İşte Cevaplar
Tümsek aynanın bir kürenin dış yüzeyi olduğunu biliyoruz. Bu dış yüzeyi sanki bir çok küçük düzlem aynanın yanyana gelmiş hali şeklinde düşünebiliriz. Aşağıdaki resimde altı adet düzlem ayna yanyana yerleştirilmiş, büyük bir düzlem ayna yapılmış. Küçük aynaların herbirinden yansıyan ışığın birbirine paralel olduğuna dikkat edin. Her aynaya düşen ışınlar yansıma kanunlarına uyarak, dik geldikleri için dik yansıyorlar.
Tümsek aynada özel ışınlar
Aynalarda görüntü çiziminde bir cismin görüntüsünü çizmek için, cismin tüm noktalarından aynaya en az iki ışın çizilmesi gerektiğini öğrenmiştik. Tümsek aynada da tüm ayna çeşitlerinde olduğu gibi yansıma kanunları geçerlidir. Bununla birlikte bazı özel doğrultulardan gelen ışınların tümsek aynadan nasıl yansıdığını bilmemiz görüntü çizimini kolaylaştırır. Aşağıdaki resimde C noktasından tümsek aynaya gönderilebilecek olan özel ışınlar görülüyor.
Tümsek aynada görüntü nasıl ve nerede oluşur?
Tümsek aynada (aslında aynaların tümünde) görüntüyü bulmak için ışın diyagramı çizilirken özel ışınların hepsini kullanmak zorunda değiliz. Bir noktanın görüntüsünü bulmak için iki ışın yeterlidir. Bu nedenle ışın diyagramını oluşturulurken özel ışınlardan sadece ikisini kullanacağız.
Aşağıdaki resimde tümsek aynanın sağ tarafındaki bir cisimden gönderilen iki ışın görülüyor. Bu ışınların biri asal eksene paralel gönderildiği için yansıyan ışının uzantısı odaktan geçiyor. Gönderilen diğer ışının uzantısı odak noktasına doğru olduğu için yansıyan ışın asal eksene paralel oluyor. Yansıyan ışınların aynanın arkasında (sol tarafta) uzantılarının kesiştiği nokta tümsek aynada görüntünün oluştuğu nokta.
Tümsek aynada oluşan tüm görüntüler (cismin nerede olduğundan bağımsız olarak):
- Sanaldır (zahiridir)
- Cisimden küçüktür
- Cisimle aynı yönlüdür (ters değildir)
- Her zaman odak noktasıyla ayna arasındadır
Tümsek ayna ile çukur ayna arasındaki farklar nelerdir?
- Çukur ayna gelen ışınları toplar, tümsek ayna dağıtır.
- Düzlem ve tümsek aynalarda daima sanal görüntü oluşur, gerçek görüntüsü oluşmaz. Ama çukur aynada odak noktasının dışındaki cisimlerin gerçek görüntüsü oluşur.
- Aynı büyüklükteki bir tümsek ve bir çukur aynadan tümsek olanın görüş alanı çukur olana göre daha büyüktür.
Tümsek ayna günlük hayatta nerelerde kullanılır?
- Arabaların dikiz aynaları tümsek aynadır.
- Kavşakların köşelerine yerleştirilen tümsek aynalar görüş alanını genişletir. Böylece gelen araçları doğrudan göremeseniz bile aynadan görebilirsiniz.
- ATM makinelerinin üstüne yerleştirilen tümsek aynalar işlem yapan kişinin arkasında kimse olup olmadığını görmesini sağlar.
- Süpermarketlerde içerideki kişileri rahat görebilmek için tavana yerleştirilen tümsek aynalar kullanılır.
- Metal yemek kaşığının içi çukur dışı tümsek aynadır.
Diğer Cevaplara Gözat
