Çağdaş bir yönetim düşünürü olan Henry Mintzberg, bir yöneticinin oynadığı çeşitli roller hakkında birçok araştırma yaptı. Ona göre bir rol, “Tanımlanabilir bir pozisyona ait organize bir davranışlar dizisidir.” Bir oyundaki karakterlerin belirli rolleri olduğu gibi, yöneticiler de farklı roller oynarlar. Mintzberg, çalışmaları aracılığıyla yöneticilerin çeşitli zamanlarda değişen derecelerde oynadıkları yönetici rollerini belirlemiştir. Mintzberg 10 yönetsel rol belirlemiş, bunları kişilerarası roller, bilgilendirici roller ve karar verme rolleri olmak üzere üç geniş kategori altında sınıflandırmıştır.

Bilgilendirici Roller

Bilgisel roller, organizasyonda bir bilgi ağı oluşturma ve geliştirme ile ilgili faaliyetleri tanımlar. Tüm yöneticiler kurum içinden ve dışından belirli miktarda bilgi alır ve bu bilgileri değerlendirir. Bilgilendirici roller;izleyicilik rolü, dağıtım rolü ve sözcülük rolü olmak üzere üç grupta incelenebilir.

İzleyicilik Rolü

Yöneticiler, izleyiciler olarak yararlı bilgiler için kuruluşlarının iç ve dış ortamlarını tararlar. Çünkü karar vermek ve diğer yönetim görevlerini yerine getirmek için bilgi toplamak zorundadırlar.

Dağıtım rolü

Dağıtım rolü ile yöneticiler, aldıkları bilgilerin çoğunu bilgi toplayıcı / görüntüleyen olarak paylaşır ve dağıtır. Yani, iş gruplarına önemli bilgileri aktarırlar.

Sözcülük rolü

İç ve dış bağlantılar hakkında bilgi aktarmanın rolüdür. Diğer bir deyişle, kurumun politikaları, eylemleri veya planları hakkında kurum dışından kişilere yapılan resmi açıklamaları ifade etmektedir.

Kişilerarası Roller

Yöneticinin resmi otoritesine bağlı olarak doğrudan ortaya çıkan bu roller, örgüt üyeleri ve diğer üyelerle ilişkileri içerir. Başka bir deyişle, bunlar insan ilişkileri yeteneği ile ilişkili rollerdir. Bu bağlamda, yönetsel işin doğasında bulunan üç kişilerarası rolden bahsedilmektedir. Kişilerararası roller; temsil, liderlik ve bağlantı kurma rolü olarak üç grupta incelenebilir.

Temsil rolü

Yöneticinin gerektiğinde organizasyonunu dışarıya temsil etmesidir. Bu bağlamda resmi törenlere katılmak, organizasyonu ziyaret edenleri ağırlamak ve uğurlamak, sektörel fuarlar, çeşitli toplantılar, yıldönümleri vb. etkinliklere katılmak, temsil rolünü açıklamaktadır.

Liderlik rolü

Yöneticiden lider olarak hizmet etmesi istenir. Liderlik rollerinin örnekleri arasında çalışanları geliştirmek, kuruma bağlılıklarını desteklemek, çalışanları motive etmek, etkilemek ve onlarla iletişim kurmak yer alır.

Bağlantı kurma rolü

Bu rol genellikle insanlar, gruplar ve kuruluşlar arasında bir koordinatör veya bağlantı kurucu olarak hizmet etmeyi ifade eder. Bu rol aynı zamanda hem organizasyon içinde hem de dışında bilgi kaynaklarının geliştirilmesi ile ilgilidir.

Karar Verme Rolleri

Karar verme rolleri, seçim yapmayı ve eyleme geçmeyi ifade eder. Karar verme rolleri; Girişimcilik rolü, Sorun çözme rolü, Kaynak dağıtıcı rolü ve Arabuluculuk rolü olmak üzere dört grupta incelenebilir.

Girişimcilik Rolü

Girişimci rolündeki yönetici, değişimin gönüllü başlatıcısıdır. Yönetici sürekli olarak geleceği ve buraya nasıl geleceğini düşünür. Girişimciler olarak yöneticiler, belirlenen fırsatlardan yararlanmak için projelere başlarlar. Girişimcilik rolü yeni ürünler, hizmetler veya yöntemler geliştirmeyi içerebilir.

Sorun çözme rolü

Bir kuruluş ne kadar iyi yönetilirse yönetilsin, işler her zaman sorunsuz gitmez. Yöneticiler, ortaya çıkan çatışmaların üstesinden gelmeli ve sorunları çözmelidir. Başka bir deyişle bu rol, yöneticinin astları arasındaki veya kendi bölümü ile diğer bölümler arasındaki çatışmayı çözmeyi ifade eder.

Kaynak dağıtıcı rolü

İnsanların, zamanın, malzemelerin, bütçenin ve diğer kaynakların istenen çıktılara ulaşmak için nasıl kullanılacağına karar vermekle ilgilidir. Bu nedenle kimin ne yapacağına, hangi kaynakların ne miktarda ve kim tarafından kullanılacağına yönetici karar verir.

Arabuluculuk rolü

Bu rol ile yönetici, şirketin temsilcisi olarak diğer grup veya kuruluşlarla anlaşmalara girer. Arabuluculuk rolü, kendi organizasyonlarının veya birimlerinin yararına diğer bireyler ve kuruluşlarla müzakere etmek ve pazarlıklar yapmakla ilgilidir.