İşte Cevaplar
Cevap : Türkiye’de Kongre Turizmi
Tarih ve Kültür hazinesi Türkiye, heyecan verici imkânlar âleminin kapısı durumundadır. Avrupa ve Asya'nın birleştiği yerde, Türkiye toplantı, insentiv ve kongrelere şahane mekân konumundadır.
Türkiye birinci sınıf otel konaklama ve konferans tesisi zenginliği, dünyanın belli başlı şehirlerine kolayca ulaşım, güzel dekorlar ve eşsiz manzara cazibesi sunmaktadır.
Bütün bunlara, mükemmel bir iklim ve alternatif destinasyonlara göre çok daha düşük maliyet avantajı eklenmektedir. Türkiye, Avrupa ülkelerine yakınlığı ve egzotikliği ile ideal bir destinasyondur. İzmir, Antalya ve Ankara'ya transfer bağlantısı ve direkt uçuş imkânıyla, Türk Havayolları ve diğer ulusal havayolu şirketlerince İstanbul'a iki ile üç saat içinde ulaştırılmak mümkündür.Günlük seferler İstanbul'u Amerika Birleşik Devletleri, Ortadoğu ve Asya'nın belli başlı şehirlerine bağlamaktadır. Şehir turları ve eğlence programları paket halinde düzenlenebilir.
Rakipsiz dekoru ve mimari hazinelerinin zenginliğiyle, İstanbul dünyanın en büyük turizm destinasyonları arasında yer alır.Palmiye ağaçları ve eski harabeleri ile,İzmir Ege bölgesinin kapısıdır. Kuşadası, Marmaris, Bodrum ve Fethiye gibi sevimli deniz sayfiyeleri satış, toplantı, insentiv için gayet iyi tercihlerdir. Antalya, Mersin ve Akdeniz'in kıyı sayfiyeleri, yıl boyu ziyaretçileri, güneş, güzel kum plajları ve eski tarihi yerleri ile cazibe merkezleridir. Türkiye'nin başkenti Ankara muhteşem otel ve restoranları, şahane kaya kiliseleri ve yer altı şehirleri, manzaralı efsanevi Kapadokya'ya kolay ulaşıma ile önemli bir merkezdir.Osmanlı Devletinin ilk başkenti Bursa ise göz alıcı manzara, termal banyolu oteller ve Uludağ'da mükemmel kayak imkanlârı sunmaktadır.
Türkiye bugün her tür ve boyutta toplantı, insentiv ve konferansı uygun konfor ve tarzda düzenlemek üzere tüm donanıma sahiptir. Geleneksel Türk konukseverliği, Yüksek standartta mahalli yemek ve şarap, sonsuz eğlence ve gezi imkânları, Türkiye'de düzenlenecek her kongreyi yankılar uyandırıcı başarıya ulaştırmanın garantisidir.
KONGRE TURİZMİ
III.1. Kongre Turizmi ve Kongre Turizmi Kavramları
Toplantıların, bir iletişim, bilgi alışverişi, yönetim ve karar verme aracı olarak ortaya çıkış tarihinin insanlık tarihi kadar eski olduğu varsayılmaktadır. Öncelikle pek ender rastlanan (özellikle uluslararası) toplantıların sayısında, ikinci dünya savaşından sonra büyük gelişmeler olmuştur. Söz konusu toplantıların sayılarında meydana gelen artışların ulaştığı boyut, kongreciliğin bir meslek haline gelmesine ve kongre olgusunun da bir turizm hareketliği olarak değerlendirilmesine neden olmuştur.(TEKSAY,1983,74)
Bir turizm türü olan kongre turizminin kapsamlı bir tanımını yapabilmek için öncelikle bu kavramın öğeleri olan kongre ve turizm kavramlarının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Kongre kavramının asıl kökeni, Latince sözcüğüdür ve toplantı buluşma anlamına gelir. Ancak, söz konusu kavramı yaygın anlamı dışında da kullanıldığa tanık olunmaktadır. Örneğin; A.B.D. de; kongre anlamını taşımakta, kongreler ise büyük toplantı anlamına gelen sözcüğü ile ifade edilmektedir.(USAL,1984,34)
Kongre kavramı almanca ve İngilizce sözcüklerindeki karşılığına bakıldığında aşağıdaki farklı tanımların verildiği görülmektedir.
• Kongre, uzmanların veya meslektaşların büyük çaptaki toplantısıdır.
• Kongre, birlik dernek gibi kuruluşların temsilcilerinin tartışmak amacıyla bir araya gelerek toplanmalarıdır.
Bunun dışında konuyla ilişkin literatürde sayısız denilecek kadar çok tanıma rastlamak mümkündür. Burada bunlardan sadece ikisini ele almak açıklamaya yeterli olacaktır. Kongre geçici bir toplantıdır. Özellikle toplanılan yerin yabancısı olan kimselerin, belli bir maca yönelik olarak, çeşitli konularda görüşmeleridir. (USAL,1984,34)
Uluslar arası kongre kavramı ise, uluslararası bir kuruluşun, periyodik olarak, tüm üyelerine açık bir biçimde toplanmasını anlamaktadır. Kongrecilik uluslar arası kuruluşların toplantıları aracılığı ile gelişmiştir. Bu nedenle; bazı yazarların hala kavramını uluslar arası toplantılarla bağlantılı olarak görmek istemelerini normal karşılamak gerekir. Ancak, bu kullanış tarzı ulusal toplantıları kapsamadığından dar çerçeveli kalmaktadır.bu bakımdan H.L. ZANKL’a ait olan birinci tanım konuya daha çağdaş bir açıklama ve elastikiyet getirmektedir. Ancak, Kongre kavramı öğeleri kapsamaktadır. (TEKSAY,1983,75)
• Konu: belirli bir konuda toplantı
• Nesne: kişiler
• Amaç: bilgi alışverişi
• Zaman: kısa ve sınırlandırılmış
• Çerçeve: kesin bir program
Kongre kavramını en açık ve kapsamlı olarak M. ACCOLA ile G. GAMMA aşağıdaki gibi yapmaktadır. Kongre bir veya daha fazla günle sınıflandırılmış ve önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve özellikle toplanılan yerin dışından gelen kişilerin de katılımlarıyla meydana gelen bir toplantıdır.
Kongre kavramını açıklığa kavuşturduğumuza göre turizm kavramına geçebiliriz: bilindiği üzere, turizm olgusunu ve kavramını belirlemek amacıyla, olayın değişik yönlerine farklı önem atfeden yazarlar, bugüne kadar birbiriden oldukça ayrılan tanımlar yapmışlardır. Ancak, burada , turizm olayını açıklayan bir tek kavramın ele alınması yeterli olacaktır. (TEKSAY,1983,76)
Turizm; kişilerin daima konakladıkları yer ile asli konut veya çalışma alanları dışında seyahat ve konaklamaları suretiyle ortaya çıkan olay ve ilişkiler bütünüdür.
Yukarda verilen ve kavramları göz önünde tutularak şu şekilde açıklanabilir.
Kongre turizmi; kişilerin daim konakladıkları veya çalıştıkları yerler dışında uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında , belirli bir konuda , bilgi alışverişi yapmak amacıyla bir araya gelmelerinden ortaya çıkan seyahat, konaklama olay ve ilişkilerinin tümüdür.
Kongre turizminin ulusal veya uluslararası boyutlarının vurgulanması ve kişileri bir araya getiren seminer,sempozyum v.b. gibi toplantı biçimlerinin belirtilmesi ile bu tanımın daha da kapsamlı bir hale gelmesi mümkündür. Ancak burada verilen tanım, konuyu açıklaması bakımından yeterli sayılacaktır.
Yukarda verilen kongre turizmi tanımından da görüleceği gibi , kongre turizmi, yapılan toplantıların aynı zamanda bir turizm olgusu meydana getirmeleri halinde ortaya çıkan bir turizm türüdür. Kongre turizmi, tanımı bu noktada kongre kavramından ayrılmaktadır. Ancak bir kongre turisti değildir. Kongre turizmi bir incoming olayıdır. (USAL,1984,35)
Diğer taraftan, kongre turizminin içeriğini sadece kongreler oluşturmamaktadır. Seminer, sempozyum, konferans, v.s. gibi tüm toplantı çeşitleri de bu kavramın içinde yer almaktadır. Bu nedenle olaya kongre turizmi kavramı yerine toplantı turizmi diyenlerde vardır. Ancak Türkçe de yaygın olması nedeniyle kongre turizmi kavramının en geniş şekilde ve tüm toplantıları içeren bir anlamda kullanılması yeğlenmiştir. Bununla beraber, kongre turizmini meydana getiren toplantılarla ilgili bazı sınıflandırmalara değinmek, çalışmanın kapsamını genişletecektir. (USAL,1984,35)
III.2. Toplantı Türlerinin Sınıflandırılması
Daha önce, kongre turizminin içeriğinin sadece kongreler oluşturmadığını, pek çok toplantı türünün bu turizm olgusunu meydana getirdiği vurgulanmıştı. Burada kongre turizmi kavramı içinde yer alan toplantı türlerinin neler olduğunu belirlemeye çalışılacaktır. Bu belirlemeyi yapabilmek için toplantı türlerine ilişkin sınıflandırmaları gözden geçirmek gerekmektedir.(ERALP,1983,41)
Konuya ilişkin literatür de oldukça değişik toplantı sınıflandırmalarına rastlanmaktadır. Bu konuda; Şükrü YARCAN, toplantıları, kongreler ve iş toplantıları olmak üzere, iki kategoriye böldükten sonra kongrelere ulusal ve uluslar arası bölümlere ayırmaktadır. İş toplantılarını ise özendirme toplantıları ve çalışma grubu toplantıları olarak tasnif etmektedir. Genelde toplantıları ulusal ve uluslar arası olarak ikiye ayırmak sık rastlanan bir durumdur. Toplantıların ulusallık çerçeveleri ile ilgili ayrıntılı bilgilere adı altında değinilecektir. Burada daha çok toplantıları ortaya çıkış biçimleri ve amaçları bakımından ele alan sınıflandırmalara yer verilecektir. (ERALP,1983,41)
III.2.1. Amaçları Bakımından Toplantılar
Toplantıları, amaçları açısından ele alan sınıflandırma, Şükrü YARCAN’ ın yaptığı tamamlayıcı bir özellik taşımaktadır. Bu nedenle özellikle ele alınmasında yarar görülmektedir. Amaçları bakımından toplantılar dört gruba ayrılabilir. (TEKSAY,1983,78)
• Ulusal ve uluslar arası kongreler
Amaç : Bilgi alışverişi
• Seminer ve kurslar
Amaç : okul içi veya sonrası eğitim
• Ürün tanıtma toplantıları
Amaç : sürüm işinde çalışmalara satış ve pazarlama teknikleri gösterme
• Ödül ve özendirme toplantıları
Amaç : sektörün satış aktivitesinin kuvvetlendirilmesini teşvik etmek.
