Bir bölgede nem miktarının geçici dengesizliğinden kaynaklanan su kıtlığı olarak tanımlanabilen kuraklık, doğal bir iklim olayıdır ve herhangi bir zamanda ve yerde meydana gelebilir. Kuraklık genellikle yavaş gelişir ve sıklıkla uzun bir dönemi kapsar. Kurak iklimlerin hüküm sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki yağıştan dolayı olumsuz etkilenirler.
 
Kuraklık tabiatın gizli tehlikesi olup genellikle herhangi bir mevsim veya bir zaman diliminde yağış miktarındaki azalmadan ya da dengesizliğinden dolayı meydana gelir. Kuraklık hesaplamalarında bir bölgedeki yağış ve evapotranspirasyon (buharlaşma ve terleme) arasındaki dengenin uzun süreli ortalaması göz önünde bulundurulur. Kuraklıkta; zaman (yağış mevsiminin başlamasında gecikmeler, ürün büyüme mevsimi-yağış zamanı ilişkisi) ve yağışların tesirleri (yağış yoğunluğu, sıklığı) ile ilişkilidir. Yüksek sıcaklık, şiddetli rüzgar ve düşük nem miktarı gibi diğer değişkenler etkili olmaktadır.
 
Kuraklık, yalnızca fiziksel bir doğa olayı olarak görülmemeli. Kuraklığın, insan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle, toplum üzerinde çeşitli olumsuz etkileri vardır.
 
Uzun süreli kuru hava, nem azlığı yaratarak orman ve su kaynaklarında azalmaya neden olduğundan, ciddi çevresel, ekonomik ve sosyal sorunlar ortaya çıkar.

Kuraklık Çeşitleri

Kuraklığın literatürde kullanılan üç çeşidi vardır.

1- METEOROLOJİK KURAKLIK

Meterolojik kuraklık uzun bir zaman içinde yağışın belirgin şekilde normal değerlerin altına düşmesi olarak tanımlanır. Nem azlığının derecesi ve uzunluğu meteorolojik kuraklığı belirler ve bölgeden bölgeye gelişiminde farklılıklar gözlenir. Örneğin yağışın ve yağışlı gün sayısının belirli bir değerden az olması temeline dayanarak kurak periyotlar teşhis edilir. Bu hesap şekli nemli subtropikal iklimler gibi yıl boyunca yağış alan yerler için uygundur. Diğer iklim bölgeleri mevsimsel yağış paternleri ile karekterize edilir. Diğer bir tanım şekli yağışın aylık, mevsimlik veya yıllık toplamlarının ortalamasından olan farkları ile ilişkilidir.

2- TARIMSAL KURAKLIK

Tarımsal kuraklık meteorolojik kuraklığın çeşitli özellikleri ile çok yakın ilişkilidir. Toprakta bitkinin ihtiyacını karşılayacak miktarda su bulunmaması olarak tanımlanan tarımsal kuraklık nem kaybı ve su kaynaklarında kıtlık oluştuğu zaman meydana gelir. Ürün miktarında azalmaya, büyümelerinde değişime ve hayvanlar için tehlikeye sebep olur.

3- HİDROLOJİK KURAKLIK

Hidrolojik kuraklık yeraltı su kaynakları, yüzey suları veya yağış periyotlarının etkisi ile ilişkilidir. Meteorolojik kuraklığın uzaması durumunda hidrolojik kuraklıktan söz edilir. Uzun süreli yağış azlığının kaynak seviyeleri, yüzey akışı ve toprak nemi gibi hidrolojik sistemin bileşenlerinde kendisini göstermesidir. Yeraltı suları, nehirler ve göllerin seviyesinde keskin bir düşüşe sebep olur. İnsan, bitki ve hayvan yaşamı için büyük bir tehlike yaratır.Bir dönemde yaşanan yağış miktarında azalma toprak neminde hızlı azalmaya neden olacağı için tarımla uğraşanlarca hemen hissedileceği halde hidroelektrik santrallerinde bir süre etkili olmayacaktır. Hidrolojik kuraklıkta en önemli etken iklim olmasına rağmen arazi kullanımı (örneğin ağaç kesimi), arazinin verimsizleşmesi bölgenin hidrolojik özelliklerini etkiler. Bölgeler hidrolojik sistemleri ile birbirine bağlı oldukları için meteorolojik kuraklığın etkisi ile yağış kıtlığı yaşanan alanların sınırları daha genişleyebilir. İnsan aktiviteleri; arazi kullanımında değişim meydana getirdiği için meteorolojik kuraklığın frekansında değişim olmadığı halde su kıtlığının frekansında değişim meydana getirmesinden dolayı en önemli etken olarak gözlenmiştir.

