Sözlükte Devlet Türleri Nedir:

DEVLET

Devlet, belli bir toprak parçası üzerinde yerleşmiş, zorlayıcı yetkiye sahip üstün ve ayrıcalıklı hükmetme gücüyle donatılmış bir siyasi iktidar tarafından yönetilen insan topluluğunun meydana getirdiği yapılanmadır.

Devletin Zorunlu Unsurları

Bir devletin varlığından söz edebilmemiz için dört temel unsurun zorunlu olarak bir arada bulunması gerekir:
1. Toprak Unsuru (Ülke)
2. İnsan Topluluğu Unsuru (Halk-Ulus)
3. Siyasi İktidar Unsuru (Hükümet)
4. Egemenlik Unsuru

NOT : Egemenlik, bir siyasal iktidarın, ülke içinde güvenliği sağlama, ülke dışında ise bağımsızlığı temsil etme yetkisi ve ayrıcalığıdır. Bu anlamda, egemenlik, devletin manevi unsurudur.

Devletin Türleri

1. Egemenliğin Kaynağına Göre Devletler

Egemenliğin kaynağına göre devletler iki temel türe ayrılır: Teokratik Devlet ve Laik Devlet.

Teokratik Devlet

Egemenliğin kaynağı Tanrı'dır. Siyasal – toplumsal düzen din kurallarına göre biçimlenmiştir. Teokratik devlette, hukuk yapısı dinsel nitelik taşımaktadır.

Örnek: Vatikan, İran, Suudi Arabistan

Laik Devlet

Egemenliğin kaynağı ulus veya halktır. Siyasal – toplumsal düzen rasyonel ve evrensel kurallara göre düzenlenmiştir. Laik devlette hukuk düzeni dinden ayrıştırılmakta, din işleri ile devlet işleri birbirinden tamamen soyutlanmaktadır.

Örnek: Fransa, Türkiye, Japonya, Portekiz, Meksika

2. Egemenliğin Kullanımına Göre Devletler

Egemenliğin kullanılış biçimine göre, üç tür devletten söz edilir: Monarşik devlet, Aristokratik devlet, Demokratik devlet.

Monarşik devlet

Egemenliğin tek kişinin elinde olduğu yönetim biçimidir. Siyasal iktidarı elinde bulunduran monarşik güç padişah, kral veya imparator olabilir. Bir monarşik devlet ya mutlak monarşidir, ya da meşruti monarşidir. Mutlak monarşide hükümdar sınırsız ve sınırlamasız yetkilere sahiptir. Yani bu türden monarşide hükümdarın yetkileri ve bir anayasayla sınırlandırılmış, ne de hükümdar yetkilerini bir parlamentoyla paylaşmıştır. Buna karşılık, meşruti monarşide hükümdarın yetkileri bir anayasayla sınırlandırılmış; ayrıca, hükümdar (monarşik) yetkilerini bir parlamentoyla karşılıklı olarak paylaşmaktadır.

Örnek: Hollanda, Danimarka, İngiltere, İsviçre, Belçika.

Aristokrasi

Siyasal iktidar, toplumdaki sosyal sınıflar veya tabakalar için de azınlığı oluşturan sosyal tabakanın elinde bulunmaktadır.

Demokratik devlet

Egemenliği halkın (ulusun) kullandığı yönetim biçimidir. Halk, egemenliği doğrudan kendisi kullanırsa bu bir doğrudan demokrasi olur; halk, egemenliği kendisinin seçtiği temsilcileri aracılığıyla kullanırsa, bu tür demokrasiye temsilli demokrasi denir.

3. Yapısına Göre Devlet Türleri

Federatif Devlet

Federatif devlet birden çok devletin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Merkezi (federal) devletin yanında, ona bağımlı olarak federe devletler vardır. Federe devletler, kendi yasama ve yürütme organlarına sahiptir; federal anayasal sisteme aykırı olmamak şartıyla, her federe devlet diğerlerinden farklı hukuksal uygulamalara sahip olabilir. Federatif devlette, dışişleri konusunda ve askeri işlerde egemenliğin federal devlet (merkezi devlet) temsil eder.

Örnek: ABD, Kanada, Almanya, Avustralya, Avusturya, Rusya.

Üniter Devlet

Toplumsal – siyasal düzenin tek bir siyasal iktidar çevresinde örgütlendiği devlet yapısıdır. Ülke genelinde tek bir hukuk düzeni geçerlidir. Üniter devlette, devlet merkezden taşraya kadar hiyerarşik bir düzen içinde örgütlenmiştir.

Örnek: Türkiye

Konfederasyon

Konfederatif devlet, birden çok bağımsız devletin belli konularda sürekli işbirliği yapmak üzere bir araya gelmeleri sonucu oluşur. Merkezi bir devlet yoktur. Konfederasyonu oluşturan her devlet bağımsızlığını korur; istediği zaman konfederasyondan ayırabiliriz.

Örnek: Yugoslavya (2006 da son buldu.)