Yüzey gerilimini etkileyen faktörler
yüzey gerilimini etkileyen faktörler nelerdir
İşte Cevaplar
Yüzey Gerilimi: Sıvıların yüzey alanlarını artırmaya ve genişletmeye karşı gösterdikleri dirençtir. Bir sıvının yüzey alanını artırmak amacı ile gereken enerji veya iştir.Yüzey gerilimi esnasında sıvı yüzeyi olası en küçük alanı kaplayacak şekilde büzülür.
Sıvıların yüzeyi ıslatması; Adhezyon ve Kohezyon kuvvetleri ile açıklanır.
Adhezyon; farklı moleküller arasındaki çekim kuvvetidir.
Kohezyon; aynı moleküller arasındaki çekim kuvvetidir.
Yüzey Gerilimini Etkileyen Faktörler:
- Sıvının Cinsi: Bir sıvının yüzey gerilimi o Sıvının cinsine göre değişir. Aynı şartlarda kohezyon kuvvetleri büyük olan Sıvıların yüzey gerilimi, Adhezyon kuvvetleri büyük olan Sıvıların yüzey geriliminden daha büyüktür.Suyun yüzey gerilimi bilinen diğer Sıvıların hemen hepsinden büyüktür.
- Kirlenme: Su yüzeyinin kirlenmesi onun yüzey gerilimini değiştirir. Biraz kirli ve tozlu yüzeylerde su damlalarının daha rahat tutunduklarını görürüz. Bu durumu hafif yağmur atıştırdığında araba camlarında daha güzel gözlemleyebiliriz.
- Sıcaklık Değişimi :Sıcaklığın artması yüzey gerilimini azaltır. Elimizdeki ya da elbisemizdeki kirlerin sıcak suda daha çabuk ve daha iyi temizlenmesi, sıcak suyun yüzey geriliminin soğuk suyun yüzey geriliminden daha küçük olmasındandır. Yüzey geriliminin azalması kirleri bir arada tutan kohezyon kuvvetinin azalması ve bunun sonucunda da kirlerin kolaylıkla dağılmasından kaynaklanır. Yani Sıcaklık arttıkça sıvı molekülleri arasındaki çekim kuvveti azalacağı için ; sıcaklık arttıkça yüzey gerilimi azalır.
- Sabun ve Deterjan : Günlük hayatımızda kullandığımız temizlik maddeleri; sıvıların yüzey gerilimini azaltarak, suyun maddeyi ıslatmasını artırmasının yanında kirlere daha iyi nüfuz etmesini sağlar.Sabun, suyun yüzey gerilimini 4, 5 kat azaltır. Hem deterjan hem de sıcak su bir araya gelirse kirlerin temizlenmesi daha kolay olmaktadır.
- SuyaTuz Karıştırmak :Suya tuz karıştırmak suyun yüzey gerilimini artırır. Bu durum, tuz ile su molekülleri arasındaki çekim kuvvetinin artmasından kaynaklıdır. Ataç, para ya da iğne yüzdürme deneylerinde bunu deneyerek de görebiliriz
- Karışımlar ve Çözeltiler : Çözeltiler ya da farklı sıvı karışımları her zaman su - deterjan çözeltilerinde olduğu gibi yüzey gerilimini azaltmaz. Bazen de durum bunun tam tersi olabilir. Karışımlardaki su oranı arttıkça sirke asidi ve etil alkolün yüzey gerilimleri artar.
Diğer Cevaplara Gözat
Yüzey gerilimi, bir sıvının yüzeyindeki moleküllerin birbirine olan çekim kuvvetidir. Bu kuvvet, sıvının yüzey alanını en aza indirmeye çalışır. Yüzey gerilimi, sıvıların özelliklerini ve davranışlarını etkileyen önemli bir faktördür.
Yüzey gerilimini etkileyen faktörler şunlardır:
- Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça yüzey gerilimi azalır. Bu nedenle, sıcak suyun yüzey gerilimi, soğuk sudan daha düşüktür.
