İşte Cevaplar
Yasama dokunulmazlığı, parlamento üyeleri hakkında, suç işlediklerinden bahisle, parlamentonun izni olmadan, gözaltına alma, tutuklama gibi bazı cezai takibat işlemlerinde bulunulamamasıdır. Amacı, parlamenterlerin keyfi isnatlarla görevlerini ifadan alıkonulmalarını önlemektir.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması, parlamento üyelerinin işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı yargılanabilmesi için gerekli bir prosedürdür. Yasama dokunulmazlığı kaldırılırsa, parlamento üyeleri hakkında suç duyurusunda bulunulabilir ve soruşturma başlatılabilir. Soruşturma sonucunda, parlamento üyesinin suçlu bulunması durumunda, yargılanmasına karar verilir.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması, parlamenterlerin yargı karşısında eşitliğini sağlamaya ve keyfi kovuşturmaların önüne geçmeye yönelik bir uygulamadır. Ayrıca, parlamento üyelerinin işledikleri iddia edilen suçların adil bir şekilde soruşturulmasına ve cezalandırılmasına katkıda bulunur.
Türkiye'de, yasama dokunulmazlığı kaldırılması, Anayasa'nın 83. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, "seçimden önce veya sonra işlediği veya işlediği iddia edilen bir suçtan dolayı milletvekili hakkında, Meclis'in kararı olmadıkça, tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz."
Yasama dokunulmazlığı kaldırılması için, aşağıdaki prosedür izlenir:
- Suç duyurusu: Yasama dokunulmazlığı kaldırılması için, parlamento üyesinin işlediği iddia edilen suçtan dolayı, Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunulur.
- Soruşturma: Cumhuriyet Başsavcılığı, suç duyurusu üzerine soruşturma başlatır. Soruşturma sonucunda, suçun işlendiğine dair yeterli delil bulunması durumunda, iddianame hazırlanır.
- İddianame: İddianame, TBMM Başkanlığı'na sunulur.
- Yasama dokunulmazlığı kaldırılması talebi: TBMM Adalet Komisyonu, iddianameyi inceleyerek, yasama dokunulmazlığının kaldırılması talebinde bulunur.
- Genel Kurul'da oylama: Yasama dokunulmazlığı kaldırılması talebi, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülür ve oylanır. Genel Kurul'da oy çokluğuyla yasama dokunulmazlığı kaldırılırsa, parlamento üyesi hakkında yargılama başlatılır.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması, Türkiye'de tartışmalı bir konudur. Bazı kesimler, yasama dokunulmazlığının, parlamenterlerin keyfi isnatlarla görevlerini ifadan alıkonulmasını önlemek için gerekli bir güvence olduğunu savunmaktadır. Diğer kesimler ise, yasama dokunulmazlığının, parlamenterlerin işledikleri suçlardan dolayı yargılanmasını engellediğini ve hukukun üstünlüğünü zedelediğini savunmaktadır.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasının, aşağıdaki avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır:
Avantajları:
- Parlamenterlerin keyfi isnatlarla görevlerini ifadan alıkonulmasını önler.
- Hukukun üstünlüğünü güçlendirir.
- Parlamento üyelerinin işledikleri suçlardan dolayı yargılanmasını sağlar.
Dezavantajları:
- Parlamenterlerin kendilerini savunma fırsatını kısıtlar.
- Parlamentonun işlevini engelleyebilir.
- Parlamento üyelerinin görevini yerine getirmesini zorlaştırabilir.
Diğer Cevaplara Gözat
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması, bir milletvekilinin hukuki korumasının geçici olarak ortadan kaldırılması anlamına gelir. Bu durumda, milletvekiline yöneltilen suçlamaların soruşturulması ve yargılanması mümkün hale gelir. Yasama dokunulmazlığının kaldırılması süreci, ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir.
Türkiye'de yasama dokunulmazlığının kaldırılması, Anayasa'nın 83. maddesi uyarınca gerçekleşir. Bu sürecin başlaması için öncelikle bir fezleke, yani suçlamaları içeren bir rapor hazırlanır. Fezleke, genellikle ilgili savcılık tarafından düzenlenir ve TBMM Başkanlığı'na gönderilir.
Fezlekenin TBMM Başkanlığı'na ulaşmasının ardından, ilgili milletvekilinin yasama dokunulmazlığının kaldırılması için Meclis Genel Kurulu'nda oylama yapılır. Oylama sonucunda yeterli çoğunluk sağlanırsa, milletvekilinin yasama dokunulmazlığı geçici olarak kaldırılır ve hukuki süreç başlar.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması süreci, Anayasa Mahkemesi'nin denetimi altındadır. Anayasa Mahkemesi, yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin kararları inceleyerek, meclisin yukarıda belirtilen prosedürlere uygun hareket ettiğini ve keyfi davranmadığını denetler.
Yasama dokunulmazlığının kaldırılması süreci ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Bu açıdan, her ülkenin kendi anayasa ve yasaları çerçevesinde belirlenen prosedürleri takip ettiğini belirtmek önemlidir.