III.2.2. Ortaya Çıkış Biçimleri Açısından
Toplantıları ortaya çıkış biçimleri açısından ise, üç kategoriye alabiliriz. Bu sınıflandırmada kategorileri birbirinden ayıran kriter katılan delege sayısıdır. Böylece delege sayıları ile toplantı biçimleri arasında bir ilişki olduğu varsayılmaktadır. (TEKSAY,1983,80)
50 delegeye kadar 50- 300 delege 300 üzeri delege
Seminerler Genel kurullar Kongreler
Kollogyumlar Konferanslar Genel kurullar
Çalışma grupları Sempozyumlar
Denetim kurulları Kollogyumlar
Tartışma grupları
Komisyon toplantıları
Yuvarlak masa toplantıları
III.2.3. Diğer Sınıflandırma Olanakları
Bunun dışında, toplantıları konuları ve sürelerine göre tasnife tabi tutmak mümkündür. Ancak toplantıların sınıflandırılması ile ilgili bu kadar derin ayrıntıya girmek bu çalışmanın amacı ve çerçevesi dışında kalmakta, aktarılan bilginin yeterli olacağı düşünülmektedir. (TEKSAY,1983,82)
III.3. Kongre Turizmine İlişkin Bazı Sınır ve Niteliklerin Belirlenmesi
III.3.1. Kongre Turizmi ve Turizm Kongreleri
Burada kısaca belirtmek gerekirse,kongre turizmi kavramı Türkçe literatürde oldukça yenidir. Bu nedenle de;konunun önemine paralel olarak anlaşılmış olduğu iddia edilemez. Örneğin kültür ve turizm bakanlığının bir yayınında turizm kongresiyle kongre turizmi kavramlarının birbirine karıştırılmış olması bile bu belirlemenin yeterli bir kanıtı sayılabilir. Halbuki bu iki kavram özdeş değildir. Kongre turizmi bir kongre çeşidi değil bir turizm türüdür. Ancak bu gibi türlerinden daha iyi organize olduğu ve mevsimsel bir özellik gösterdiği izlenmektedir. (USAL,1984,37)
Turizm kongresi ise turizm kuruluşlarını düzenledikleri kongrelerinin veya turizm konusunda düzenlenen uzmanlık toplantılarının genel ismidir. Turizm kongresi bir uzmanlık alanı kongresi çeşididir. Ancak,bu iki kavram karşıt ta değildir. Yani bir turizm kongresi de herhangi bir meslek veya uzmanlık dalında yapılan kongrede olduğu gibi kongre turizmi olgusuna neden olabilir. Diğer taraftan kongre ve kongre turizmi kavramlarının nitelik ve nicelikleri yanında, eğitim turizmi gibi benzerleri ve ayrıca sergi, fuar, iş turizmi gibi ekonomik amaçlı turizm türlerinden ayrılması ve sınırlarının objektif olarak belirlenmesi gerekmektedir. (USAL,1984,39)
Bilindiği üzere değişik turizm türleri sanki tek bir turizm olgusuymuş gibi sadece konaklama açısından turizm istatistiklerine girmektedir. Konuya, kongre turizmi açısından bakıldığında örneğin, beş gün süreli bir kongrede, üç gün seminer çalışmalarıyla doldurulmakta, geriye kalan zaman ise serbest zaman faaliyetlerine ayrılmaktadır. Bu şekilde ortaya çıkan çok yönlü turizm türlerine literatürde “Amphibiben-Tourismus” ikili turizm denilmektedir. Kongre turizmi de ikili bir turizm türüdür. Kongre turizminde esas faaliyet kongre olayıdır. Turizm olayı kongrenin bir türevi olarak ortaya çıkmıştır. (USAL,1984,40)
III.3.2. Kongre Turizmi-Eğitim Turizmi ve Zamansal Sınırlar
Kongre turizmini sergi, fuar ve iş turizminden ayırmak oldukça kolaydır. Ancak, kongre turizmi ile eğitim amaçlı turizmi arasındaki sınır kesin değildir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, yapılan faaliyetlerin kongre turizmi tanımına benzemesi halinde, düzenlenen kurslar ve seminerlerin de kongre turizmi içinde düşünülmesidir. Bununla birlikte pek tabii ki, okul içi ve okul dışı eğitim faaliyetlerine ilişkin “Eğitim Turizmi” turizm içinde ayrı bir yer işgal etmektedir. (ERALP,1983,41)
Bilindiği üzere, kongre süreleri oldukça değişiktir. Örneğin, 1 veya 2 gün süren kongreler bile yapılmaktadır. Ancak, genellikle kongre süresi 4 veya 5 günle sınırlandırılmaktadır. Çok nadir hallerde ise, 6 günün üzerinde 14güne kadar uzayabilmektedir. Daha uzun süreli kongrelerin amaç ve kalitesinden varsayılmaktadır. Kongre turizmi olgusu içinde uzunluk bakımından okul içi ve okul dışı eğitim ön sırayı işgal etmektedir. Ancak, bu kadar uzun bir süre için de kongre turizminin niteliği kaybolmaktadır. Böylece ortaya çıkan yeni durumun artık, “Eğitim Turizmi” olarak nitelendirilmesi daha uygundur. Zaten genel eğilimde, kongre turizminin 14 günü geçmeyen toplantıları kapsadığı yolundadır. (USAL,1984,41)
III.3.3. Kongrelerin Ulusal Sınırları
Bir “Uluslararası Kongre” nin iştirakçiler açısından sınırı en az üç ulusun temsili ile ortaya çıkmaktadır. Bu konuda uluslar arası kavramı çok uluslu ile eş anlamdadır. Örneğin, “Avrupa Kongresi” gibi. Ancak, bu kavramda “Dünya Kongresi” “Evrensel Kongre” gibi kavramları kapsamamakta, daha ziyade kıtasal-bölgesel bir nitelik taşımaktadır. (USAL,1984,42)
III.3.3.1. Sayısal Sınırlar
Bir kongrenin,kongre turizmi olgusu içinde yer almasını belirleyen sayısal sınırların,kongreye katılanların sayılarını ele alıp almadığını tartışmak gereklidir. Zira küçük kongrelerin bile turistik ve ekonomik anlamlılıkları yadsınamaz. (ERALP,1983,43)
III.4. Kongre Turizminin Diğer Turizm Türleri İle İlişkileri ve Karşılıklı Etkileşim Durumları
Bildiğimiz gibi, turizm olgusu farklı tür ve biçimlerde ortaya çıkmakta ve böylece değişik turizm türleriyle karşılaşılmaktadır. Bir ayrıma göre turizmi; kültür, dinlence, toplumsal, spor, politik, ekonomik gibi türlere ayırmak ve ayrıca biçim açısından; lüks, grup, geleneksel, gençlik, sosyal, bireysel, kitle, aile, transit ve hafta sonu diye sınıflandırmak mümkündür. Yukarıda belirtilen turizm türlerinin kongre turizmi ile zaman ve mekan açısından ilişkilerinin, özellikle ortak kullanım alan ve tesislerinin neler olduğunu incelemek kongre turizminin hedeflerini daha da açıklık getirebilir. (ERALP,1983,44)
III.4.1. Kongre Turizmi ve Dinlence Turizmi
Kongre turizmi, dinlence turizmini hemen hemen hiç engellememektedir. Ancak, engelleme daha çok kongre merkezinin yeri ve yapılan kongrelerin zamanı ile bağıntılı olarak ortaya çıkabilmektedir. Genelde kongre sarayları ile turistik alt yapı ve tesislerin bir kompleks içinde bulunmaları ender görünen bir durumdur. Ayrıca, iki turizm türü için sezon ayrılığı da söz konusudur. Ancak, kongreye katılanların kısa süreli konaklamaları yer açısından dinlence turizmini az da olsa olumsuz yönde etkiledikleri söylenebilir. (ERALP,1983,44)
III.4.2. Kongre Turizmi ve Kültür Turizmi
Kongre ve kültür turizmi birbirinden amaç ve işlem yönünden ayrılmaktadır. Ancak kongrelere katılanlarında kültürel değer ve etkinliklerle etkilendiği görülmektedir. İki turizm çeşidi arasında bağımsızlık ve sınırlı bir zıtlık vardır. (ERALP,1983,45)
III.4.3. Kongre Turizmi ve Toplumsal Turizm
Kongre turizmi sık sık toplumsal turizm ile uyumlu düşmektedir. Kongreler akraba ve tanıdıkları ziyaret için fırsat yaratmaktadır. (ERALP,1983,47)
III.4.4. Kongre Turizmi ile Spor Turizmi
Amaçların saptanması bakımından bu iki turist tipi temelde farklı düşmektedir. Her iki turizm tipinde talep edilen yedek altyapı ve tesisler birbirinden çok farklıdır. Aralarında bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,48)
III.4.5. Kongre Turizmi ile Politik Turizm
Diplomatik amaçla yapılan uluslar arası veya devletler arası toplantılara katılan temsilciler genellikle ev sahibi ülkenin resmi konuğu bulunmaktadırlar. Bu nedenle kendilerine turist denilemez. Ancak, politik toplantıları diplomatik toplantılardan ayırmak gerekir. Meydan mitingleri, yürüyüşler gibi siyasi amaçlı toplantılar, amaç ve hacim bakımından kongre turizminden ayrılmaktadır. Ayrıca, parti genel kurulları vb. gibi siyasal örgüt toplantılarına katılan delegeler çoğunlukla, ulaşım ve konaklama tesisleri yanında toplantı tesislerini kullanmaları halinde ulusal kongre turizmi kavramına uygun düşmektedir. Her iki turizm kolunun arasında bağımsızlık ve uyum olduğu söylenebilir. (ERALP,1983,49)
III.4.6. Kongre Turizmi ve Ekonomik Turizm
Kongre turizmi çeşitli şirket toplantıları ile sergi, fuar gibi ekonomik amaçlı turizmin bir alt türüdür. Bunu daha sonra iş turizmi takip etmektedir. Uyum söz konusudur. (ERALP,1983,49)
III.4.7. Kongre Turizmi ile Lüks Turizm
Genelde, uluslar arası ve ulusal kongreler lüks turizmi açısından birbirinden farklı talepler oluşturmaktadır. Örneğin; ulular arası kongre turizm, lüks ve 1. sınıf konaklama tesislerini talep etmektedir. Kısa süreli ulusal kongreler ise daha çok orta sınıf konaklama tesislerini talep ederler. Diğer yandan, lüks turistik üst kategorisine giren tüketiciler kendi harcamalarını kendileri öderler. Kongre delegelerinin ise üyesi bulundukları kuruluşlarca karşılanmaktadır. Her iki turizm türü arasında kullanım ortaklığı olmasına rağmen amaç ve işlev açısından bağımsızlık vardır. (ERALP,1983,50)
III.4.8. Kongre Turizmi ile Sosyal Turizm
Amaç saptama bakımından, turistik üst yapı ve alt yapı ile sonuçlar açısından sosyal turizm ve kongre turizmi birbirinden temelde ayrılmaktadır. Karşıtlık söz konusudur. (ERALP,1983,53)
III.4.9. Kongre Turizmi ile Geleneksel Turizm
Kongre turizmi kurumsallaşmış geleneklerle ilgili toplantı, bayram, hac, ziyaret, anma, ve kutlama törenleri vb. gibi yer değiştirmeden tamamen farklı bir turizm türüdür. Karşıtlık söz konusudur. (ERALP,1983,57)
III.4.10. Kongre Turizmi ve Gençlik Turizmi
Gençlik turizmi amaç saptama bakımından sosyal turizme benzer. Ancak, gençlik turizmi kongre yapılacak yerin sessizliğini ve sükunetini bozar. Bağımsızlık söz konusudur.
III.4.11. Kongre Turizmi ve Bireysel Turizm
Kongre merkezlerine katılımcılar genellikle bireysel veya küçük gruplar halinde gelmektedirler. Kongreye katılanlar büyük bir toplum oluştururlar ve bireysel turistlerden rahatsızlık duyarlar. Ücretli seyahat ve konaklama açısından zıtlık, ücretli yemek ve turlar açısından bağımsızlık vardır. (ERALP,1983,59)
III.4.12. Kongre Turizmi ve Grup Turizmi
Grup turizmi, avcılar, dağcılar, gibi gittikçe kongre turizminden daha farklı düşmektedir. Amaç saptama ve ortak tesis kullanma açısından bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,62)
III.4.13. Kongre Turizmi ve Kitle Turizmi
Kongre turizmine ilişkin üst yapı tesislerinin büyüklüğü kongre turizmine de hizmet sunabilir. Bu tesislerdeki fark sadece kalite farkıdır.kitle turizmi tesislerdeki sükuneti bozabilecek derecede hareketlidir. Kitle turizmi, turistik tesislerde diğer etkinliklere yer bırakmayacak ölçüde yüksek yatak talebinde bulunmaktadır. Kısmen uyum kısmen zıtlık söz konusudur. (ERALP,1983,64)
III.4.14. Kongre Turizmi ve Aile Turizmi
Uluslararası kongreler için aile otelleri uygun düşmemektedir. Kısa süreli ulusal kongrelerde ise orta sınıf oteller ihtiyacı karşılamaktadır. Bu bakımdan uluslararası kongrelerle zıtlık, ulusal kongrelerle ise bağımsızlık ve küçük zıtlıklar içermektedir. (ERALP,1983,64)
III.4.15. Kongre Turizmi ve Transit Yolcu Turizmi
Uluslararası kongreler ve şirket toplantıları da genellikle 1 haftalık süreyi kapsar bu açıdan bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,64)
III.4.16. Kongre Turizmi ve Hafta sonu Turizmi
Bir çok ulusal kongre ve toplantılar hafta sonları düzenlenmektedir. Bu tür düzenlenmeler hafta sonu turizmini konaklama tesislerinde yer bulma açısından olumsuz etkilemektedir. Uluslar arası kongreler ise genellikle Pazartesi-Cuma günleri arasında yapılmaktadır. Ancak, delegelerin kısmen Pazar gününden itibaren konaklama tesislerine gelmeleri halinde kısmi bir engelleme söz konusudur. Genelde kongre turizmi ile hafta sonu turizmi arasında bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,65)
Genel olarak kongre turizmi ile diğer turizm türlerinin karşılıklı ilişkilerine turizm ekonomisi açısından bakıldığında, kongre turizminin diğer turizm türlerini tamamlayıcı olduğu, tesislerin daha verimli kullanılmasını ve turizm sezonunun uzatılmasını sağlayıcı olumlu etkileri beraberinde getirdiği varsayılmaktadır.
Ancak, yukarıda verilen bilgiler ışığında, turistik tesisler, merkezler, ve sezon açısından olaya bakıldığında ise, bazı turizm türleri ile kongre turizminin amaç, işlev, tesis ve sezon ayrımlarından dolayı birbirinden bağımsız olarak var olabildikleri, zamansal ve mekansal dağılımlarla ilgili ise herhangi bir çakışma söz konusu olduğu halde birbirlerini olumsuz etkileyebildikleri görünmektedir.
Kongre turizmi ile diğer turizm türleri arasındaki hakim olan ilişki biçimlerine ait bilgileri bir tabloda göstermek mümkündür. (ERALP,1983,66)
Diğer Cevaplara Gözat
Tarih ve Kültür hazinesi Türkiye, heyecan verici imkânlar âleminin kapısı durumundadır. Avrupa ve Asya'nın birleştiği yerde, Türkiye toplantı, insentiv ve kongrelere şahane mekân konumundadır.
Türkiye birinci sınıf otel konaklama ve konferans tesisi zenginliği, dünyanın belli başlı şehirlerine kolayca ulaşım, güzel dekorlar ve eşsiz manzara cazibesi sunmaktadır.
Bütün bunlara, mükemmel bir iklim ve alternatif destinasyonlara göre çok daha düşük maliyet avantajı eklenmektedir. Türkiye, Avrupa ülkelerine yakınlığı ve egzotikliği ile ideal bir destinasyondur. İzmir, Antalya ve Ankara'ya transfer bağlantısı ve direkt uçuş imkânıyla, Türk Havayolları ve diğer ulusal havayolu şirketlerince İstanbul'a iki ile üç saat içinde ulaştırılmak mümkündür.Günlük seferler İstanbul'u Amerika Birleşik Devletleri, Ortadoğu ve Asya'nın belli başlı şehirlerine bağlamaktadır. Şehir turları ve eğlence programları paket halinde düzenlenebilir.
