Sunum İçeriği

1. Sayfa
YER’İN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ

---

2. Sayfa
SORU: Daha önceki derslerimizde Yerin merkez uzaklığının 6.378 km olduğunu öğrenmiştik. Peki İnsanlar bu kadar derindeki bilgilere nasıl ulaşabiliyorlar. 6.378 km’lik kuyu mu açıyorlar?style.visibilityppt_xppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_xppt_y

---

3. Sayfa
CEVAP  Yerin iç yapısıyla ilgili bilgiler 4 kaynaktan elde edilirler:Depremler sırasında meydana gelen dalgalar.Volkanik faaliyetlerde çıkan mağma.Maden kazıları esnasındaki bulgularYeryüzündeki taşların incelenmesi.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

4. Sayfa
Bilim adamlarına göre Dünya büyük bir olasılıkla dev bir patlamadan (bing-bang) sonra oluşmuştur.Başlangıçta çok sıcak olan dünyamız yüzeyde ergimiş kayalardan oluşmuş, zamanla ağır maddeler içe doğru çökerek çekirdeği, daha az yoğun olan kısımlar ise üst katmanları oluşturmuştur.Dış yüzeyde zamanla soğuyarak katı kabuk haline gelmiştir.Dünya, geçmişte kızgın bir gaz kütlesi halindeyken hızla kendi etrafında dönmüş ve kutuplardan basık bir hal almıştır.Dünyamız dıştan içe doğru 3 katmandan oluşmuştur. şimdi sırasıyla bu katmanlara bakalım…style.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_y

---

5. Sayfa
Yerin iç yapısı birbirinden farklı 3 katmandan meydana gelir.style.visibilitystyle.rotationppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibilityppt_xppt_y

---

6. Sayfa
………………

---

7. Sayfa
YER KABUĞUDünya’nın en dış katmanıdır.Katılaşmış kayaçlardan oluşur.Yer kabuğuna litosfer ya da taş küre de denir.Yer kabuğunun ortalama kalınlığı karalarda 35 km, okyanuslarda ise 8-10 km’dir.Yer kabuğu, bileşimi ve yoğunlukları farklı sial ve sima adı verilen iki bölüme ayrılır:style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation

---

8. Sayfa
A) SİAL ( Granitik Yer Kabuğu)Yer kabuğunun üst tabakasıdır.Bünyesinde daha çok silisyum ve alüminyum bulunduğu için bu tabakaya sial adı verilmiştir.Sial; granit kil taşı ve kalker gibi hafif taşlardan oluşmuştur.Kalınlığı dağların bulunduğu yerlerde fazla, deniz ve okyanusların altında azdır.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

9. Sayfa
B) SİMA (Bazaltik Yer Kabuğu)Sial tabakasının altında yer alır.Bazaltik yapıdaki ağır taşlardan oluşmuştur.Bileşiminde daha çok silisyum ve magnezyum bulunduğu için bu tabakaya Sima adı verilmiştir.Sima, deniz ve okyanusların altında kalın, dağların altında daha incedir.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

10. Sayfa
style.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibility

---

11. Sayfa
2. MANTOYer kabuğu ile çekirdek arasındaki katmandır.Çok sıcak bundan dolayı hamurumsu bir yapıdadır.Mantonun yer kabuğuna yakın kısımları daha akışkandır. Buraya ASTENOSFER denir.Kıtalar bu akışkan kısım üzerinde gemi gibi yüzmektedir.Mantodaki mağmanın bu hareketi ( konveksiyonel hareketler) deprem, dağlar, gibi oluşumların kaynağıdır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

12. Sayfa

---

13. Sayfa
3. ÇEKİRDEKYer’in merkezindeki katmandır.İç ve Dış Çekirdek olmak üzere 2’ye ayrılır.Dış çekirdek sıvı, iç çekirdek ise katıdır.Demir ve Nikel gibi elementlerden oluşmuş olup yoğunluğu çok fazladır.style.visibilityppt_xppt_xppt_yppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_h

---

14. Sayfa

---

15. Sayfa
style.visibilityppt_xppt_ystyle.colorfillcolorfill.typefill.onstyle.opacity

---

16. Sayfa
SORU: Aşağıda yer yuvarlağının katmanları gösterilmiştir.Buna göre bu katmanların özellikleri ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?A) Mantonun sıcaklığı iç çekirdeğin sıcaklığından daha fazladır.B) Yerkabuğu daha yoğun ve kalın olan manto üzerinde yer alır.C) En yoğun ve en ağır olan iç çekirdeğin kalınlığı 1258 km.dir.D) Mantonun üst kısmında yer alan magma deprem ve volkanizma gibi olayların oluşumuna neden olur.E) Yerin iç kısımlarına doğru sıcaklık ve yoğunluk artar.

