Tanzimat Fermanı'nın başlıca esasları şunlardır

1. Müslüman ve Hıristiyan bütün halkın ırz, namus, can ve malı devlet garantisi altında bulunacak.
2. Vergiler herkesin gelirine göre, düzenli bir şekilde alınacak.
3. Askerlik işleri düzene konulacak.
4. Mahkemeler açık olacak. Hiç kimse mahkeme edilmeden cezalandırılmayacak.
5. Herkes malına sahip olup, miras bırakılabilecektir.
6. Her türlü rüşvet ve iltimas kalkacaktı.
7. Herkes kanun önünde eşit olacak.

1. Padişah; bu fermanı ilân ederek bizzat kendisi kendi yetkilerini sınırlandırmıştır.
2. Fermanın getirdiği en büyük yenilik, her gücün üstünde kanun kuvvetinin bulunduğu düşüncesinin ortaya çıkmasıdır. .
3. Tanzimat Fermanı; Osmanlı Devleti'nde anayasacılığın başlangıcıdır.
4. Vatandaşın mülkiyet hakkı, devlet garantisi altına alınmıştır.
5. Tanzimat Fermanı'nı ilânı ile Osmanlı ülkesinde Avrupai tarz hukuk kuralları geçerli olmaya başlamıştır.
6. Askerlik vatan hizmetine dönüşmüştür.
7. Batılılaşma, hareketleri bundan sonra daha da yoğunlaştı.
8. Tanzimat döneminde Batıyı daha iyi anlayan aydınlar yetişti.