Rakipsiz dekoru ve mimari hazinelerinin zenginliğiyle, İstanbul dünyanın en büyük turizm destinasyonları arasında yer alır.Palmiye ağaçları ve eski harabeleri ile,İzmir Ege bölgesinin kapısıdır. Kuşadası, Marmaris, Bodrum ve Fethiye gibi sevimli deniz sayfiyeleri satış, toplantı, insentiv için gayet iyi tercihlerdir. Antalya, Mersin ve Akdeniz'in kıyı sayfiyeleri, yıl boyu ziyaretçileri, güneş, güzel kum plajları ve eski tarihi yerleri ile cazibe merkezleridir. Türkiye'nin başkenti Ankara muhteşem otel ve restoranları, şahane kaya kiliseleri ve yer altı şehirleri, manzaralı efsanevi Kapadokya'ya kolay ulaşıma ile önemli bir merkezdir.Osmanlı Devletinin ilk başkenti Bursa ise göz alıcı manzara, termal banyolu oteller ve Uludağ'da mükemmel kayak imkanlârı sunmaktadır.
Türkiye bugün her tür ve boyutta toplantı, insentiv ve konferansı uygun konfor ve tarzda düzenlemek üzere tüm donanıma sahiptir. Geleneksel Türk konukseverliği, Yüksek standartta mahalli yemek ve şarap, sonsuz eğlence ve gezi imkânları, Türkiye'de düzenlenecek her kongreyi yankılar uyandırıcı başarıya ulaştırmanın garantisidir.
KONGRE TURİZMİ
III.1. Kongre Turizmi ve Kongre Turizmi Kavramları
Toplantıların, bir iletişim, bilgi alışverişi, yönetim ve karar verme aracı olarak ortaya çıkış tarihinin insanlık tarihi kadar eski olduğu varsayılmaktadır. Öncelikle pek ender rastlanan (özellikle uluslararası) toplantıların sayısında, ikinci dünya savaşından sonra büyük gelişmeler olmuştur. Söz konusu toplantıların sayılarında meydana gelen artışların ulaştığı boyut, kongreciliğin bir meslek haline gelmesine ve kongre olgusunun da bir turizm hareketliği olarak değerlendirilmesine neden olmuştur.(TEKSAY,1983,74)
Bir turizm türü olan kongre turizminin kapsamlı bir tanımını yapabilmek için öncelikle bu kavramın öğeleri olan kongre ve turizm kavramlarının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Kongre kavramının asıl kökeni, Latince sözcüğüdür ve toplantı buluşma anlamına gelir. Ancak, söz konusu kavramı yaygın anlamı dışında da kullanıldığa tanık olunmaktadır. Örneğin; A.B.D. de; kongre anlamını taşımakta, kongreler ise büyük toplantı anlamına gelen sözcüğü ile ifade edilmektedir.(USAL,1984,34)
Kongre kavramı almanca ve İngilizce sözcüklerindeki karşılığına bakıldığında aşağıdaki farklı tanımların verildiği görülmektedir.
• Kongre, uzmanların veya meslektaşların büyük çaptaki toplantısıdır.
• Kongre, birlik dernek gibi kuruluşların temsilcilerinin tartışmak amacıyla bir araya gelerek toplanmalarıdır.
Bunun dışında konuyla ilişkin literatürde sayısız denilecek kadar çok tanıma rastlamak mümkündür. Burada bunlardan sadece ikisini ele almak açıklamaya yeterli olacaktır. Kongre geçici bir toplantıdır. Özellikle toplanılan yerin yabancısı olan kimselerin, belli bir maca yönelik olarak, çeşitli konularda görüşmeleridir. (USAL,1984,34)
Uluslar arası kongre kavramı ise, uluslararası bir kuruluşun, periyodik olarak, tüm üyelerine açık bir biçimde toplanmasını anlamaktadır. Kongrecilik uluslar arası kuruluşların toplantıları aracılığı ile gelişmiştir. Bu nedenle; bazı yazarların hala kavramını uluslar arası toplantılarla bağlantılı olarak görmek istemelerini normal karşılamak gerekir. Ancak, bu kullanış tarzı ulusal toplantıları kapsamadığından dar çerçeveli kalmaktadır.bu bakımdan H.L. ZANKL’a ait olan birinci tanım konuya daha çağdaş bir açıklama ve elastikiyet getirmektedir. Ancak, Kongre kavramı öğeleri kapsamaktadır. (TEKSAY,1983,75)
• Konu: belirli bir konuda toplantı
• Nesne: kişiler
• Amaç: bilgi alışverişi
• Zaman: kısa ve sınırlandırılmış
• Çerçeve: kesin bir program
Kongre kavramını en açık ve kapsamlı olarak M. ACCOLA ile G. GAMMA aşağıdaki gibi yapmaktadır. Kongre bir veya daha fazla günle sınıflandırılmış ve önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve özellikle toplanılan yerin dışından gelen kişilerin de katılımlarıyla meydana gelen bir toplantıdır.
Kongre kavramını açıklığa kavuşturduğumuza göre turizm kavramına geçebiliriz: bilindiği üzere, turizm olgusunu ve kavramını belirlemek amacıyla, olayın değişik yönlerine farklı önem atfeden yazarlar, bugüne kadar birbiriden oldukça ayrılan tanımlar yapmışlardır. Ancak, burada , turizm olayını açıklayan bir tek kavramın ele alınması yeterli olacaktır. (TEKSAY,1983,76)
Turizm; kişilerin daima konakladıkları yer ile asli konut veya çalışma alanları dışında seyahat ve konaklamaları suretiyle ortaya çıkan olay ve ilişkiler bütünüdür.
Yukarda verilen ve kavramları göz önünde tutularak şu şekilde açıklanabilir.
Kongre turizmi; kişilerin daim konakladıkları veya çalıştıkları yerler dışında uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında , belirli bir konuda , bilgi alışverişi yapmak amacıyla bir araya gelmelerinden ortaya çıkan seyahat, konaklama olay ve ilişkilerinin tümüdür.
Kongre turizminin ulusal veya uluslararası boyutlarının vurgulanması ve kişileri bir araya getiren seminer,sempozyum v.b. gibi toplantı biçimlerinin belirtilmesi ile bu tanımın daha da kapsamlı bir hale gelmesi mümkündür. Ancak burada verilen tanım, konuyu açıklaması bakımından yeterli sayılacaktır.
Yukarda verilen kongre turizmi tanımından da görüleceği gibi , kongre turizmi, yapılan toplantıların aynı zamanda bir turizm olgusu meydana getirmeleri halinde ortaya çıkan bir turizm türüdür. Kongre turizmi, tanımı bu noktada kongre kavramından ayrılmaktadır. Ancak bir kongre turisti değildir. Kongre turizmi bir incoming olayıdır. (USAL,1984,35)
Diğer taraftan, kongre turizminin içeriğini sadece kongreler oluşturmamaktadır. Seminer, sempozyum, konferans, v.s. gibi tüm toplantı çeşitleri de bu kavramın içinde yer almaktadır. Bu nedenle olaya kongre turizmi kavramı yerine toplantı turizmi diyenlerde vardır. Ancak Türkçe de yaygın olması nedeniyle kongre turizmi kavramının en geniş şekilde ve tüm toplantıları içeren bir anlamda kullanılması yeğlenmiştir. Bununla beraber, kongre turizmini meydana getiren toplantılarla ilgili bazı sınıflandırmalara değinmek, çalışmanın kapsamını genişletecektir. (USAL,1984,35)
III.2. Toplantı Türlerinin Sınıflandırılması
Daha önce, kongre turizminin içeriğinin sadece kongreler oluşturmadığını, pek çok toplantı türünün bu turizm olgusunu meydana getirdiği vurgulanmıştı. Burada kongre turizmi kavramı içinde yer alan toplantı türlerinin neler olduğunu belirlemeye çalışılacaktır. Bu belirlemeyi yapabilmek için toplantı türlerine ilişkin sınıflandırmaları gözden geçirmek gerekmektedir.(ERALP,1983,41)
Konuya ilişkin literatür de oldukça değişik toplantı sınıflandırmalarına rastlanmaktadır. Bu konuda; Şükrü YARCAN, toplantıları, kongreler ve iş toplantıları olmak üzere, iki kategoriye böldükten sonra kongrelere ulusal ve uluslar arası bölümlere ayırmaktadır. İş toplantılarını ise özendirme toplantıları ve çalışma grubu toplantıları olarak tasnif etmektedir. Genelde toplantıları ulusal ve uluslar arası olarak ikiye ayırmak sık rastlanan bir durumdur. Toplantıların ulusallık çerçeveleri ile ilgili ayrıntılı bilgilere adı altında değinilecektir. Burada daha çok toplantıları ortaya çıkış biçimleri ve amaçları bakımından ele alan sınıflandırmalara yer verilecektir. (ERALP,1983,41)
III.2.1. Amaçları Bakımından Toplantılar
Toplantıları, amaçları açısından ele alan sınıflandırma, Şükrü YARCAN’ ın yaptığı tamamlayıcı bir özellik taşımaktadır. Bu nedenle özellikle ele alınmasında yarar görülmektedir. Amaçları bakımından toplantılar dört gruba ayrılabilir. (TEKSAY,1983,78)
• Ulusal ve uluslar arası kongreler
Amaç : Bilgi alışverişi
• Seminer ve kurslar
Amaç : okul içi veya sonrası eğitim
• Ürün tanıtma toplantıları
Amaç : sürüm işinde çalışmalara satış ve pazarlama teknikleri gösterme
• Ödül ve özendirme toplantıları
Amaç : sektörün satış aktivitesinin kuvvetlendirilmesini teşvik etmek.