- Saflık: Saf sıvıların yüzey gerilimi, kirli sıvıların yüzey geriliminden daha yüksektir. Bu nedenle, saf suyun yüzey gerilimi, kirli sudan daha yüksektir.
- Yoğunluk: Sıvının yoğunluğu arttıkça yüzey gerilimi de artar. Bu nedenle, yoğun sıvıların yüzey gerilimi, az yoğun sıvıların yüzey geriliminden daha yüksektir.
- Yüzey aktif maddeler: Yüzey aktif maddeler, sıvı yüzeyindeki moleküllerin birbirine olan çekim kuvvetini azaltır. Bu nedenle, yüzey aktif madde eklenmiş sıvıların yüzey gerilimi, yüzey aktif madde eklenmemiş sıvıların yüzey geriliminden daha düşüktür.
Sıcaklık:
Sıcaklık arttıkça, sıvı moleküllerinin kinetik enerjisi de artar. Bu, sıvı moleküllerinin birbirine olan çekim kuvvetini azaltır ve yüzey gerilimini düşürür.
Saflık:
Sıvıdaki kirlilik, sıvı yüzeyindeki moleküllerin düzensiz bir şekilde dağılmasına neden olur. Bu, sıvı moleküllerinin birbirine olan çekim kuvvetini azaltır ve yüzey gerilimini düşürür.
Yoğunluk:
Sıvının yoğunluğu, sıvı moleküllerinin arasındaki mesafeyi belirler. Yoğunluk arttıkça, sıvı molekülleri arasındaki mesafe azalır. Bu, sıvı moleküllerinin birbirine olan çekim kuvvetini artırır ve yüzey gerilimini yükseltir.
Yüzey aktif maddeler:
Yüzey aktif maddeler, sıvı yüzeyinde bir film tabakası oluşturur. Bu tabaka, sıvı moleküllerinin birbirine olan çekim kuvvetini azaltır ve yüzey gerilimini düşürür.
Yüzey gerilimi, günlük yaşamımızda birçok yerde karşımıza çıkar. Örneğin, bir damla suyun bir iğne ucunda durabilmesi, yüzey gerilimi sayesindedir. Ayrıca, böceklerin su üzerinde yürüyebilmesi de yüzey gerilimi sayesindedir.
Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça, sıvı moleküllerinin hareketi hızlanır. Bu hareket, sıvı moleküllerinin arasındaki bağları zayıflatır ve yüzey gerilimini azaltır. Örneğin, suyun yüzey gerilimi 20°C'de 0,073 N/m iken, 100°C'de 0,05 N/m'dir.
Saflık: Saf sıvıların yüzey gerilimi, kirli sıvıların yüzey geriliminden daha yüksektir. Sıvıdaki kirleticiler, sıvı moleküllerinin arasındaki bağları zayıflatır ve yüzey gerilimini azaltır. Örneğin, saf suyun yüzey gerilimi 0,073 N/m iken, kirli suyun yüzey gerilimi 0,05 N/m'dir.
Moleküller arası kuvvetler: Moleküller arası kuvvetler ne kadar güçlü olursa, yüzey gerilimi de o kadar yüksek olur. Örneğin, suyun yüzey gerilimi, alkolün yüzey geriliminden daha yüksektir. Bunun nedeni, su molekülleri arasındaki hidrojen bağlarının alkol molekülleri arasındaki van der Waals kuvvetlerinden daha güçlü olmasıdır.
Yüzey gerilimini artıran maddeler: Sabun, deterjan ve alkol gibi maddeler, yüzey gerilimini azaltır. Bu maddeler, sıvı molekülleri arasındaki bağları zayıflatarak yüzey gerilimini azaltırlar. Örneğin, sabunlu suyun yüzey gerilimi, saf suyun yüzey geriliminden çok daha düşüktür.