Sözlükte BARUT Nedir:

Barut Nedir

Barut kükürt ve kömür tozundan yapılan patlayıcı bir maddedir. Barut, enerjiyi biriktirmek, taşımak ve harekete geçirmek için kullanılan ilk teknolojilerden biridir. Bileşiminde % 70-80 oranında güherçile (potasyum nitrat: KNO3), % 12-20 oranında odunkömürü tozu, % 14 oranında kükürt vardır. 1800'lerin ikinci yarısı boyunca barut, güherçile, kükürt ve odun kömürünün bir karışımı olan "karabarut" anlamına geldi.

Barutu Kim Buldu

Barut bilinen en eski patlayıcı, itekleyici kimyasaldır. Tarihte bilinen ve baruttan bahseden ilk yazı, 850 yılında Çin‘de yazılmış bir kitapta geçmektedir. Kitapta ölümsüzlük iksirini bulmaya çalışan bir simyacının yan ürün olarak barutu bulduğunu gösteren kısımlar mevcuttur. Kullandığı maddeler ve yanıcılığından bahsedilmiştir.Çinliler barutu silah olarak ilk defa 904 yılında patlayıcı olarak kullandılar. Adını “uçan ateş” koymuşlardı. Ardından barut bombalarını mancınıklarda da kullanmaya başladılar. Barutun kayıtlı ilk itici güç olarak kullanılması 1132 yılında bambudan yapılmış toplarda kullanılması denemeleridir. Metal boruya sahip topların kullanımı 1268-1279 tarihleri arasında Moğollar ile Song Hanedanlığı arasındaki savaşta görülür.Barutun Araplar tarafından kullanılması 13. yüzyılda gerçekleşmiştir.Barutun Avrupa’ya nasıl geldiği hakkında fazla bir bilgi yoktur. Bazı tarihçiler İpek Yolu yoluyla geldiğine inanmakta, bir grup da, barutun Avrupa’da Çin’den bağımsız olarak icat edildiğini savunmaktadır.1846 yılında İtalya’da Soprero,İsveç’te Schönbein ve Fransa’da Böttger adlı kimyagerler ayrı ayrı çalışarak Nitrogliserin ve Nitroselüloz ( veya pamuk barutu) adı verilen barut çeşidini buldular. bu patlayıcılar olumlu olduğundan, birçok kişi bunları tekamül ettirmek için çaba sarf etti 1886′da Fransız kimyager Vielle silahlarda kullanılabilen ilk dumansız barutu yaptı.

Barutun İcadının Sonuçları

Tarihte ilk kez Çinlilerin kullandığı barut Türk-İslam dünyası sayesinde, haçlı seferleri ile Avrupa tarafından tanınmıştır. Avrupa’da top ilk kez yüzyıl savaşları sırasında İngilizler tarafından kullanıldı.(1337-1453) Osmanlı devleti ise I. Kosova savaşı sırasında (1389) ilk kez topu kullandı. En etkin biçimde ise İstanbul’un fethinde kullanıldı. Avrupalılar bu büyük topları taklit ederek yıkılması imkansız görülen bir çok şatoyu ortadan kaldırdılar. Bunun sonuçları: 1. Büyük derebeylikler yıkıldı. 2. Mutlak krallıklar güçlendi. 3. Avrupa’nın siyasi yapısında büyük değişme oldu. 4. Barutun ateşli silahlarda kullanılması daha çok kralların işine yaramıştır.

Barutun İcadının Önemi

Barutun ateşli silahlarda ve topta kullanılmasıyla Derebeylik (feodalite) rejimi sona erdi. Krallıklar güçlenmeye başladı.

Barutun Kullanım Alanları

Barutun yanma hızı basınçtan etkilenmediğinden dolayı, patlayıcı özelliği gösterir ama yavaş ayrışmasından dolayı da oldukça güçsüz bir patlayıcı sayılır. Bu özelliğinden dolayı daha çok itici bir güç olarak kullanılması tercih edilmiştir. Yandığında silahın namlusuna zarar veremez ama mermiyi itecek yeterli kuvveti yaratır.Fakat kayaların parçalanması gibi uygulamalar için gücü yetersizdir ve bu gibi durumlar için dinamit gibi baruttan daha güçlü patlayıcılar kullanılır.Toz taneciklerinin büyüklüğü, barutun yanma hızını belirler. Daha küçük tanecikler, daha fazla yüzey alanı yaratır bu da daha hızlı yanma demektir. Kovan içinde sıkılaştırılması yanma başladığında patlama yaratır. İşaret fişeklerinde de tercih edilir.

Barutun Yapılışı

% Cinsiyle hesaplama %75 KNO3 veya NaNO3 %15 C %10 S Kabaca hesaplama 15x KNO3 veya NaNO3 3x C 2x S KNO3 = potasyum nitrat NaNO3 = sodyum nitrat C = karbon (kömür) S = kükürt

Kaynakça

Turgay Aydın, Kara avcılığı Teknikleri; İzmir, 1999, 2195 Turgay Aydın, Kara avcılı-ğın Tarihi Felsefesi; İzmir, 1005 Avcının Sesi Mart 1999 sy 86-87 Kenneth Chase, Ateşli Silahlar Tarihi

Sözlükte MERMİ Nedir:
Ateşli silahlar tarafından atılan delici, patlayıcı madde, kurşun.

Sözlükte MECUSİ Nedir:
Mecus dininden olan kimse, Zerdüşti.