III.2.2. Ortaya Çıkış Biçimleri Açısından
Toplantıları ortaya çıkış biçimleri açısından ise, üç kategoriye alabiliriz. Bu sınıflandırmada kategorileri birbirinden ayıran kriter katılan delege sayısıdır. Böylece delege sayıları ile toplantı biçimleri arasında bir ilişki olduğu varsayılmaktadır. (TEKSAY,1983,80)
50 delegeye kadar 50- 300 delege 300 üzeri delege
Seminerler Genel kurullar Kongreler
Kollogyumlar Konferanslar Genel kurullar
Çalışma grupları Sempozyumlar
Denetim kurulları Kollogyumlar
Tartışma grupları
Komisyon toplantıları
Yuvarlak masa toplantıları
III.2.3. Diğer Sınıflandırma Olanakları
Bunun dışında, toplantıları konuları ve sürelerine göre tasnife tabi tutmak mümkündür. Ancak toplantıların sınıflandırılması ile ilgili bu kadar derin ayrıntıya girmek bu çalışmanın amacı ve çerçevesi dışında kalmakta, aktarılan bilginin yeterli olacağı düşünülmektedir. (TEKSAY,1983,82)
III.3. Kongre Turizmine İlişkin Bazı Sınır ve Niteliklerin Belirlenmesi
III.3.1. Kongre Turizmi ve Turizm Kongreleri
Burada kısaca belirtmek gerekirse,kongre turizmi kavramı Türkçe literatürde oldukça yenidir. Bu nedenle de;konunun önemine paralel olarak anlaşılmış olduğu iddia edilemez. Örneğin kültür ve turizm bakanlığının bir yayınında turizm kongresiyle kongre turizmi kavramlarının birbirine karıştırılmış olması bile bu belirlemenin yeterli bir kanıtı sayılabilir. Halbuki bu iki kavram özdeş değildir. Kongre turizmi bir kongre çeşidi değil bir turizm türüdür. Ancak bu gibi türlerinden daha iyi organize olduğu ve mevsimsel bir özellik gösterdiği izlenmektedir. (USAL,1984,37)
Turizm kongresi ise turizm kuruluşlarını düzenledikleri kongrelerinin veya turizm konusunda düzenlenen uzmanlık toplantılarının genel ismidir. Turizm kongresi bir uzmanlık alanı kongresi çeşididir. Ancak,bu iki kavram karşıt ta değildir. Yani bir turizm kongresi de herhangi bir meslek veya uzmanlık dalında yapılan kongrede olduğu gibi kongre turizmi olgusuna neden olabilir. Diğer taraftan kongre ve kongre turizmi kavramlarının nitelik ve nicelikleri yanında, eğitim turizmi gibi benzerleri ve ayrıca sergi, fuar, iş turizmi gibi ekonomik amaçlı turizm türlerinden ayrılması ve sınırlarının objektif olarak belirlenmesi gerekmektedir. (USAL,1984,39)
Bilindiği üzere değişik turizm türleri sanki tek bir turizm olgusuymuş gibi sadece konaklama açısından turizm istatistiklerine girmektedir. Konuya, kongre turizmi açısından bakıldığında örneğin, beş gün süreli bir kongrede, üç gün seminer çalışmalarıyla doldurulmakta, geriye kalan zaman ise serbest zaman faaliyetlerine ayrılmaktadır. Bu şekilde ortaya çıkan çok yönlü turizm türlerine literatürde “Amphibiben-Tourismus” ikili turizm denilmektedir. Kongre turizmi de ikili bir turizm türüdür. Kongre turizminde esas faaliyet kongre olayıdır. Turizm olayı kongrenin bir türevi olarak ortaya çıkmıştır. (USAL,1984,40)
III.3.2. Kongre Turizmi-Eğitim Turizmi ve Zamansal Sınırlar
Kongre turizmini sergi, fuar ve iş turizminden ayırmak oldukça kolaydır. Ancak, kongre turizmi ile eğitim amaçlı turizmi arasındaki sınır kesin değildir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, yapılan faaliyetlerin kongre turizmi tanımına benzemesi halinde, düzenlenen kurslar ve seminerlerin de kongre turizmi içinde düşünülmesidir. Bununla birlikte pek tabii ki, okul içi ve okul dışı eğitim faaliyetlerine ilişkin “Eğitim Turizmi” turizm içinde ayrı bir yer işgal etmektedir. (ERALP,1983,41)
Bilindiği üzere, kongre süreleri oldukça değişiktir. Örneğin, 1 veya 2 gün süren kongreler bile yapılmaktadır. Ancak, genellikle kongre süresi 4 veya 5 günle sınırlandırılmaktadır. Çok nadir hallerde ise, 6 günün üzerinde 14güne kadar uzayabilmektedir. Daha uzun süreli kongrelerin amaç ve kalitesinden varsayılmaktadır. Kongre turizmi olgusu içinde uzunluk bakımından okul içi ve okul dışı eğitim ön sırayı işgal etmektedir. Ancak, bu kadar uzun bir süre için de kongre turizminin niteliği kaybolmaktadır. Böylece ortaya çıkan yeni durumun artık, “Eğitim Turizmi” olarak nitelendirilmesi daha uygundur. Zaten genel eğilimde, kongre turizminin 14 günü geçmeyen toplantıları kapsadığı yolundadır. (USAL,1984,41)
III.3.3. Kongrelerin Ulusal Sınırları
Bir “Uluslararası Kongre” nin iştirakçiler açısından sınırı en az üç ulusun temsili ile ortaya çıkmaktadır. Bu konuda uluslar arası kavramı çok uluslu ile eş anlamdadır. Örneğin, “Avrupa Kongresi” gibi. Ancak, bu kavramda “Dünya Kongresi” “Evrensel Kongre” gibi kavramları kapsamamakta, daha ziyade kıtasal-bölgesel bir nitelik taşımaktadır. (USAL,1984,42)
III.3.3.1. Sayısal Sınırlar
Bir kongrenin,kongre turizmi olgusu içinde yer almasını belirleyen sayısal sınırların,kongreye katılanların sayılarını ele alıp almadığını tartışmak gereklidir. Zira küçük kongrelerin bile turistik ve ekonomik anlamlılıkları yadsınamaz. (ERALP,1983,43)
III.4. Kongre Turizminin Diğer Turizm Türleri İle İlişkileri ve Karşılıklı Etkileşim Durumları
Bildiğimiz gibi, turizm olgusu farklı tür ve biçimlerde ortaya çıkmakta ve böylece değişik turizm türleriyle karşılaşılmaktadır. Bir ayrıma göre turizmi; kültür, dinlence, toplumsal, spor, politik, ekonomik gibi türlere ayırmak ve ayrıca biçim açısından; lüks, grup, geleneksel, gençlik, sosyal, bireysel, kitle, aile, transit ve hafta sonu diye sınıflandırmak mümkündür. Yukarıda belirtilen turizm türlerinin kongre turizmi ile zaman ve mekan açısından ilişkilerinin, özellikle ortak kullanım alan ve tesislerinin neler olduğunu incelemek kongre turizminin hedeflerini daha da açıklık getirebilir. (ERALP,1983,44)
III.4.1. Kongre Turizmi ve Dinlence Turizmi
Kongre turizmi, dinlence turizmini hemen hemen hiç engellememektedir. Ancak, engelleme daha çok kongre merkezinin yeri ve yapılan kongrelerin zamanı ile bağıntılı olarak ortaya çıkabilmektedir. Genelde kongre sarayları ile turistik alt yapı ve tesislerin bir kompleks içinde bulunmaları ender görünen bir durumdur. Ayrıca, iki turizm türü için sezon ayrılığı da söz konusudur. Ancak, kongreye katılanların kısa süreli konaklamaları yer açısından dinlence turizmini az da olsa olumsuz yönde etkiledikleri söylenebilir. (ERALP,1983,44)
III.4.2. Kongre Turizmi ve Kültür Turizmi
Kongre ve kültür turizmi birbirinden amaç ve işlem yönünden ayrılmaktadır. Ancak kongrelere katılanlarında kültürel değer ve etkinliklerle etkilendiği görülmektedir. İki turizm çeşidi arasında bağımsızlık ve sınırlı bir zıtlık vardır. (ERALP,1983,45)
III.4.3. Kongre Turizmi ve Toplumsal Turizm
Kongre turizmi sık sık toplumsal turizm ile uyumlu düşmektedir. Kongreler akraba ve tanıdıkları ziyaret için fırsat yaratmaktadır. (ERALP,1983,47)
III.4.4. Kongre Turizmi ile Spor Turizmi
Amaçların saptanması bakımından bu iki turist tipi temelde farklı düşmektedir. Her iki turizm tipinde talep edilen yedek altyapı ve tesisler birbirinden çok farklıdır. Aralarında bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,48)
III.4.5. Kongre Turizmi ile Politik Turizm
Diplomatik amaçla yapılan uluslar arası veya devletler arası toplantılara katılan temsilciler genellikle ev sahibi ülkenin resmi konuğu bulunmaktadırlar. Bu nedenle kendilerine turist denilemez. Ancak, politik toplantıları diplomatik toplantılardan ayırmak gerekir. Meydan mitingleri, yürüyüşler gibi siyasi amaçlı toplantılar, amaç ve hacim bakımından kongre turizminden ayrılmaktadır. Ayrıca, parti genel kurulları vb. gibi siyasal örgüt toplantılarına katılan delegeler çoğunlukla, ulaşım ve konaklama tesisleri yanında toplantı tesislerini kullanmaları halinde ulusal kongre turizmi kavramına uygun düşmektedir. Her iki turizm kolunun arasında bağımsızlık ve uyum olduğu söylenebilir. (ERALP,1983,49)
III.4.6. Kongre Turizmi ve Ekonomik Turizm
Kongre turizmi çeşitli şirket toplantıları ile sergi, fuar gibi ekonomik amaçlı turizmin bir alt türüdür. Bunu daha sonra iş turizmi takip etmektedir. Uyum söz konusudur. (ERALP,1983,49)
III.4.7. Kongre Turizmi ile Lüks Turizm
Genelde, uluslar arası ve ulusal kongreler lüks turizmi açısından birbirinden farklı talepler oluşturmaktadır. Örneğin; ulular arası kongre turizm, lüks ve 1. sınıf konaklama tesislerini talep etmektedir. Kısa süreli ulusal kongreler ise daha çok orta sınıf konaklama tesislerini talep ederler. Diğer yandan, lüks turistik üst kategorisine giren tüketiciler kendi harcamalarını kendileri öderler. Kongre delegelerinin ise üyesi bulundukları kuruluşlarca karşılanmaktadır. Her iki turizm türü arasında kullanım ortaklığı olmasına rağmen amaç ve işlev açısından bağımsızlık vardır. (ERALP,1983,50)
III.4.8. Kongre Turizmi ile Sosyal Turizm
Amaç saptama bakımından, turistik üst yapı ve alt yapı ile sonuçlar açısından sosyal turizm ve kongre turizmi birbirinden temelde ayrılmaktadır. Karşıtlık söz konusudur. (ERALP,1983,53)
III.4.9. Kongre Turizmi ile Geleneksel Turizm
Kongre turizmi kurumsallaşmış geleneklerle ilgili toplantı, bayram, hac, ziyaret, anma, ve kutlama törenleri vb. gibi yer değiştirmeden tamamen farklı bir turizm türüdür. Karşıtlık söz konusudur. (ERALP,1983,57)
III.4.10. Kongre Turizmi ve Gençlik Turizmi
Gençlik turizmi amaç saptama bakımından sosyal turizme benzer. Ancak, gençlik turizmi kongre yapılacak yerin sessizliğini ve sükunetini bozar. Bağımsızlık söz konusudur.
III.4.11. Kongre Turizmi ve Bireysel Turizm
Kongre merkezlerine katılımcılar genellikle bireysel veya küçük gruplar halinde gelmektedirler. Kongreye katılanlar büyük bir toplum oluştururlar ve bireysel turistlerden rahatsızlık duyarlar. Ücretli seyahat ve konaklama açısından zıtlık, ücretli yemek ve turlar açısından bağımsızlık vardır. (ERALP,1983,59)
III.4.12. Kongre Turizmi ve Grup Turizmi
Grup turizmi, avcılar, dağcılar, gibi gittikçe kongre turizminden daha farklı düşmektedir. Amaç saptama ve ortak tesis kullanma açısından bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,62)
III.4.13. Kongre Turizmi ve Kitle Turizmi
Kongre turizmine ilişkin üst yapı tesislerinin büyüklüğü kongre turizmine de hizmet sunabilir. Bu tesislerdeki fark sadece kalite farkıdır.kitle turizmi tesislerdeki sükuneti bozabilecek derecede hareketlidir. Kitle turizmi, turistik tesislerde diğer etkinliklere yer bırakmayacak ölçüde yüksek yatak talebinde bulunmaktadır. Kısmen uyum kısmen zıtlık söz konusudur. (ERALP,1983,64)
III.4.14. Kongre Turizmi ve Aile Turizmi
Uluslararası kongreler için aile otelleri uygun düşmemektedir. Kısa süreli ulusal kongrelerde ise orta sınıf oteller ihtiyacı karşılamaktadır. Bu bakımdan uluslararası kongrelerle zıtlık, ulusal kongrelerle ise bağımsızlık ve küçük zıtlıklar içermektedir. (ERALP,1983,64)
III.4.15. Kongre Turizmi ve Transit Yolcu Turizmi
Uluslararası kongreler ve şirket toplantıları da genellikle 1 haftalık süreyi kapsar bu açıdan bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,64)
III.4.16. Kongre Turizmi ve Hafta sonu Turizmi
Bir çok ulusal kongre ve toplantılar hafta sonları düzenlenmektedir. Bu tür düzenlenmeler hafta sonu turizmini konaklama tesislerinde yer bulma açısından olumsuz etkilemektedir. Uluslar arası kongreler ise genellikle Pazartesi-Cuma günleri arasında yapılmaktadır. Ancak, delegelerin kısmen Pazar gününden itibaren konaklama tesislerine gelmeleri halinde kısmi bir engelleme söz konusudur. Genelde kongre turizmi ile hafta sonu turizmi arasında bağımsızlık söz konusudur. (ERALP,1983,65)
Genel olarak kongre turizmi ile diğer turizm türlerinin karşılıklı ilişkilerine turizm ekonomisi açısından bakıldığında, kongre turizminin diğer turizm türlerini tamamlayıcı olduğu, tesislerin daha verimli kullanılmasını ve turizm sezonunun uzatılmasını sağlayıcı olumlu etkileri beraberinde getirdiği varsayılmaktadır.
Ancak, yukarıda verilen bilgiler ışığında, turistik tesisler, merkezler, ve sezon açısından olaya bakıldığında ise, bazı turizm türleri ile kongre turizminin amaç, işlev, tesis ve sezon ayrımlarından dolayı birbirinden bağımsız olarak var olabildikleri, zamansal ve mekansal dağılımlarla ilgili ise herhangi bir çakışma söz konusu olduğu halde birbirlerini olumsuz etkileyebildikleri görünmektedir.
Kongre turizmi ile diğer turizm türleri arasındaki hakim olan ilişki biçimlerine ait bilgileri bir tabloda göstermek mümkündür. (ERALP,1983,66)
Diğer Cevaplara Gözat
Cevap : Kongre Kavramı ve Tanımı
Günümüz kongre endüstrisinde yapılan faaliyetlerin biçimi, yöntemi, şekli gibi unsurlar değişik yaklaşımlarla farklı isimler altında ifade edilmektedir. “Bu kavramların çoğu Latince terimlere dayanmaktadır. Örneğin, konferans “conference” kelimesinin kökeni ortaçağ "conferentia” kelimesinden (birlikte olmak için bir araya gelmek) alınmıştır.”
“Kongre kelimesinin kökeni Latince “Congressus”dan gelmektedir. Kelime “toplanma, buluşma” anlamına gelir. Aynı amaçla günümüzde eş değer anlamlı olarak konferans, sempozyum, seminer, meeting gibi kelimeler de kullanılmaktadır.
ABD'de parlamentonun bir bölümüne “kongre” denilmesi dolayısıyla, uluslararası literatürde kongreler için “convention” ifadesi kullanılmaktadır.”
Kongrenin farklı kaynaklarda değişik tanımları yapılmıştır. “Bildirmek, bilgilenmek ve tartışmak gibi amaçlarla yapılan toplantılara kongre, konferans ya da convention denilmektedir.”
“Kongre bir veya daha fazla günle sınırlandırılmış ve önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek konularında, belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve özellikle toplanılan yerin dışından gelen kişilerin de katılımları ile meydana gelen bir toplantıdır.”
Bu tanımlara göre, “Kongre bir veya daha fazla gün ile sınırlandırılmış ve önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde, uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve özellikle toplanılan yer dışından gelen kişilerin de katılımları ile gerçekleşen organizasyon faaliyetleri olarak nitelenebilir.”
Nitekim çalışmamızda da kongre kavramı, toplantı, konvansiyon, şûra, konferans, seminer, panel, çalıştay, sempozyum vb. faaliyetleri kapsamak üzere ele alınmıştır. Konusu, tarihi ve içeriği bir program ile açıklanmış bir etkinliktir. Bu etkinlik; bilimsel, sektörel vb. alanlarda profesyonellerin katılımcılar ile bilgi alışverişinde bulunduğu bir faaliyetler bütünüdür.
