Nedir.Org
Soru Tara Cevapla Giriş


Cevap Ara?

14.756.348 den fazla soru içinde arama yap.

Sorunu Tarat
Kitaptan resmini çek hemen cevaplansın.

Ünlü ile biten bazı kelimelere yapım eki geldiği zaman ünlü düşmesi olur bunlara 10 örnek

Ünlü ile biten bazı kelimelere yapım eki geldiği zaman ünlü düşmesi olur bunlara 10 örnek

Bu soruya 1 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin.
    Şikayet Et Bu soruya 0 yorum yazıldı.

    İşte Cevaplar


    gokturk

    • 2020-04-24 19:47:31

    Cevap : Ünlü ile biten bazı kelimelere yapım eki geldiği zaman ünlü düşmesine örnekler:
    1. burun-um = burnum (aradaki u harfi düşmüş.)
    2. boyun-um = boynum (aradaki u harfi düşmüş.)
    3. ağız-ım = ağzım (aradaki ı harfi düşmüş.)
    4. alın-ım = alnım (aradaki ı harfi düşmüş.)
    5. karın-ım = karnım (aradaki ı harfi düşmüş.)
    6. isim-im = ismim (aradaki i harfi düşmüş.)
    7. fikir-imiz=fikrimiz (aradaki i harfi düşmüş.)
    8. Keşif-im=Keşfim (aradaki i harfi düşmüştür)
    9. Beyin-im=Beynim(aradaki i harfi düşmüştür)
    10. kahve-altı=kahvaltı(aradaki e harfi düşmüştür)
    11. uyu-ku > uyku (u düşmüş)
    12. kıvır-ı-m > kıvrım (ı düşmüş)
    13. devir-i-m > devrim (i düşmüş)
    14. çevir-i-m > çevrim (i düşmüş)

    Ünlü Düşmesi Konu Anlatımlı Örnekleri
    İki heceli olup birinci hecesinde geniş (a, e, o, ö), ikinci hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunduran bazı Türkçe ve yabancı kelimelere ünlü ile başlayan veya tek ünlüden oluşan bir ek getirildiğinde kelimenin vurgusuz hâle gelen ikinci hecesindeki dar ünlünün düşmesine hece düşmesi denir. Buna orta hece düşmesi de denir:

    Örnekler:
    1. ağız→ağzı,
    2. burun→burnu,
    3. koyun (bağır, döş)→koynuna,
    4. alın→alnı,
    5. oğul→oğlu,
    6. gönül→gönlüm,
    7. beniz,→benzi,
    8. ömür→ömrüm,
    9. cürüm→cürmü,
    10. hüküm→hükmü,
    11. fikir→fikri...
    12. ileri-le-mek→ilerlemek,
    13. koku-la-mak→koklamak,
    14. kavuş-ak→kavşak,
    15. uyu→uyku,
    16. devir-→devril-...

    Bazı durumlarda geniş ünlüler de düşebilir:
    nerede→nerde, burada→burda, şurada→şurda...

    Bazı Arapça kelimelere (isim) yardımcı fiil getirildiğinde de hece düşmesi görülür:
    kayıp→kaybolmak, emir→emretmek, keşif→keşfetmek, sabır→sabretmek...

    Gönülden gönüle, ağıza, buruna, babadan oğula örneklerindeki gibi ekte geniş ünlü varsa hece düşmesi olmayabilir.

    Oyunu, koyunu vb. hece düşmesi olmayan kelimelerdir.

    Özel isimlerde hâliyle hece düşmesi olmaz:
    Gönül’e, Ömür’ü...
    Kurallar ve Örnekler
    →İkinci hecesinde dar ünlü ( ı,i,u,ü ) buluna kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıkları zaman ( vurgusu düşen orta hece ) ünlüsü düşer:

    Örnekler:
    Alın-ı→alnı, karın-ı→karnı, oğul-u →oğlu, boyun-u→boynu, akıl-ı→aklı, fikir-i→cisim-i→ cismi, gönül-ü→ gönlü, zülüf-ün→ zülfün ; ayır-ıl→ ayrıl-, çevir-e→ çevre, devir-il-→ devril-, sıyır-ıl-→sıyrıl-, kıvır-ım→ kıvrım, ayır- ıntı→ayrıntı, devir-e→ devre, yalın-ız→yalnız, yanıl-ış→ yanlış…

    →Et-,ol- yardımcı fiilleriyle birleşen birleşik kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:

    Örnekler:
    Sabır-et→sabret, şükür-et→şükret, kayıp-ol→kaybol, emir-et→emret, kahır-ol→kahrol-, hapis-et→hapset-..
    → -la / le ,-ar /-er…gibi bazı ekleri alan kimi kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:

    Örnekler:
    Yumurta-la→yumurtla-, sızı-la→sızla-, ileri-le→ilerle-, sızı-la→sızla-, koku-la →kokla-, uyku-la→uyukla-; oyun-a→ oyna; uyu-ku→uyku; sarı-ar-→sarar-…

    →Bazı birleşik kelimelerde yan yana gelen iki ünlüden biri düşer:

    Örnekler:
    Cuma-ertesi→cumartesi, Pazar-ertesi → pazartesi, sütlü-aş→sütlaç, güllü-aş → güllaç, kahve-altı→kahvaltı, ne-için → niçin, ne-asıl→nasıl, kayın-ana → kaynana…

    →Kimi şiirlerdeyse ölçüye uydurmak için bazı sesler düşürülür ve yerine ’ işareti konur:

    Örnekler:
    Karac’oğlan, n’eylersin…

    →Bazı durumlardaysa iki ünlü yan yana gelmediği halde ünlünün düştüğü görülür.Buna “ünlü aşınması” denir:

    Örnekler:
    Nere-de→nerde, ora-dan→ ordan, bura-da→burda, içeri-de→içerde…
    Ek Fiil Düşmesi ve İle’nin Ekleşmesi
    İsimlere gelerek onların yüklem olmasını sağlayan, basit zamanlı fiilleri ise birleşik zamanlı yapan i- fiili genellikle düşer:

    Örnekler:
    Gelmiş - i - di → gelmişti, sevimli – idi → sevimliydi(i/y)

    →Bağlaç olan ile ise ünsüzle biten kelimelere başındaki i’yi düşürerek; ünlüyle bitenlereyse i’sini y’ye dönüştürerek birleşir ve ek haline gelir. (ÖSS sorusu!)

    Soru: ünlü düşmeşi ile cümleler
    Mesaj: mesela aklı ile cümle olabilir
    Cevap: Kendi aklını kendine sakla.

    Ünlü Düşmesi İle İlgili Örnek Cümleler
    1. Bugün boynum çok ağrıyor.
    2. Koşuşturmaktan karnım çok açıktı.
    3. Karşılaştığımızda ilk sorusu ismim oldu.
    4. Alışveriş yaparken fikrimi hep sorar.

    Diğer Cevaplara Gözat
    Cevap Yaz Arama Yap

    Cevap Yaz




    Başarılı

    İşleminiz başarıyla kaydedilmiştir.