Nedir.Org
Soru Tara Cevapla Giriş


Cevap Ara?

14.756.348 den fazla soru içinde arama yap.

Sorunu Tarat
Kitaptan resmini çek hemen cevaplansın.

Sessiz uyumu nedir

Lütfen söyleyin

Bu soruya 3 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
    Şikayet Et Bu soruya 0 yorum yazıldı.

    İşte Cevaplar


    Admin

    • 2015-10-16 04:19:46

    Cevap : Kısaca kelimede yan yana gelen ünsüzlerin sertlik-yumuşaklık bakımından uygun olmalarına ünsüz uyumu (benzeşmesi) denir. Bir kelimede (b/p, c/ç, d/t, g,ğ/k) ünsüzlerden hangisinin kullanılacağı, telâffuza bağlı olarak belirlenir. Bu, hem ünsüz uyumu, hem de ses olayı (ünsüz sertleşmesi) olarak değerlendirilir.

    Örnekler:
    Türkçe kelimelerin sonunda yumuşak sessizler (b, c, d, g) bulunmaz. 
    Kelimeler bunların sertleriyle (p, ç, t, k) biter:
    ağaç, çok, sebep, ahenk, yurt vb.

    Ancak anlamları ayrı iki kelimeyi ayırmak için kullanılır:
    ot (bitki), od (ateş); ad (isim), at (hayvan).

    Türkçede p, ç, t, k sessizleri iki sesli arasında yumuşar;
    b, c, d, g sessizlerine dönüşür: dip dibi, yurt yurda, sebep sebebe, sokak sokağa, çok çoğu, ahenk ahengi gibi.

    Bazı tek heceli kelime köklerinde ve kelimelerde sert sessizler, iki sesli arasında sert kalabilir: 
    sap sapı, aç açı, süt sütü, hukuk; hukuku, millet milleti vb. Türkçede sert sessizle biten kelimeye gelen eklerde sert sessizle başlar: dip-ten, çalış-kan, ağaç-tan vb.

    Sessiz Uyumu ikiye ayrılır:
    1. Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşmesi)
    2. Ünsüz Yumuşaması

    Aşağıda detaylarını verdim başarılar..

    Diğer Cevaplara Gözat
    Cevap Yaz Arama Yap

    Admin

    • 2015-10-16 04:27:51

    Cevap : Ünsüzlerin Benzeşmesi (Sertleşmesi) Nedir
    Türkçe'de " p, ç, t, k, s, ş, h, f " harfleri ile biten sözcüklerden sonra, " c, d, g " harfleri ile başlayan ekler gelirse; ekin ilk harfi " ç, t, k " olur. Bu kurala yumuşak sessizlerin sertleşmesi, kısaca benzeşme denir.

    Sert Ünsüzler: p, ç, t, k, f, s, ş, h ( F ı s t ı k ç ı Ş a h a p )

    Detaylı açıklarsak türkçe veya yabancı bir kelimenin sonunda f, h, s, ç, ş, p, t, k (Fıstıkçı Şahap) ünsüzleri bulunuyor ve bu kelimelere, sert şekli de olan yumuşak bir ünsüzle (b, c, d, g) başlayan ek getiriliyorsa, ekin başındaki yumuşak ünsüz, kelime sonundaki sert ünsüzün etkisiyle sertleşir. 

    Önemli : f, h, s, ç, ş, p, t, k ünsüzlerini aklınızda tutabilmek için Fıstıkçı Şahapyönetemini kullanabilirsiniz. Fıstıkçı Şahap kelimesinde ünlüleri çıkarırsak geriye kalan ünsüzler ünsüz sertleşmesine neden olan ünsüzlerdir.

    Ünsüzlerin Benzeşmesi Örnekleri
    Dolap + -cı = Dolapçı
    Ağaç + -dan = Ağaçtan
    Dost + -ca = Dostça
    Tarak + -da = Tarakta
    As + -gı = Askı
    Koş + -du = Koştu
    Sabah + -dan = Sabahtan
    Yulaf + -dan = Yulaftan

    NOT: Bileşik sözcüklerde bu kural uygulanmaz.

    lâf-çı, silâh-çı, heves-ten, dolap-ta, ağaç-tan, kitap-çı, kuru yemiş-çi, çift-çi, cilt-çi, yurt-taş, kat-kı, coş-ku, coş-kun, yayıldık-ça, biç-ki, biç-ti, yat-tı, kanat-tı...

    Demek ki ünsüz sertleşmesi kökte veya gövdede var olan bir ünsüz uyumu değil, sonradan meydana gelen bir ses olayıdır.


    NOT: Ünsüz benzeşmesi kuralına uymamak bir yazım yanlışıdır.

    yapışkan (doğru) - yapışgan (yanlış)
    üretken (doğru) - üretgen (yanlış)
    konuştum (doğru) - 
    konuşdum (yanlış)
    sokaktan (doğru) - sokakdan (yanlış)
    dişçi (doğru) - dişci (yanlış)
    sabahçı (doğru) - sabahcı (yanlış)
    Cevap Yaz Arama Yap

    Admin

    • 2015-10-16 04:28:45

    Cevap : Ünsüz Yumuşaması Nedir 
    “p, ç, t, k” sert ünsüzleriyle biten sözcük veya eklere, ünlüyle başlayan bir ek ya da sözcük getirildiğinde bu ünsüzler yumuşayarak “b, c, d, g-ğ” biçimlerine dönüşür. Bu olaya “ünsüz yumuşaması” denir.

    p, ç, t, k › b, c, d, g-ğ
    SERT YUMUŞAK

    dolap – ın → dolabın
    SERT YUMUŞAK
    p › b
    ünsüz yumuşaması

    ilaç – ım → ilacım
    SERT YUMUŞAK
    ç › c
    ünsüz yumuşaması

    kanat – ı → kanadı
    SERT YUMUŞAK
    t › d
    ünsüz yumuşaması

    gözlük – üm → gözlüğüm
    SERT YUMUŞAK
    k › ğ
    ünsüz yumuşaması

    ahenk – i → ahengi
    SERT YUMUŞAK
    k › g
    ünsüz yumuşaması


    * Sert ünsüzle biten eklerden sonra ünlüyle başlayan başka bir ek getirildiğinde yine “ünsüz yumuşaması” meydana gelir.

    gel – ecek – iz → geleceğiz
    SERT YUMUŞAK
    k › ğ
    ünsüz yumuşaması


    NOT: Sert ünsüzle biten bazı sözcüklerde “ünsüz yumuşaması” görülmez.

    hukuk – un → hukukun
    saç – ım → saçım
    devlet – in → devletin
    çöp – ü → çöpü
    Cevap Yaz Arama Yap

    Cevap Yaz




    Başarılı

    İşleminiz başarıyla kaydedilmiştir.