Bu faaliyetlerin belirli yerlerde organizasyonu, katılımcıların konaklama işlemleri vb. sebepler aşağıda göreceğimiz gibi kongre ve turizm ilişkisini ortaya çıkarmaktadır.
Kongre ve Turizm İlişkisi
Son yıllarda dünya turizm literatüründe çeşitli turizm türleri ile ilgili yeni
kavramlar ortaya çıkmıştır. Bu yeni kavramlardan birisi de kongre turizmidir.
Yukarıda kongre tanımlarında belirttiğimiz amaçlar ve belirtilen şekillerde organize
edilmiş toplantılar için bir araya gelen insanlar turizmin yeni bir boyutunu ortaya
çıkarmışlardır.
“Ülke veya toplumlar; doğal ve kültürel varlıklarının sağladığı avantaj ve
olanaklardan elde ettikleri gelirlerin yanı sıra, kendilerine rekabet avantajı
sağlayacak turizm segmentlerinden yararlanmak durumundadırlar.”
Birçok ülke genel olarak kongre, toplantı, teşvik ve fuarlar etkinlikleri kanalıyla uluslararası
turizm pazarına girmeye çalışmaktadır.
Kongre, gerçekleştirilen faaliyetler açısından turizmden farklı bir olaydır.
Kongre turizminde belirli bir konuda toplantı yapılmaktadır, amaç bilgi alışverişidir,
zaman kısıtlanmıştır ve kesin bir program çerçevesinde kongre yapılmaktadır.
Kongreye katılmak üzere dışarıdan gelen kongre delegesi konaklama, yeme-içme,
alışveriş, eğlence gibi ihtiyaçlarını konaklama işletmelerinde veya bulunduğu
şehirlerde (destinasyonda) gerçekleştirdiği için aynı zamanda turist konumundadır.
Kısaca kongre turizmi ikili bir turizm türüdür. “Turizm olayı kongrelerin
tamamlayıcısı durumundadır.”
Uluslararası Dernekler Birliği (UIA) kongre konularını başlıca 18 ayrı grupta
toplamıştır.
1) Bibliyografya, doküman, basın
2) Din, Etik
3) Sosyal Bilimler, hümanist çalışmalar,
4) Uluslararası İlişkiler
5) Politika
6) Hukuk, kamu yönetimi
7) Sosyal yaşam seviyesi
8) Meslekler, işverenler
9) Ekonomi, finans
10) Ticaret, sanayi
11) Tarım
12) Ulaşım, seyahat
13) Teknoloji
14) İlim
15) Sağlık
16) Eğitim, gençlik
17) Sanat, radyo, sinema
18) Spor, eğlence
Kongre organizatörleri, yukarıda belirtilen konular ile ilgili kongreler
düzenlerken, kongre şehri, zaman, mekan, ulaşım ve diğer bazı hususlarla birlikte,
bir diğer önemli husus olan kongre delegelerinin özelliklerini de göz önünde
bulundurulması gerekmektedir.
Ortak noktası tüketici istek ve eğilimleri olan bu değişim süreci, dünya turizm
pazarında birçok noktada kendini göstermektedir. Tüketici istek ve eğilimlerinde
ortaya çıkan bu değişiklikler, pazarı da ihtiyaç duyulan talebe uygun ürün
geliştirmeye zorlamaktadır.
2000'li yıllarda beklenen gelişmelerden bir tanesi, uluslararası turizmin
kitlesellikten bireyselliğe, diğer bir deyişle özel ilgi alanına yönelik olacağıdır.
“Çarpık yapılaşma ve aşırı gürültünün hakim olduğu turizm anlayışı, uluslararası
turizmde hızla geçerliliğini yitirmeye başlamıştır.”
Ziyaretçilerin tatil anlayışları doğa, kültür ve otantik yaşam biçimlerine kaymaya başlamıştır. Ülkemizin de zaman
ve mekan darlığında sıkışan turizm anlayışının pazar çekiciliği yaratabilen alternatif
turizm ürünlerine yönelmesi kaçınılmaz görülmektedir.
Kongre ve turizm, gerçekleştirilen faaliyetlerin özelliği açısından birbirinden
farklı olaylardır. Toplantıların turizm olgusunu meydana getirmesi halinde, ilişki
ortaya çıkmaktadır. “Kongreye şehir dışından katılan delege, kongre süresince
konaklama, yeme-içme gibi ihtiyaçlarını konaklama işletmelerinde gerçekleştirdiği
için turist konumundadır. Kongre amaçlı seyahat ettiği için kongre turisti olarak
kabul edilmektedir.”
“Turizm kongrenin bir türevi olarak ortaya çıkmaktadır.”
İnsanların evlerinden ayrılarak seyahat etmelerinin altında yatan temel sebep toplantıya
katılmakla beraber, kongre şehrinin turizm olanaklarından da yararlanmaktır. “Ulusal
ve uluslararası kongreler, ilgililer ve kongreyi izlemek isteyenler şehirde turizm
hareketlerine sebep olmaktadır.”
Böylelikle, şehir merkezleri de cazip hale gelmektedir.
Yukarıda verilen analizin daha iyi anlaşılabilmesi işin aşağıda Kongre
Turizminin tanımlamasına yer verilmiştir.
Kongre Turizmi Kavramı
“Turizm olayı, önemli ölçülere ulaşan döviz geliri sağlama ve istihdam
etkileri yanında, genel ülke imajına etkisi yoluyla, bu imajın ülke mallarına
yansımasına neden olarak, dolaylı ekonomik etkilere de sahiptir. Başka bir ifadeyle,
uluslararası turizm hareketleri sonucunda oluşacak ülke imajı önemli bir hizmet ve
mal pazarlama unsurudur.”
Fakat turizmin 12 aya yayılması amacıyla alternatifler
aranırken günümüzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmeler ve artan dünya ticareti
nedeni ile insanlar bir araya gelerek bilgilerini paylaşma ihtiyacı duymuşlardır. Bu
sebeple insanların toplantı amaçlı seyahatlerinde konaklama, ulaşım, yiyecek-içecek
hizmetlerinin de karşılaması sorunu ortaya çıkmıştır. Bu durum ise bu ihtiyaçların
karşılanabileceği „Kongre Turizmi?ni ortaya çıkarmıştır.
Kongre turizmi genel olarak şu şekilde tanımlanmaktadır: “Kişilerin daimi
konakladıkları veya çalıştıkları yerler dışında, uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda
veya meslek kollarında, belirli bir konuda bilgi alışverişi yapmak amacı ile bir araya
gelmelerinden ortaya çıkan seyahat, konaklama olayı ve ilişkilerinin tümüdür.”
Bir başka tanıma göre de kongre turizmi, “şnsanların ortak konular üzerine
toplu olarak görüşmelerde bulunmak amacıyla oturdukları yerlerin dışına organize
biçimde seyahat etmeleri, gereğinde geçici konaklamalar yapacak şekilde bir yerde
toplanmaları, bu arada etrafı görmek, öğrenmek, dinlenmek, eğlenmek gibi
eğilimlerini tatmin etme olayıdır.”
“Tanımlardan da anlaşılacağı üzere düzenlenen toplantılar aynı zamanda bir
turizm olayı meydana getiriyorlarsa, ancak o zaman kongre turizminden söz
edilebilir.”
Örneğin; kongrenin yapıldığı şehirde oturan bir kongre delegesi, kongre
üyesi olduğu halde kongre turisti değildir. Kongre turizmi bir “incoming” olayıdır.
Öte yandan kongre turizmi yalnızca kongre amaçlı seyahatlerden
oluşmamaktadır. Seminer, sempozyum, workshop vb. toplantı türleri de kongre
turizmi kapsamı içerisindedir. O nedenledir ki, “kongre turizmi” kavramı yerine
“toplantı turizmi” de kullanılmaktadır. Fakat ülkemizde ve dünya literatüründe
kongre turizmi kavramına daha sıklıkla rastlanmaktadır.
Kongre Turizminin Özellikleri
“Bir kongre programında yalnızca toplantılar yer almamakta, toplantı
haricinde serbest zamanlar da planlanarak eğlence, alışveriş, gezi vb. aktiviteler
düzenlenmektedir.”
Bu nedenle, kongre turizmi diğer turizm türlerinden farklı özelliklere sahiptir.
“Kongreler yılın belli dönemlerinde yoğunluk göstermektedir. Ancak kongre
turizmi özellikle sezon dışı dönemlerde otellerin doluluk oranlarını büyük ölçüde
olumlu yönde etkileme potansiyeline sahiptir.”
“İş amaçlı turizm faaliyetleri tüm yıl boyu, tatil amaçlı turizm faaliyetleri ise özellikle yaz aylarında devam ederken;
toplantı amaçlı seyahatlerde bu özellikler fazla görülmez.”
Toplantıların turizm sezonu dışına rastlayan aylarda (Ekim, Kasım, gubat, Mart gibi) sıklıkla yapıldığı
görülmektedir.
“Sürekli gelişen kongre turizminin, turizm ekonomisi açısından mevsim
uzatıcılığının yanı sıra, ulusal turizme çeşitli açılardan sayısal katkılar ve yapısal
özellikler sağlamaktadır.”
Kongre turizminin dikkat çeken özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Kongreler yılın belli dönemlerinde yoğunluk göstermekte ve özellikle
sezon dışı dönemlerde yapıldıkları için otellerin doluluk oranlarını olumlu yönde
etkileme potansiyeline sahiptir.
- Kongre turizmi ve kongre otelciliği, teknik donanım ve diğer unsurlar
açısından güçlü bir altyapıya ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle kongrelere yönelik
düzenleme ve faaliyetlerin, konusunda uzman olan işletmeler aracılığıyla
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
- Kongrelerin yapılabilmesi için gerekli olan toplantı binaları ve kongre
merkezleri gibi sabit yatırımlar yüksek maliyetli olup, genellikle devlet veya yerel
idarelerce gerçekleştirilmektedir.
- Kongre turizmi, genel turizm sezonunun dışındaki dönemlerde
düzenlendiği ve turizmin çok çeşitli hizmetlerini kapsadığı için turizmin en fazla
gelir sağlayan türü olarak dikkat çekmektedir. Kongre turistlerinin harcamaları diğer
turistlerin harcamalarından birkaç kat fazladır.
- Kongre turizmi, anında tercüme, özel programlar, davetiye hazırlama ve
dağıtımı, çeşitli transferler, otel rezervasyonları, medya ve delegelerin bir araya
getirilmesi, kongre binası ve merkezinin organize edilmesi, refakatçi ve eşler için tur
paketlerinin hazırlanması gibi detaylı ve profesyonel beceri gerektiren hazırlıkları
gerektirmektedir.
- Uluslararası kongre düzenlemek, bir ülke için önemli bir tanıtım aracı
olarak kabul edilmektedir.
- Kongre turizminde başarı sağlamak için sadece ilgili kuruluşların değil,
toplumun tamamının destek vermesi ve değişik kesimler arasında etkin bir işbirliği
olması gerekmektedir.
- Kongre turizminde başarılı olabilmek için ulaşım, altyapı, konaklama,
kongre salonu ve imkânları, personel, güvenlik, yan hizmetler, çevre ve kültürel
zenginlikler konularında belirli bir kalite ve kapasitede olmak gerekmektedir.”
Yukarıda birçok özelliğine değindiğimiz kongre turizmi ülkedeki diğer
sektörlere olumlu katkılar sağlarken, aşağıda göreceğimiz gibi ülke ekonomisi
açısından da avantajları beraberinde getirmektedir.
Kongre Turizminin Ekonomik Açıdan Önemi
Kongre turizminin ekonomik etkileri ile ilgili bir çerçeve çizmek gerekirse,
genel turizm ile ilgili ekonomik etkilerin tümünün ve özel olarak bu turizm türünün
özelliklerinden kaynaklanan etkilerin birlikte değerlendirilmesi gerektiği sonucuna
varılabilmektedir.
Ülke olarak da içinde bulunduğumuz ekonomik kriz dönemlerinde de
turizmin ülke ekonomisine katkısının büyüklüğü, diğer dönemlere nazaran daha fark
edilir bir hal almaktadır. Özellikle cari açığın kapatılmasında turizmin etkisi
büyüktür. Bu nedenle turizmin yarattığı girdiyi anlatmak için “bacasız sanayi”
deyiminin kullanılması çok da abartılı değildir. Kongre organizasyonu uzun bir süre
ve çaba aldığı için ekonomik koşullara bağlı olarak dönemsel değişikliklerden
etkilenmesi ve önceden düzenlemeleri yapılıp belirli taahhütler altına girilen
kongrelerin iptal edilmesi kolay olmayacaktır. Dolayısıyla, kongre turizmi,
konjonktürel ekonomik krizlerden en az etkilenen turizm dallarından birisi olarak
karşımıza çıkmaktadır.
“Her kongre turistinin normal turiste oranla ortalama üç kat daha fazla
harcama yapması ve yaklaşık 2 bin dolar gelir bırakması, Türkiye?nin ciddi bir
pazarlama ve altyapı faaliyeti ile yıllık 1,5-2 milyar dolar arası gelir kazanmasını
sağlayabilecektir.”
“Hem ulusal hem de uluslararası kongreler, toplumsal, kültürel ve
sosyoekonomik yaşamı etkileyerek, turizmin mevsimini uzatırlar.”
Kongre turizminin bölgede etkili ve verimli olabilmesi için diğer turizm çeşitleri ile uyum
halinde olması gerekmektedir.
Kongre turizmi çok yönlü bir turizm çeşididir. Toplantılar turizmin asıl
amacını oluştursa da bir kongre programı yalnızca toplantılardan oluşmaz.
