taaşşuk ı talat ve fitnat KURGU ROMAN türünde yazılan eserdir. Bu türün edebiyatımızdaki ilk Türkçe örneği olması, Ta'aşşuk-ı Talat ve Fitnat'ı içeriğinden tamamen bağımsız olarak Türk Edebiyatı'nın en önemli eserlerinden bir tanesi haline getirir. 

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Romanının İncelemesi

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, Tanzimat Edebiyatı’nın birçok türünde eserler vermiş yazarlarından Şemsettin Sami tarafından kaleme alınmış bir romandır. Kasım 1872′den 1873 yazına değin Hadîka gazetesinde tefrika edilmiş, kitap olarak ilk basımı 1875 yılında yapılmıştır. Acıklı bir aşk hikâyesini anlatan bu eser Osmanlıca harflerle basılmış ilk Türkçe roman örneğidir.

Romanın Konusu ve Kısa Olay Örgüsü

Küçük yaşta babasız kalan Talat’ı, annesi Saliha Hanım büyütür. Talat, işe gidip gelirken Hacı Mustafa’nın dükkânına uğrayarak tütün almaktadır. Hacı Mustafa’nın Fitnat adlı bir üvey kızı vardır. Fitnat’ın annesi Zekiye Hanım, Fitnat’a hamile iken kocasından ayrılmış, Hacı Mustafa ile evlenmiş, birkaç yıl sonra da ölmüştür. Talat yine bir gün eve dönerken, dükkânın üstündeki evin cumbasında Fitnat’a görür görmez tutulur. Fitnat da Talat’ı görür görmez deli gibi aşık olur. Fakat Fitnat “Hacı Baba”sının korkusundan sokağa çıkamaz. Talat, çarşaf giyerek, genç bir kız kılığında eve girer. Fitnat’la konuşur. Hacı Baba, Fitnat’ı zengin bir adamla evlendirir. Fitnat, Ali Bey adındaki bu adamı yanına yaklaştırmaz. Fitnat’ın boynunda, annesinden hatıra kalmış bir muska vardır. Bir tartışma sırasında muskanın kayışı kopar, Ali Bey bu muskayı açıp okur, ve bunun gerçekte Fitnat’ın annesinin yazmış olduğu bir mektup olduğunu anlar. Mektupta, Fitnat’ın babasının Ali Bey olduğu yazmaktadır. Ali Bey mektupta okuduklarını Fitnat’a da söylemek ister, ancak Fitnat intihar etmiştir. Bu sırada yine kadın kıyafetiyle Fitnat’ı görmeye gelen Talat da Fitnat’ın intiharına tanık olur ve ölür. Ali Bey akli dengesini yitirir ve Talat’tan altı ay sonra ölür.

Romanda Ön Plana Çıkan Karakterler

 •Tal’ât: İstanbullu genç bir adam.
 •Fitnat: Genç bir kız; üvey babası Hacı Mustafa’nın evinde yaşamaktadır.
 •Ali Bey: Orta yaşlı bir İstanbul beyefendisi.
 •Saliha Hanım: Talat’ın annesi. Çok genç yaşta çocukluk aşkı Rıfat Bey’le evlenmiştir.
 •Hacı Mustafa (“Hacıbaba”): Fitnat’ın üvey babası. Tütüncüdür, sert bir tabiatı vardır.

Romanın Özelliği ve İçerikleri

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Batı edebiyatı tarzında yazılmış ve Osmanlıca harflerle basılmış olan ilk Türk romanıdır. ( İlk Türkçe roman örneği olan Akabi Hikayesi Vartan Paşa tarafından kaleme alınmış ve 1851 yılında Ermeni harfleriyle yayımlanmıştı).
 
Tanzimat romancılığında, kadınların toplum içindeki yerlerini belirtme, dönemin evlilik ilişkilerini irdeleme, uygunsuz evlenmelerin sorunlarına değinme noktaları dikkat çeker. Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ta da bu temalar ön plana çıkmaktadır. Romanda, daha sonraları da sıklıkla işlenen kadın eğitimi ve görmeden evlenme ile bunun doğurduğu acıklı sonuçlar en belirgin temalardandır. Ayrıca kitapta aşkın ve sevdanın önemi vurgulanmıştır. Yazar, görmeden evlenmenin acı sonuçlarını basit bir teknikle, duygusal karakter çözümlemeleriyle yansıtır; gerçekçi bir romantizm içerisinde, konuşulan dili roman anlatımına yansıtmaya çalışır. Romanda diyaloglar önemli bir yer tutar.
 
Talat Bey’in değişmesi üzerine annesi ve dadısı hasbıhale başlarlar. Konu açılır ve Saliha Hanım kocası Rifat beyle olan aşk maceralarını anlatır.

İlk Yerli Roman Denemesi

Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat Romanının Özeti

Talat Bey 18 yaşında bir delikanlıdır. Altı yaşındayken babasını kaybetmiş: annesi tarafından ezenle büyütülmüştür. Bir gün kaleme giderken Hacı Baba adlı bir tütüncüden tutun alır. Dükkanın üstündeki evin cumbasının seyrek kafesi arkasında gördüğü Fitnat Hanıma aşık olur. Fitnat Hanım’da bu genci görür ve beğenir. Fitnat Hanım Hacı Babanın üvey kızıdır. Daha bir yaşındayken annesi ölmüş, üvey babasının yanında büyümüştür. Asıl babasının kim olduğunu bilmemektedir. Yaşlı olan Hacı Baba mutaassıp ve sert karakterli olduğundan Fitnat’ı hiç dışarıya çıkarmadığı gibi; eve de kimsenin gelmesini istemez. Evini sadece Fitnat’a nakış öğreten Şerife Kadın girebilmektedir. Talat Bey bunu öğrenir ve kız kılığına girer Şerife Kadından biraz nakış öğrenir. Daha sonra Şerife kadın aracılığıyla Fitnat’a okuma yazma öğretme bahanesiyle Fitnat’ın evine girer. Talat. Ragıbe takma adıyla Fitnat’ın evine sık sık gitmeye başlar. Fitnat Ragıbe’yi sevdiği gencin kız kardeşi sanmaktadır. Öte yandan Şerife kadın, orta yaşlı ve bekar olan Ali Bey’in konağına nakısa gitmektedir. Ali Bey karısıyla ufak bir tartışma yüzünden ayrılmıştır. Daha sonra karısı annesi tarafından başka birisine verilir. Fakat kısa süre sonra ölür. Karısını çok seven Ali Bey bir daha evlenmez. Şerife kadın Fitnat’ı Ali Bey’e almayı düşünür ve Ali Bey’i zorla razı eder. Fakat Fitnat bu olaya şiddetle karşı çıkar. Günlerce ağlar. Bunu Talat Bey’ede söyler. Talat Bey yataklara düşer. Bu sırada Fitnat Hanımı bir oyuna getirerek Ali Bey’in konağına götürür ve evlendirirler. Fitnat çok üzülür, kimseyle konuşmaz, Ali Beyi yanına yaklaştırmaz. Bir kaç gün sonra kendini bıçaklayarak öldürür. O sırada konağa gelen Talat Bey odada ölür. Fitnat’ın boynundaki muskayı açıp okuyan Ali Bey, Fitnat’ın kendi kızı olduğunu öğrenince çıldırır ve altı ay sonra ölür.