Kuraklığın Etkileri

1- EKONOMİK ETKİLERİ

Üründe Kayıp
Ekin alanlarının verimliliğinin azalması
Böcek istilası
Bitki hastalıkları
Ürün kalitesinde düşüklük
Süt ve Çiftlik Hayvanları Kaybı
Otlakların verimliliğinin azalması
Halka açık otlakların kapatılması veya sınırlandırılması
Hayvanlar için suyun temin edilememesi veya pahalılığı
Hayvanlar için besin temin edilememesi veya pahalılığı
Kereste Üretiminde Kayıplar
Orman yangınları
Ağaç hastalıkları
Böcek istilası
Orman alanlarının verimliliğinin azalması
Balık Üretiminde Kayıplar
Balık yetiştirme alanlarına zararı
Suyun azalmasından dolayı yavru balıkların kaybı
Ulusal Büyümede Kayıp, Ekonomik Gelişmede Gecikme
Yiyecek üretiminde düşüş - Yiyecek stoklarında azalma
Finansal kaynak bulmada zorluk (Kredi riski)
Nehir ve kanalların denizciliğe olan katkılarında kayıp
Yeni ve ilave su kaynaklarının geliştirilmesindeki pahalılık
Suyun taşınmasındaki pahalılık
Çiftçi gelirlerinde kayıplar
Eğlence iş alanlarında kayıplar
Enerjide kaynak azalması
Tarımsal üretimin direkt bağlı olduğu endüstrilerde kayıplar
Üretimdeki düşüşe bağlı işsizlik
Hükümetlerin vergi gelirinde kayıplar

2- ÇEVRE ETKİLERİ

Toprakta su ve rüzgar erozyonu
Balık alanlarına zarar
Bitki alanlarına zarar
Suyun kalitesine etki
Hayvan kalitesine etki
Hayvan doğal yaşam alanlarına etki

3- SOSYAL ETKİLERİ

Yiyecek kıtlığı
Yoksullukta artış
Göç
Sosyal huzursuzluk
Kırsal alanlardaki yaşam seviyesinde düşüş

Kuraklığa Karşı Alınabilcek Ömlemler

Kuraklık; normalin altında yağış, düşük toprak nemi, sıcak kuru hava gibi bir çok faktörün bileşiminin bir sonucudur. Bunun için sıcaklık, yağış, yüzey akışı, toprak nemi gibi ana iklimsel ve hidrolojik değişkenler düzenli olarak izlenmeli ve normal değerlerden olan sapmalarının trendi gözlenmelidir. Kuraklık indisleri formüle edilip limitleri tanımlandığında kuraklığı izlemek ve araştırmak için çok kullanışlı anahtar olacaklardır.

KURAKLIK PLANLAMASI

Rastlanılacak herhangi kurak bir dönem için yapılacak çalışmalar üç ana çalışma grubunda toplanmalıdır;
1. İzleme Birimi: Klimatolojistler, hidrolojistlerden oluşur ve şu an ve gelecek için ne kadar suyun mevcut olduğunu izler.
2. Etkileri İnceleme Birimi: Doğal kaynak yöneticilerinden oluşur. Tarım, belediyeler gibi çeşitli alanların ne kadar su eksikliğinden etkileneceğine karar verirler.
3. Kuraklık Görev Gücü: Yüksek seviye resmi memurlardan oluşur, seçimle veya atama ile görev alırlar. Konu ile ilgili kanun yapma yetkileri vardır. Kuraklığın etkileri ve mevcut kaynaklar hakkında bilgi toplarlar.

Kuraklık Planlaması

1. Kuraklık görev gücü atamak
2. Kuraklık planının önemi ve hedeflerine karar vermek
3. Çeşitli su kullanıcıları arasında anlaşmazlıkları çözmek
4. Doğal, biyolojik ve insan kaynaklarının finansal ve kanuni sıkıntılarını tesbit etmek
5. İzleme, keşif ve cevap prosedürlerini hazırlamak
6. Araştırma ve eğitim ihtiyaçlarını tesbit etmek
7. Bilimsel ve kanuni eksikleri tamamlamak
8. Kuraklık planını test etmek ve duyurmak
9. Kuraklık ve su kaynakları konusunda medya ve halkı bilgilendirmek
10. Kuraklık planını güncelleştirmek ve kuraklık sonrası geliştirmek

Kaynaklar
https://enso.unl.edu/ndmc/
https://www.dep.state.pa.us/dep/subject/hotopics/drought/drought.html