Toplantılar dışında serbest zamanlarda eğlence, alışveriş, gezi gibi faaliyetler
düzenlenmektedir. Ayrıca kongre delegeleri gittikleri şehirlerde kongreler bittikten
sonra da kalış sürelerini uzatarak turistik faaliyetlerine devam edebilirler.
Bu açıdan bakıldığında kongre turizminin, tatil turizmini engellemesi ya da
gelişimini yavaşlatması söz konusu değildir. Çünkü kongre ve tatil amaçlı turizm
türleri için bir zaman (sezon) ayrılığı söz konusudur. “Uluslararası kuruluşlar toplantı
zamanı olarak genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarını tercih etmektedirler.
Toplantıların yaklaşık %15?i Eylül ayında düzenlenmektedir.”
Oysa tatil amaçlı seyahatler çoğunlukla bu mevsimler dışında gerçekleşmektedir.
Turizmin dolayısıyla kongre turizminin esas amacı ekonomik nedenlere
dayanmaktadır. Kongre turizminin ülkedeki turizm olayını çeşitlendirerek bir yıla
yayma amacı dışında, ülke turizmine ve ekonomisine oldukça faydalı olduğu
herkesçe bilinen bir gerçektir.
Kongreler gerek hazırlık aşamasında ve gerekse düzenlendiği esnada ülkede
birçok iş kolunu etkiler. “Kongrenin hazırlık aşamasında inşaat, ulaşım ve teknik
hizmetler sektörleri gelişir. Kongre esnasında ise yiyecek ve içecek maddeleri,
kiralık oto, posta, telefon, halıcılık, dericilik, hediyelik eşya, ulaşım, konaklama
(otelcilik), tercümanlık vb. sektörlere iş imkanları sağlanmaktadır.”
Dolayısıyla bir yandan bu sektörlerde ve bunlara hammadde ve ara malı sağlayan sektörlerdeki
işletmelerde istihdam imkanlarının artarak gelişmesi sağlanacak, diğer taraftan
ihracat ya da ithalat söz konusu ise alınacak gümrük vergileri ve işletmelerin artan
satışları nedeniyle oluşan gelir ve diğer vergiler sebebiyle devletin gelirlerinde
artışlar meydana gelecektir. Artan devlet gelirleri de ülkelerin dolayısıyla ülke
vatandaşlarının ekonomik gelişmelerine katkıda bulunmaktadır.
Bazı dönemler ülkemiz imajı adına da olumsuzluk yaratan terör eylemleri
nedeniyle turizmde sık sık konjonktürel kriz durumları yaşanmaktadır. Bu
zamanlarda iş ve toplantı rezervasyonları çok çok önceden planlandığı için tatil
rezervasyonu iptaline nazaran daha güç olduğundan dolayı kongre turizmi sektörü bu
durumdan daha az etkilenmektedir.
Turizm ve ekonomi literatürlerinde kongre turizmi ile ilgili istatistik ve
ekonomik verilerin çok sınırlı olması, kongre turizminin yarattığı ekonomik etkilerin
ölçülmesini güçleştirmektedir. Bu nedenle ekonomik etkilerin tespitinde daha çok
tahminlerden faydalanılmaktadır.
Kongre turizmindeki input ve outputlar genel turizme göre daha büyük
ölçekli olduğundan ekonomiye etkisi ve dolayısıyla katkısı da daha büyük ölçeklerde
olmaktadır. “Bir tatil paketinin ortalama fiyatı 600 dolar civarında iken, ortalama bir
kongre paketi kişi başına 1.150 dolara satılmaktadır.”
Kongre faaliyetine katılan delegelerin harcamaları, normal turistlerin
harcamalarına göre daha fazla olmaktadır. Bu farklılık yalnızca tatil ve kongre
paketlerinin fiyatlarından bile yaklaşık iki katı kadar fazla olduğu görülmektedir.
Ayrıca delege harcamaları yalnızca kongre paketinde yer alan konaklama, ulaşım,
yeme-içme ve kongre organizasyonu kayıt bedelleriyle kalmamaktadır. Kongre
delegelerinin gelir düzeyleri yüksek olduğundan ve masrafları kuruluşlarınca
karşılandığından ve ayrıca bu harcamaların vergiden indirilebilecek gider özelliği
taşımasından dolayı delegelerin harcama eğilimleri yüksek olmaktadır.
“Kongrelerin yaptığı ekonomik etkilerin tespitinde söz konusu olan
harcamalardan ilki, kongreye katılma ve kongreyi düzenleme harcamaları, diğeri ise
kongre sırasında ve sonrasında katılımcıların yaptıkları harcamalardır.”
“Kongrelerin ekonomik etkisi, bölge ekonomisinde kalan harcamaların
tahmini yapıldıktan sonra ölçülebilir. Kongreler üç tür harcamaya yol açmaktadır.
Bunlar:
a) Katılımcıların harcamaları
b) Dernek, birlik ya da kuruluş harcamaları
c) Ticari fuar katılımcılarının harcamalarıdır.39
Bir başka ayrıma göre ise, “Kongreler ile ilgili ortaya çıkan harcamalar;
a) Kongre organizatörlerince yapılan harcamalar,
b) Katılımcıların yaptıkları harcamalar, olarak ifade edilmektedir.
Kongre organizatörlerince yapılan harcama alanları olarak da;
? Yönetim (Kongre sekretaryası) harcamaları
? Dokümantasyon (Promosyon materyalleri, konferansla ilgili
açıklamalar, tebliğlerin kopyaları vb.)
? Kira harcamaları (Konfor ve teknik düzenlenmeler)
? Tercüman ve mütercimler için yapılan harcamalar
? şkramlar (şartlara göre öğle yemeği, ziyafetler, kokteyller, seminerkonferans
arası ikramlar)
? Uzmanlar için yapılan harcamalar (ücretler, ulaşım, trasfer ve
konaklama masrafları, şehir turları) ifade edilmektedir”40
“Öte yandan kongre harcamaları değişik faktörlere bağlı olarak farklılıklar
göstermektedir. Bunlar:
a) Kongrenin türü; Örneğin “ticari fuarların amacı tanıtım ve bilgi alışverişi
sağlamaktır. Dolayısıyla bu tür fuarların amacı ticari olduğundan kongre/toplantılara
oranla hem yer gereksinimleri daha fazladır, hem de harcama düzeyi daha yüksektir.
b) Toplantının ulusal veya uluslararası olması,
c) Kongrenin düzenlendiği yerin fiyat seviyesi,
d) Katılımcının kongre konusuna yakınlık derecesidir.” 41
Sonuçta kongre turizmindeki harcamalara hangi yönden bakılırsa bakılsın
oteller, en önemli payı almaktadır. Öyleyse kongre turizminin teşvik edilmesi en
fazla bu işletmelere kazanç sağlayacaktır.
Kongre turizminin bir diğer ekonomik etkisi istihdam alanında görülmektedir.
Bir ülkede kongre turizminin geliştirilmesi, gerek turizm sektöründe, gerekse turizm
ve kongre turizmi ile bağlantılı diğer sektörlerde yeni iş alanları meydana getirerek
istihdam kapasitesini arttırdığı yadsınamaz bir gerçektir.
Kongre Turizminin Sosyal ve Kültürel Açıdan Önemi
Turizm olayının temelini insan ve insan toplulukları oluşturmaktadır. Turizm
olgusu, insandan insana ve insandan topluma geçen bir sosyal olaydır. Turistler veya
yabancı ziyaretçiler başka yerlere giderek, oralarda yerli veya yabancı insanlarla ve
toplumlarla temaslarda bulunarak farklı sosyal ilişkiler kurmaktadırlar.
“Turizmde iki yönlü bir etkileşim söz konusudur. Turistler bir taraftan
gittikleri yerlerdeki insanlardan, sosyal ve kültürel yapıdan (çevreden) etkilenmekte,
öte yandan gittikleri ülke ve bölgelerden sosyal ve kültürel bakımdan
etkilemektedirler. “Turizm bir kültür taşıyıcısı olarak insanlar ve insan toplulukları
arasındaki bağları güçlendirmektedir.”
Turistin, dünyada çeşitli davranışlar, inanışlar ve anlayışlar bulunduğunu öğrenmesi hoşgörü duygusunu geliştirmekte ve
bir arada yaşama anlayışını daha da güçlendirmektedir.
Turizmin tanımında, turizm için “Sosyo-ekonomik bir olaydır” ifadesi
kullanılmaktadır. Bu da açıkça ortaya koymaktadır ki turizmin ekonomik olduğu
kadar sosyal ve kültürel bir alış-veriş yönü de bulunmaktadır.
“Yabancılarla ilişki imkânı bulan yerli halk, özellikle gençler yabancı dil
öğrenme isteği içerisine girerler. Yerli halkın davranışlarında farklılıklar görülür.
Yabancılara benzeme duygusuna kapılırlar.”
Ayrıca turizmin etkilediği yerli halkın modayı takip etme, iyi giyinme gibi davranışlarında da değişmeler olmaktadır.
Kişilerde daha fazla seyahat etme, gezip görme, öğrenme istekleri artmakta ve
bunları başarabilmek içinde çok çalışmak, daha çok kazanmak hırsı doğmaktadır.
Bir ülke veya bölgede turizmin gelişmeye başlamasıyla özellikle kültüre ve
sanata karşı ilgili kongre delegelerinin katılımıyla meydana gelen kongre turizminin
gelişimiyle, ülkedeki tarihi ve kültürel eserlerin korunması, bakımı ve onarımı işleri
daha çabuk ve daha titizlikle yapılmaya çalışılır. Böylece yerel halkta da tarihi ve
kültürel eserlere olan duyarlılık artmış olur.
Turizm, özellikle kongre turizmi süreçleri, oldukça düzenli ve gelişmiş alt ve
üst yapıya sahip yöreleri tercih eden sosyo-ekonomik olaylardır. Kongre turizminin
geliştiği bölgelerde, diğer bölgelerde görülen alt ve üst yapı sorunları ile trafik ve
diğer alanlardaki olumsuzluklar yoktur veya minimize edilmişlerdir.
“Ulusal ve uluslararası kongrelerin gerçek yararlarının %90?ı çoğu kez göze
çarpmaz. Önemli olan pek çok şey buz dağları örneğinde olduğu gibi yüzeyin
altındadır.”
Tüm dünya ülkelerinden delegelerin katılımı ile gerçekleştirilen
uluslararası kongreler, tüm dikkatlerin kongre kentinde toplanmasına neden olur. Bu
türden kongreler, kongre şehrinin, dünya şehirleri içerisindeki önemini artırır.
Kongre turizmindeki iş imkânlarının parlak bir gelecek vaat etmesi, eğitim
seviyesini yükseltme isteği doğurabilmektedir. Bunun sebebi, özellikle kongre
turizmi alanında çalışan kişilerin hizmet ettikleri insanların düzeylerine uygun olarak
daha eğitimli ve kültürlü olma zorunluluğudur.
Bir ülkeyi gezerek ve görerek tanıyanlar o ülkenin kültürel değerlerini de
öğrenme imkânına kavuşacaklardır. Uluslararası kongrelere katılanlar aynı zamanda
potansiyel turist olarak da adlandırılırlar.
Kongreler genelde bölge ve ülke basınının ilgi alanına girmektedir. Kongreler
ile ilgili bilgiler -gerek kongrenin konusu, gerekse çarpıcı yönleri ve sonuçları- özet
olarak basın yoluyla halka duyurulmaktadır. Bunlar, toplumun sosyo-kültürel alanda
gelişmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, konularla ilgili olarak bazı bilim
adamlarının düşüncelerini de röportajlar yoluyla yansıtmaktadırlar. Basın, halkın
kongre düzenlenen konu hakkında doğru bilgilendirilmesi sonucunda bilinçli bir
şekilde hareket etmelerini sağlamaktadır.
Kongre turizmi, farklı ulusları birbirlerine yaklaştırarak, tanımalarına katkıda
bulunur. Kongre delegelerinin, alanlarında söz sahibi kişiler olmaları, aynı zamanda
eğitim, sosyal ve kültür seviyelerinin üst sınırda olması gibi nedenlerden dolayı
kongre turizminin meydana geldiği bölgede yaşayanları, sosyal ve kültürel yönden
etkilemeleri daha fazla ve olumlu yönde olmaktadır. Bu nedenle kongre turizmi,
sosyal gelişmelere, bölge halkının kültürünün artmasına ve dünya görüşlerinin
değişmesine katkıda bulunmaktadır.
Günümüz kongre endüstrisinde yapılan faaliyetlerin biçimi, yöntemi, şekli gibi unsurlar değişik yaklaşımlarla farklı isimler altında ifade edilmektedir. “Bu kavramların çoğu Latince terimlere dayanmaktadır. Örneğin, konferans “conference” kelimesinin kökeni ortaçağ "conferentia” kelimesinden (birlikte olmak için bir araya gelmek) alınmıştır.”
“Kongre kelimesinin kökeni Latince “Congressus”dan gelmektedir. Kelime “toplanma, buluşma” anlamına gelir. Aynı amaçla günümüzde eş değer anlamlı olarak konferans, sempozyum, seminer, meeting gibi kelimeler de kullanılmaktadır.
ABD'de parlamentonun bir bölümüne “kongre” denilmesi dolayısıyla, uluslararası literatürde kongreler için “convention” ifadesi kullanılmaktadır.”
Kongrenin farklı kaynaklarda değişik tanımları yapılmıştır. “Bildirmek, bilgilenmek ve tartışmak gibi amaçlarla yapılan toplantılara kongre, konferans ya da convention denilmektedir.”
