiyle başladı. 23 Temmuz günü Mustafa Kemal'le görüşmek üzere Yalova'ya giden Fethi Bey bir süre burada kaldı. İlk günlerde yeni fırka konusu açılmadı. Bunun vesilesiyle Fethi Bey, Kemal Bey'e, ülkede gördüğü umumi kriz ile ilgili detaylı bir rapor sundu ve engebeleri sıra sıra göstermeye çalıştı. İsmet Paşa hükümetiyle ilgili düşüncelerini ve eleştirilerini açıkladı.
Fethi Bey'in altıncı gününde, Gazi Mustafa Kemal, Fethi Bey'den muhalif fırka kurmasını istedi ve bu fırkanın adını "Serbest Cumhuriyet Fırkası" olacağını açıkladı.
Ardından Fethi Bey ve Gazi Mustafa Kemal, Başbakan İsmet Paşa ile CHF Umumi Katibi Saffet Bey'in de katıldıkları bir görüşme yaptılar.Fethi Bey bu fırkaya yönetimin toleranslı bakması ve sivil teşkilatın fırka üstünde herhangi bir zorlama yapmasını istemiyordu. Bu teminat verilmedikçe fırkayı kurmaya razı gelmiyordu. Mustafa Kemal'in istediği güvence ise yönetimin baş prensiplerinin korunmasıydı. Bu görüşmede fırkanın kurulması ile alakalı olarak Fethi Bey, Mustafa Kemal'e, Mustafa Kemal de Fethi Bey'e bir mektup yazdı, bu mektupların basında yayımlanması kararlandı.Böylece Fethi Bey bir münasebet göstererek izin istemiş ve en önemlisi parti için Cumhurbaşkanı tarafından güvence verilmiş olacaktı. Bu toplantıda, bundan başka, bazı milletvekillerinin Halk Fırkası'ndan ayrılarak Serbest Fırka' ya giriş yapmaları, yeni fırka ile CHF'nin müsavi şartlarda karşı karşıya bulunmaları amacıyla anlaşıldı.
Ali Fethi Bey sonraki gün yazdığı, 11 Ağustos 1930'da gazetelerde yayımlanan mektupta,
“Cumhuriyet Halk Fırkası'nın malî, iktisadî, dahilî, haricî siyasetlerinin birçok noktalarına aykırı bulunan ayrı bir fırka ile siyasî mücadele sahnesine atılmak arzusundayım. Zât-ı Devletleri Reisicumhur olduktan maada şimdiye kadar mensup bulunduğum Cumhuriyet Halk Fırkası'nın da umumî reisi olmaları dolayısıyla işbu arzumun nazar-ı devletlerinde ne yolda kabul buyurulacağını bilmek lüzumunu hissediyorum.”
Sözlerinin söyleyerek Serbest Fırka'nın kurulması amacıyla izin istemekteydi.
Mustafa Kemal, Fethi Bey ile üstünde anlaşmış bulundukları yazılı teminatı Türkiye Cumhurbaşkanı olarak mektubunda şöyle izah etti:
“…Reisicumhur bulunduğum müddetçe reisicumhurluğun üzerime verdiği yüksek ve kanunî vazifeleri, hükümette olan ve olmayan fırkalara karşı âdil şekilde ve tarafsız yapacağıma ve laik cumhuriyet esası dahilinde fırkanızın her nev’i siyasî faaliyet ve cereyanlarının bir engele uğramayacağına inanabilirsiniz.”
Böylece mevcut bir ikinci fırkayı oluşturmakla vazifelendirilen Fethi Bey, 12 Ağustos 1930'da fırkanın kütüğe geçirilmesini isteyen arzuhali İstanbul Valiliği'ne iletti ve resmî işlemlerin tamam olmasıyla fırka politik hayata girmiş oldu.
Diğer Cevaplara Gözat