---

17. Sayfa
SORU: Litosferi oluşturan Sial'in kalınlığı yeryüzü şekillerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Yukarıda belirtilen alanlardan hangisinde Sial'in kalınlığı diğerlerine göre daha fazladır? A) I B) II C) III D) IV E) V

---

18. Sayfa
KITALARIN SERÜVENİ Levha Tektoniği Teorisi: Dünyanın oluşumuyla ilgili bugüne kadar bir çok teori ortaya atılmıştır. Bunlar içerisinde en fazla kabul göreni Levha Tektoniği Teorisidir. 1915 yılında Alman bilim adamı Alfred Wegener Afrika’nın batı kıyısıyla Güney Amerika’nın doğu kıyısı arasındaki benzerliğe odaklanmış ve kıtaların hareket ettiğini savunmuştur. Bu yıl Wegener ilk defa Kıta Kayması adlı teorisini yayımlamıştır.style.visibilitystyle.rotationppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.rotationppt_wppt_hppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

19. Sayfa
SORU: Levha Tektoniği (Kıtaların Kayması) teorisi nedir? CEVAP: Dünyamız bundan milyonlarca yıl önce tek bir kıta ( PANGEA) iken zamanla parçalanarak birbirinden ayrılmış ve bugünkü halini almıştır. Kıtaların bu hareketine Levha Tektoniği Teorisi denilmektedir. SORU: Kıtalar neden hareket eder? CEVAP: Biraz önce değindiğimiz gibi mantoda bulunan sıcak ve akışkan magma sürekli hareket etmektedir, bu hareket üzerindeki levhaları hareket ettirir; dolayısıyla levhaların üzerinde bulunan kıtalarda hareket eder. Tıpkı denizde yüzen bir gemi örneğinde olduğu gibi.

---

20. Sayfa

---

21. Sayfa

---

22. Sayfa
Güney Amerika’nın doğu kıyılarıyla Afrika kıtasının batı kıyılarındaki muhteşem uyum Levha Tektoniği’ni kanıtlamaktadır.

---

23. Sayfa
Dünya bir yap-boz gibi 10 büyük çok sayıda küçük levhadan oluşur.Kıtalar bu levhalar üzerindedir ve levhalar hareket ettikçe kıtalarda hareket ederler.Bu hareketler birbirine doğru, birbirinden uzaklaşma yada yan yana kayma şeklinde olabilir.Bu hareketlilik sonucunda levha sınırlarında yeni okyanuslar, yeni kıtalar, sıradağlar, fay hatları ve sıradağlar oluşur. Şimdi levhaların bu hareketlerini yakından inceleyelim…style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation

---

24. Sayfa
style.visibilityppt_xppt_yppt_xppt_ystyle.visibility

---

25. Sayfa

---

26. Sayfa
a) Uzaklaşan (Ayrılan) Levha Sınırları Bunlar, genişleme gösteren levha sınırlarıdır. Levhalar bu sınırlarda birbirinden açılma gösterirler. Örneğin, Okyanus Ortası Sırtları böyledir. Buralarda Astenosferden yükselen magma araladıkları sınırları yeni malzeme ile doldurarak yeni litosfer üretmiş olurlar. Okyanus ortası sırtları boyunca arz yüzeyine çıkan erimiş manto malzemeleri soğuyarak katılaştıkları jeolojik zamanın arz manyetik alanının yön ve doğrultusunu saklarlar.

---

27. Sayfa
b) Yakınlaşan (Çarpışan) Levha Sınırları Bunlar birbirine yaklaşma, sıkışma gösteren levha sınırlarıdır. Bu sınırlar okyanuslarda ve kıtalar arasında farklı yaklaşım sergilerler. Okyanuslarda genelde daha yoğun, ağır ve ince olan litosfer tabakası kıtasal olan litosferin altına dalarak, astenosfer derinliklerinin sıcaklığı ile eriyerek yok olurlar. (dalma-batma zonları) Kıtalar arası yakınlaşma, aslında karşılıklı bir çarpışmadan ibarettir. Çarpışmanın olduğu bu sınırlarda deprem kuşağı ve dağ silsileleri meydana getirirler.