“Kongre bir veya daha fazla günle sınırlandırılmış ve önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek konularında, belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve özellikle toplanılan yerin dışından gelen kişilerin de katılımları ile meydana gelen bir toplantıdır.”
Bu tanımlara göre, “Kongre bir veya daha fazla gün ile sınırlandırılmış ve önceden kararlaştırılmış bir program çerçevesinde, uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda veya meslek kollarında belirli bir konuda bilgi alışverişini amaçlayan ve özellikle toplanılan yer dışından gelen kişilerin de katılımları ile gerçekleşen organizasyon faaliyetleri olarak nitelenebilir.”
Nitekim çalışmamızda da kongre kavramı, toplantı, konvansiyon, şûra, konferans, seminer, panel, çalıştay, sempozyum vb. faaliyetleri kapsamak üzere ele alınmıştır. Konusu, tarihi ve içeriği bir program ile açıklanmış bir etkinliktir. Bu etkinlik; bilimsel, sektörel vb. alanlarda profesyonellerin katılımcılar ile bilgi alışverişinde bulunduğu bir faaliyetler bütünüdür.
Bu faaliyetlerin belirli yerlerde organizasyonu, katılımcıların konaklama işlemleri vb. sebepler aşağıda göreceğimiz gibi kongre ve turizm ilişkisini ortaya çıkarmaktadır.
Kongre ve Turizm İlişkisi
Son yıllarda dünya turizm literatüründe çeşitli turizm türleri ile ilgili yeni
kavramlar ortaya çıkmıştır. Bu yeni kavramlardan birisi de kongre turizmidir.
Yukarıda kongre tanımlarında belirttiğimiz amaçlar ve belirtilen şekillerde organize
edilmiş toplantılar için bir araya gelen insanlar turizmin yeni bir boyutunu ortaya
çıkarmışlardır.
“Ülke veya toplumlar; doğal ve kültürel varlıklarının sağladığı avantaj ve
olanaklardan elde ettikleri gelirlerin yanı sıra, kendilerine rekabet avantajı
sağlayacak turizm segmentlerinden yararlanmak durumundadırlar.”
Birçok ülke genel olarak kongre, toplantı, teşvik ve fuarlar etkinlikleri kanalıyla uluslararası
turizm pazarına girmeye çalışmaktadır.
Kongre, gerçekleştirilen faaliyetler açısından turizmden farklı bir olaydır.
Kongre turizminde belirli bir konuda toplantı yapılmaktadır, amaç bilgi alışverişidir,
zaman kısıtlanmıştır ve kesin bir program çerçevesinde kongre yapılmaktadır.
Kongreye katılmak üzere dışarıdan gelen kongre delegesi konaklama, yeme-içme,
alışveriş, eğlence gibi ihtiyaçlarını konaklama işletmelerinde veya bulunduğu
şehirlerde (destinasyonda) gerçekleştirdiği için aynı zamanda turist konumundadır.
Kısaca kongre turizmi ikili bir turizm türüdür. “Turizm olayı kongrelerin
tamamlayıcısı durumundadır.”
Uluslararası Dernekler Birliği (UIA) kongre konularını başlıca 18 ayrı grupta
toplamıştır.
1) Bibliyografya, doküman, basın
2) Din, Etik
3) Sosyal Bilimler, hümanist çalışmalar,
4) Uluslararası İlişkiler
5) Politika
6) Hukuk, kamu yönetimi
7) Sosyal yaşam seviyesi
8) Meslekler, işverenler
9) Ekonomi, finans
10) Ticaret, sanayi
11) Tarım
12) Ulaşım, seyahat
13) Teknoloji
14) İlim
15) Sağlık
16) Eğitim, gençlik
17) Sanat, radyo, sinema
18) Spor, eğlence
Kongre organizatörleri, yukarıda belirtilen konular ile ilgili kongreler
düzenlerken, kongre şehri, zaman, mekan, ulaşım ve diğer bazı hususlarla birlikte,
bir diğer önemli husus olan kongre delegelerinin özelliklerini de göz önünde
bulundurulması gerekmektedir.
Ortak noktası tüketici istek ve eğilimleri olan bu değişim süreci, dünya turizm
pazarında birçok noktada kendini göstermektedir. Tüketici istek ve eğilimlerinde
ortaya çıkan bu değişiklikler, pazarı da ihtiyaç duyulan talebe uygun ürün
geliştirmeye zorlamaktadır.
2000'li yıllarda beklenen gelişmelerden bir tanesi, uluslararası turizmin
kitlesellikten bireyselliğe, diğer bir deyişle özel ilgi alanına yönelik olacağıdır.
“Çarpık yapılaşma ve aşırı gürültünün hakim olduğu turizm anlayışı, uluslararası
turizmde hızla geçerliliğini yitirmeye başlamıştır.”
Ziyaretçilerin tatil anlayışları doğa, kültür ve otantik yaşam biçimlerine kaymaya başlamıştır. Ülkemizin de zaman
ve mekan darlığında sıkışan turizm anlayışının pazar çekiciliği yaratabilen alternatif
turizm ürünlerine yönelmesi kaçınılmaz görülmektedir.
Kongre ve turizm, gerçekleştirilen faaliyetlerin özelliği açısından birbirinden
farklı olaylardır. Toplantıların turizm olgusunu meydana getirmesi halinde, ilişki
ortaya çıkmaktadır. “Kongreye şehir dışından katılan delege, kongre süresince
konaklama, yeme-içme gibi ihtiyaçlarını konaklama işletmelerinde gerçekleştirdiği
için turist konumundadır. Kongre amaçlı seyahat ettiği için kongre turisti olarak
kabul edilmektedir.”
“Turizm kongrenin bir türevi olarak ortaya çıkmaktadır.”
İnsanların evlerinden ayrılarak seyahat etmelerinin altında yatan temel sebep toplantıya
katılmakla beraber, kongre şehrinin turizm olanaklarından da yararlanmaktır. “Ulusal
ve uluslararası kongreler, ilgililer ve kongreyi izlemek isteyenler şehirde turizm
hareketlerine sebep olmaktadır.”
Böylelikle, şehir merkezleri de cazip hale gelmektedir.
Yukarıda verilen analizin daha iyi anlaşılabilmesi işin aşağıda Kongre
Turizminin tanımlamasına yer verilmiştir.
Kongre Turizmi Kavramı
“Turizm olayı, önemli ölçülere ulaşan döviz geliri sağlama ve istihdam
etkileri yanında, genel ülke imajına etkisi yoluyla, bu imajın ülke mallarına
yansımasına neden olarak, dolaylı ekonomik etkilere de sahiptir. Başka bir ifadeyle,
uluslararası turizm hareketleri sonucunda oluşacak ülke imajı önemli bir hizmet ve
mal pazarlama unsurudur.”
Fakat turizmin 12 aya yayılması amacıyla alternatifler
aranırken günümüzdeki bilimsel ve teknolojik gelişmeler ve artan dünya ticareti
nedeni ile insanlar bir araya gelerek bilgilerini paylaşma ihtiyacı duymuşlardır. Bu
sebeple insanların toplantı amaçlı seyahatlerinde konaklama, ulaşım, yiyecek-içecek
hizmetlerinin de karşılaması sorunu ortaya çıkmıştır. Bu durum ise bu ihtiyaçların
karşılanabileceği „Kongre Turizmi?ni ortaya çıkarmıştır.
Kongre turizmi genel olarak şu şekilde tanımlanmaktadır: “Kişilerin daimi
konakladıkları veya çalıştıkları yerler dışında, uzmanlık gerektiren bilimsel alanlarda
veya meslek kollarında, belirli bir konuda bilgi alışverişi yapmak amacı ile bir araya
gelmelerinden ortaya çıkan seyahat, konaklama olayı ve ilişkilerinin tümüdür.”
Bir başka tanıma göre de kongre turizmi, “şnsanların ortak konular üzerine
toplu olarak görüşmelerde bulunmak amacıyla oturdukları yerlerin dışına organize
biçimde seyahat etmeleri, gereğinde geçici konaklamalar yapacak şekilde bir yerde
toplanmaları, bu arada etrafı görmek, öğrenmek, dinlenmek, eğlenmek gibi
eğilimlerini tatmin etme olayıdır.”
“Tanımlardan da anlaşılacağı üzere düzenlenen toplantılar aynı zamanda bir
turizm olayı meydana getiriyorlarsa, ancak o zaman kongre turizminden söz
edilebilir.”
Örneğin; kongrenin yapıldığı şehirde oturan bir kongre delegesi, kongre
üyesi olduğu halde kongre turisti değildir. Kongre turizmi bir “incoming” olayıdır.
Öte yandan kongre turizmi yalnızca kongre amaçlı seyahatlerden
oluşmamaktadır. Seminer, sempozyum, workshop vb. toplantı türleri de kongre
turizmi kapsamı içerisindedir. O nedenledir ki, “kongre turizmi” kavramı yerine
“toplantı turizmi” de kullanılmaktadır. Fakat ülkemizde ve dünya literatüründe
kongre turizmi kavramına daha sıklıkla rastlanmaktadır.
Kongre Turizminin Özellikleri
“Bir kongre programında yalnızca toplantılar yer almamakta, toplantı
haricinde serbest zamanlar da planlanarak eğlence, alışveriş, gezi vb. aktiviteler
düzenlenmektedir.”
Bu nedenle, kongre turizmi diğer turizm türlerinden farklı özelliklere sahiptir.
“Kongreler yılın belli dönemlerinde yoğunluk göstermektedir. Ancak kongre
turizmi özellikle sezon dışı dönemlerde otellerin doluluk oranlarını büyük ölçüde
olumlu yönde etkileme potansiyeline sahiptir.”
“İş amaçlı turizm faaliyetleri tüm yıl boyu, tatil amaçlı turizm faaliyetleri ise özellikle yaz aylarında devam ederken;
toplantı amaçlı seyahatlerde bu özellikler fazla görülmez.”
Toplantıların turizm sezonu dışına rastlayan aylarda (Ekim, Kasım, gubat, Mart gibi) sıklıkla yapıldığı
görülmektedir.
“Sürekli gelişen kongre turizminin, turizm ekonomisi açısından mevsim
uzatıcılığının yanı sıra, ulusal turizme çeşitli açılardan sayısal katkılar ve yapısal
özellikler sağlamaktadır.”
Kongre turizminin dikkat çeken özellikleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Kongreler yılın belli dönemlerinde yoğunluk göstermekte ve özellikle
sezon dışı dönemlerde yapıldıkları için otellerin doluluk oranlarını olumlu yönde
etkileme potansiyeline sahiptir.
- Kongre turizmi ve kongre otelciliği, teknik donanım ve diğer unsurlar
açısından güçlü bir altyapıya ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle kongrelere yönelik
düzenleme ve faaliyetlerin, konusunda uzman olan işletmeler aracılığıyla
gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
- Kongrelerin yapılabilmesi için gerekli olan toplantı binaları ve kongre
merkezleri gibi sabit yatırımlar yüksek maliyetli olup, genellikle devlet veya yerel
idarelerce gerçekleştirilmektedir.
- Kongre turizmi, genel turizm sezonunun dışındaki dönemlerde
düzenlendiği ve turizmin çok çeşitli hizmetlerini kapsadığı için turizmin en fazla
gelir sağlayan türü olarak dikkat çekmektedir. Kongre turistlerinin harcamaları diğer
turistlerin harcamalarından birkaç kat fazladır.
- Kongre turizmi, anında tercüme, özel programlar, davetiye hazırlama ve
dağıtımı, çeşitli transferler, otel rezervasyonları, medya ve delegelerin bir araya
getirilmesi, kongre binası ve merkezinin organize edilmesi, refakatçi ve eşler için tur
paketlerinin hazırlanması gibi detaylı ve profesyonel beceri gerektiren hazırlıkları
gerektirmektedir.
- Uluslararası kongre düzenlemek, bir ülke için önemli bir tanıtım aracı
olarak kabul edilmektedir.
- Kongre turizminde başarı sağlamak için sadece ilgili kuruluşların değil,
toplumun tamamının destek vermesi ve değişik kesimler arasında etkin bir işbirliği
olması gerekmektedir.
- Kongre turizminde başarılı olabilmek için ulaşım, altyapı, konaklama,
kongre salonu ve imkânları, personel, güvenlik, yan hizmetler, çevre ve kültürel
zenginlikler konularında belirli bir kalite ve kapasitede olmak gerekmektedir.”
Yukarıda birçok özelliğine değindiğimiz kongre turizmi ülkedeki diğer
sektörlere olumlu katkılar sağlarken, aşağıda göreceğimiz gibi ülke ekonomisi
açısından da avantajları beraberinde getirmektedir.
Kongre Turizminin Ekonomik Açıdan Önemi
Kongre turizminin ekonomik etkileri ile ilgili bir çerçeve çizmek gerekirse,
genel turizm ile ilgili ekonomik etkilerin tümünün ve özel olarak bu turizm türünün
özelliklerinden kaynaklanan etkilerin birlikte değerlendirilmesi gerektiği sonucuna
varılabilmektedir.
Ülke olarak da içinde bulunduğumuz ekonomik kriz dönemlerinde de
turizmin ülke ekonomisine katkısının büyüklüğü, diğer dönemlere nazaran daha fark
edilir bir hal almaktadır. Özellikle cari açığın kapatılmasında turizmin etkisi
büyüktür. Bu nedenle turizmin yarattığı girdiyi anlatmak için “bacasız sanayi”
deyiminin kullanılması çok da abartılı değildir. Kongre organizasyonu uzun bir süre
ve çaba aldığı için ekonomik koşullara bağlı olarak dönemsel değişikliklerden
etkilenmesi ve önceden düzenlemeleri yapılıp belirli taahhütler altına girilen
kongrelerin iptal edilmesi kolay olmayacaktır. Dolayısıyla, kongre turizmi,
konjonktürel ekonomik krizlerden en az etkilenen turizm dallarından birisi olarak
karşımıza çıkmaktadır.