---

28. Sayfa
c) Yanal Yer Değiştirme (Yan yana Kayma) Okyanus sırtlarında birbirlerinden konveksiyon akımları ile ayrılan litosferin bir çeşit yırtılması söz konusudur ki, böyle yırtılma hallerinde düz bir doğrultu takip edilmeyip zayıf yerlerin tercih edeceğini hepimiz deneylerimizden biliriz. Okyanus sırtları zayıf yerlere sıçrama yaptığında birbirine yanal atımlı faylarla bağlanırlar. Bu fayların doğrultuları hemen hemen sırtlara diktirler, yani, dönüşüm yapmışlardır. Bu nedenle bu faylara transform faylar denir. Faylar yanal atım yapmışlardır.

---

29. Sayfa

---

30. Sayfa

---

31. Sayfa
Okyanus Sırtının Oluşumu

---

32. Sayfa
Levha Sınırlarının Görünümü

---

33. Sayfa
And Sıra Dağlarının Oluşumu

---

34. Sayfa
Birbirinden Ayrılan Levhalar

---

35. Sayfa

---

36. Sayfa
Kıtaların Serüveni

---

37. Sayfa
JEOLOJİK DEVİRLERÜzerinde yaşadığımız dünyanın günümüz koşullarına sahip olması için yaklaşık 4.6 milyar yıl geçmiştir. Yaklaşık 5 milyar yaşında olan dünyamız, oluşumundan günümüze gelinceye kadar önemli değişimlere uğramıştır.Dünyanın oluşumu ile ilgili olayların ifade edilmesi için, Dünyamız çeşitli jeolojik devirlere ayrılmıştır.Şimdi bu tabloya yakından bakalım

---

38. Sayfa

---

39. Sayfa
İLKEL ZAMAN (Antekambriyen)Bundan 4 milyar yıl önce yaşanan zamandıSu yosunu gibi ilk canlılar ortaya çıktıKıtaların çekirdek kısmı ortaya çıkmıştır.Bu zamana ait bulgular çok azdırstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

40. Sayfa
BİRİNCİ ZAMAN (PALEOZOİK)(370 milyon yıl önce)Kıtalar henüz birbirinden ayrılmış durumda (PANGEA) değildi. Büyük bir okyanus dev bir kıtayı çevreliyordu.İlk sıradağlar (Hersinyen ve Kaledoniyen) oluşmuştur.Şiddetli dağ oluşum hareketleri meydana gelmiştir.Çok sıcak ve yağışlı iklim neticesinde dev ağaçlarla kaplı ormanlar oluşmuştur.Bitki örtüsünün gür olmasına bağlı olarak Taş Kömürü oluşmuştur.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

41. Sayfa

---

42. Sayfa
İKİNCİ ZAMAN (MEZOZOİK)(170 milyon yıl önce)Okyanus tabanlarında büyük birikmeler meydana gelmiştir.Tek kıta (pangea) parçalanmaya başlamıştır.Dinozorlar bu devirde yaşamışlardır.Bu zamanın sonlarına doğru kara ve denizlerin dağılışı günümüzdeki halini almaya başlamıştır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility

---

43. Sayfa

---

44. Sayfa

---

45. Sayfa

---

46. Sayfa
3. ZAMAN ( TERSİYER)(80 milyon yıl önce)Alp kıvrım dağları oluşmuştur.Kıtalar ayrılmaya devam etmiş dünya haritası bugünküne benzer hale gelmiştir.Atlas ve Hint Okyanusları belirmiştir.Bugünkü bitki ve hayvan türlerinin ana hatları meydana gelmiştir.Ülkemiz bu zamanda büyük oranda ortaya çıkmıştır.Linyit, petrol, kaya tuzu oluşmuştur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation

---

47. Sayfa
4. ZAMAN (KUATERNER)(2 milyon yıl önce)Kuzey Yarım Küre’de şiddetli soğumalar olmuştur.Bu yarım kürede buzullaşmalar olmuştur.Buzul devirlerinden sonra iklim ısınmaya başlamış ve bugünkü halini almıştır.Ülkemizde Ege Denizi, İstanbul ve Çanakkale boğazları oluşmuştur.İlk insan ortaya çıkmıştır.Şu anda yaşadığımız zaman bu zamanın sonlarıdır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation

---

48. Sayfa

---