“Her kongre turistinin normal turiste oranla ortalama üç kat daha fazla
harcama yapması ve yaklaşık 2 bin dolar gelir bırakması, Türkiye?nin ciddi bir
pazarlama ve altyapı faaliyeti ile yıllık 1,5-2 milyar dolar arası gelir kazanmasını
sağlayabilecektir.”
“Hem ulusal hem de uluslararası kongreler, toplumsal, kültürel ve
sosyoekonomik yaşamı etkileyerek, turizmin mevsimini uzatırlar.”
Kongre turizminin bölgede etkili ve verimli olabilmesi için diğer turizm çeşitleri ile uyum
halinde olması gerekmektedir.
Kongre turizmi çok yönlü bir turizm çeşididir. Toplantılar turizmin asıl
amacını oluştursa da bir kongre programı yalnızca toplantılardan oluşmaz.
Toplantılar dışında serbest zamanlarda eğlence, alışveriş, gezi gibi faaliyetler
düzenlenmektedir. Ayrıca kongre delegeleri gittikleri şehirlerde kongreler bittikten
sonra da kalış sürelerini uzatarak turistik faaliyetlerine devam edebilirler.
Bu açıdan bakıldığında kongre turizminin, tatil turizmini engellemesi ya da
gelişimini yavaşlatması söz konusu değildir. Çünkü kongre ve tatil amaçlı turizm
türleri için bir zaman (sezon) ayrılığı söz konusudur. “Uluslararası kuruluşlar toplantı
zamanı olarak genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarını tercih etmektedirler.
Toplantıların yaklaşık %15?i Eylül ayında düzenlenmektedir.”
Oysa tatil amaçlı seyahatler çoğunlukla bu mevsimler dışında gerçekleşmektedir.
Turizmin dolayısıyla kongre turizminin esas amacı ekonomik nedenlere
dayanmaktadır. Kongre turizminin ülkedeki turizm olayını çeşitlendirerek bir yıla
yayma amacı dışında, ülke turizmine ve ekonomisine oldukça faydalı olduğu
herkesçe bilinen bir gerçektir.
Kongreler gerek hazırlık aşamasında ve gerekse düzenlendiği esnada ülkede
birçok iş kolunu etkiler. “Kongrenin hazırlık aşamasında inşaat, ulaşım ve teknik
hizmetler sektörleri gelişir. Kongre esnasında ise yiyecek ve içecek maddeleri,
kiralık oto, posta, telefon, halıcılık, dericilik, hediyelik eşya, ulaşım, konaklama
(otelcilik), tercümanlık vb. sektörlere iş imkanları sağlanmaktadır.”
Dolayısıyla bir yandan bu sektörlerde ve bunlara hammadde ve ara malı sağlayan sektörlerdeki
işletmelerde istihdam imkanlarının artarak gelişmesi sağlanacak, diğer taraftan
ihracat ya da ithalat söz konusu ise alınacak gümrük vergileri ve işletmelerin artan
satışları nedeniyle oluşan gelir ve diğer vergiler sebebiyle devletin gelirlerinde
artışlar meydana gelecektir. Artan devlet gelirleri de ülkelerin dolayısıyla ülke
vatandaşlarının ekonomik gelişmelerine katkıda bulunmaktadır.
Bazı dönemler ülkemiz imajı adına da olumsuzluk yaratan terör eylemleri
nedeniyle turizmde sık sık konjonktürel kriz durumları yaşanmaktadır. Bu
zamanlarda iş ve toplantı rezervasyonları çok çok önceden planlandığı için tatil
rezervasyonu iptaline nazaran daha güç olduğundan dolayı kongre turizmi sektörü bu
durumdan daha az etkilenmektedir.
Turizm ve ekonomi literatürlerinde kongre turizmi ile ilgili istatistik ve
ekonomik verilerin çok sınırlı olması, kongre turizminin yarattığı ekonomik etkilerin
ölçülmesini güçleştirmektedir. Bu nedenle ekonomik etkilerin tespitinde daha çok
tahminlerden faydalanılmaktadır.
Kongre turizmindeki input ve outputlar genel turizme göre daha büyük
ölçekli olduğundan ekonomiye etkisi ve dolayısıyla katkısı da daha büyük ölçeklerde
olmaktadır. “Bir tatil paketinin ortalama fiyatı 600 dolar civarında iken, ortalama bir
kongre paketi kişi başına 1.150 dolara satılmaktadır.”
Kongre faaliyetine katılan delegelerin harcamaları, normal turistlerin
harcamalarına göre daha fazla olmaktadır. Bu farklılık yalnızca tatil ve kongre
paketlerinin fiyatlarından bile yaklaşık iki katı kadar fazla olduğu görülmektedir.
Ayrıca delege harcamaları yalnızca kongre paketinde yer alan konaklama, ulaşım,
yeme-içme ve kongre organizasyonu kayıt bedelleriyle kalmamaktadır. Kongre
delegelerinin gelir düzeyleri yüksek olduğundan ve masrafları kuruluşlarınca
karşılandığından ve ayrıca bu harcamaların vergiden indirilebilecek gider özelliği
taşımasından dolayı delegelerin harcama eğilimleri yüksek olmaktadır.
“Kongrelerin yaptığı ekonomik etkilerin tespitinde söz konusu olan
harcamalardan ilki, kongreye katılma ve kongreyi düzenleme harcamaları, diğeri ise
kongre sırasında ve sonrasında katılımcıların yaptıkları harcamalardır.”
“Kongrelerin ekonomik etkisi, bölge ekonomisinde kalan harcamaların
tahmini yapıldıktan sonra ölçülebilir. Kongreler üç tür harcamaya yol açmaktadır.
Bunlar:
a) Katılımcıların harcamaları
b) Dernek, birlik ya da kuruluş harcamaları
c) Ticari fuar katılımcılarının harcamalarıdır.39
Bir başka ayrıma göre ise, “Kongreler ile ilgili ortaya çıkan harcamalar;
a) Kongre organizatörlerince yapılan harcamalar,
b) Katılımcıların yaptıkları harcamalar, olarak ifade edilmektedir.
Kongre organizatörlerince yapılan harcama alanları olarak da;
? Yönetim (Kongre sekretaryası) harcamaları
? Dokümantasyon (Promosyon materyalleri, konferansla ilgili
açıklamalar, tebliğlerin kopyaları vb.)
? Kira harcamaları (Konfor ve teknik düzenlenmeler)
? Tercüman ve mütercimler için yapılan harcamalar
? şkramlar (şartlara göre öğle yemeği, ziyafetler, kokteyller, seminerkonferans
arası ikramlar)
? Uzmanlar için yapılan harcamalar (ücretler, ulaşım, trasfer ve
konaklama masrafları, şehir turları) ifade edilmektedir”40
“Öte yandan kongre harcamaları değişik faktörlere bağlı olarak farklılıklar
göstermektedir. Bunlar:
a) Kongrenin türü; Örneğin “ticari fuarların amacı tanıtım ve bilgi alışverişi
sağlamaktır. Dolayısıyla bu tür fuarların amacı ticari olduğundan kongre/toplantılara
oranla hem yer gereksinimleri daha fazladır, hem de harcama düzeyi daha yüksektir.
b) Toplantının ulusal veya uluslararası olması,
c) Kongrenin düzenlendiği yerin fiyat seviyesi,
d) Katılımcının kongre konusuna yakınlık derecesidir.” 41
Sonuçta kongre turizmindeki harcamalara hangi yönden bakılırsa bakılsın
oteller, en önemli payı almaktadır. Öyleyse kongre turizminin teşvik edilmesi en
fazla bu işletmelere kazanç sağlayacaktır.
Kongre turizminin bir diğer ekonomik etkisi istihdam alanında görülmektedir.
Bir ülkede kongre turizminin geliştirilmesi, gerek turizm sektöründe, gerekse turizm
ve kongre turizmi ile bağlantılı diğer sektörlerde yeni iş alanları meydana getirerek
istihdam kapasitesini arttırdığı yadsınamaz bir gerçektir.
Kongre Turizminin Sosyal ve Kültürel Açıdan Önemi
Turizm olayının temelini insan ve insan toplulukları oluşturmaktadır. Turizm
olgusu, insandan insana ve insandan topluma geçen bir sosyal olaydır. Turistler veya
yabancı ziyaretçiler başka yerlere giderek, oralarda yerli veya yabancı insanlarla ve
toplumlarla temaslarda bulunarak farklı sosyal ilişkiler kurmaktadırlar.
“Turizmde iki yönlü bir etkileşim söz konusudur. Turistler bir taraftan
gittikleri yerlerdeki insanlardan, sosyal ve kültürel yapıdan (çevreden) etkilenmekte,
öte yandan gittikleri ülke ve bölgelerden sosyal ve kültürel bakımdan
etkilemektedirler. “Turizm bir kültür taşıyıcısı olarak insanlar ve insan toplulukları
arasındaki bağları güçlendirmektedir.”
Turistin, dünyada çeşitli davranışlar, inanışlar ve anlayışlar bulunduğunu öğrenmesi hoşgörü duygusunu geliştirmekte ve
bir arada yaşama anlayışını daha da güçlendirmektedir.
Turizmin tanımında, turizm için “Sosyo-ekonomik bir olaydır” ifadesi
kullanılmaktadır. Bu da açıkça ortaya koymaktadır ki turizmin ekonomik olduğu
kadar sosyal ve kültürel bir alış-veriş yönü de bulunmaktadır.
“Yabancılarla ilişki imkânı bulan yerli halk, özellikle gençler yabancı dil
öğrenme isteği içerisine girerler. Yerli halkın davranışlarında farklılıklar görülür.
Yabancılara benzeme duygusuna kapılırlar.”
Ayrıca turizmin etkilediği yerli halkın modayı takip etme, iyi giyinme gibi davranışlarında da değişmeler olmaktadır.
Kişilerde daha fazla seyahat etme, gezip görme, öğrenme istekleri artmakta ve
bunları başarabilmek içinde çok çalışmak, daha çok kazanmak hırsı doğmaktadır.
Bir ülke veya bölgede turizmin gelişmeye başlamasıyla özellikle kültüre ve
sanata karşı ilgili kongre delegelerinin katılımıyla meydana gelen kongre turizminin
gelişimiyle, ülkedeki tarihi ve kültürel eserlerin korunması, bakımı ve onarımı işleri
daha çabuk ve daha titizlikle yapılmaya çalışılır. Böylece yerel halkta da tarihi ve
kültürel eserlere olan duyarlılık artmış olur.
Turizm, özellikle kongre turizmi süreçleri, oldukça düzenli ve gelişmiş alt ve
üst yapıya sahip yöreleri tercih eden sosyo-ekonomik olaylardır. Kongre turizminin
geliştiği bölgelerde, diğer bölgelerde görülen alt ve üst yapı sorunları ile trafik ve
diğer alanlardaki olumsuzluklar yoktur veya minimize edilmişlerdir.
“Ulusal ve uluslararası kongrelerin gerçek yararlarının %90?ı çoğu kez göze
çarpmaz. Önemli olan pek çok şey buz dağları örneğinde olduğu gibi yüzeyin
altındadır.”
Tüm dünya ülkelerinden delegelerin katılımı ile gerçekleştirilen
uluslararası kongreler, tüm dikkatlerin kongre kentinde toplanmasına neden olur. Bu
türden kongreler, kongre şehrinin, dünya şehirleri içerisindeki önemini artırır.
Kongre turizmindeki iş imkânlarının parlak bir gelecek vaat etmesi, eğitim
seviyesini yükseltme isteği doğurabilmektedir. Bunun sebebi, özellikle kongre
turizmi alanında çalışan kişilerin hizmet ettikleri insanların düzeylerine uygun olarak
daha eğitimli ve kültürlü olma zorunluluğudur.
Bir ülkeyi gezerek ve görerek tanıyanlar o ülkenin kültürel değerlerini de
öğrenme imkânına kavuşacaklardır. Uluslararası kongrelere katılanlar aynı zamanda
potansiyel turist olarak da adlandırılırlar.
Kongreler genelde bölge ve ülke basınının ilgi alanına girmektedir. Kongreler
ile ilgili bilgiler -gerek kongrenin konusu, gerekse çarpıcı yönleri ve sonuçları- özet
olarak basın yoluyla halka duyurulmaktadır. Bunlar, toplumun sosyo-kültürel alanda
gelişmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca, konularla ilgili olarak bazı bilim
adamlarının düşüncelerini de röportajlar yoluyla yansıtmaktadırlar. Basın, halkın
kongre düzenlenen konu hakkında doğru bilgilendirilmesi sonucunda bilinçli bir
şekilde hareket etmelerini sağlamaktadır.
Kongre turizmi, farklı ulusları birbirlerine yaklaştırarak, tanımalarına katkıda
bulunur. Kongre delegelerinin, alanlarında söz sahibi kişiler olmaları, aynı zamanda
eğitim, sosyal ve kültür seviyelerinin üst sınırda olması gibi nedenlerden dolayı
kongre turizminin meydana geldiği bölgede yaşayanları, sosyal ve kültürel yönden
etkilemeleri daha fazla ve olumlu yönde olmaktadır. Bu nedenle kongre turizmi,
sosyal gelişmelere, bölge halkının kültürünün artmasına ve dünya görüşlerinin
değişmesine katkıda bulunmaktadır.