Sunum İçeriği

Adı Soyadı:…………………………………………..Velinin İmzası:.........................İSİMLERİN (ADLARIN) DURUM ( HÂL) EKLERİ İsimler cümlenin içinde anlamlarına göre uygun ekler alırlar. Bu ekler isme anlamlarına göre eklenirler. Alınan bu eklere ismin durum ekleri denir. İsimlerin bu ekleri alarak girdikleri biçime de ismin halleri denir.Aşağıdaki tümceleri dikkatle okuyunuz.Dün güzel bir ev gördüm. Bu evi satın aldık.Şu eve bir bak.Bu evde doğdum.Yandaki evden güzel kokular geliyor. İsimler cümlede beş durumda bulunurlar. Yukarıdaki cümlelerde;Yalın durumu: Dün güzel bir ev gördüm. ev ismi ek almamış durumdadır.Belirtme ( - i ) durumu : Bu evi satın aldık. ev ismi –i durum eki almış durumdadır. ( Satın alınan evi belirtmektedir. ) Yöneltme ( - e ) durumu : Şu eve bir bak. ev ismi –e durum eki almıştır. ( Bakış o eve doğru yönelmiştir.)Bulunma ( - de ) durumu : Bu evde doğdum. ev ismi –den durum eki almıştır. ( Doğulan evde bulunma anlatılıyor. ) Ayrılma ( - den ) durumu: Yandaki evden geliyorum. ev ismi –den durum eki almıştır. ( Evden ayrıldığını anlatıyor. ) DİKKAT!:1. İsmin –i hali -ı, -i, -u, -ü biçimine dönüşebilir. Dalı, evi, tuzu, köyü 2. İsmin –e hali –e, -a biçimlerine dönüşebilir. göze, güle, okula, taşa 3. İsmin –de hâli –de, -da, -te, -ta biçimlerine dönüşebilir. kalemde, okulda, ipte, kayıkta, 4. İsmin –den hâli –den, -dan, -ten, -tan biçimlerine dönüşebilir. keçiden, sudan, böcekten, kitaptan 5. Bazı isimler hâl ekleri aldıklarında araya kaynaştırma harfleri girer. Kaynaştırma harfleri “y, ş, s, n “ dir. halısı, silgiye, kapına, 6. Özel isimlere getirilen hâl ekleri kesme işareti ile ayrılır. Nevşehir’den, Berke’den, İzmir’deAnkara’ya ( y kaynaştırma harfidir.) 7. p, ç, t, k ünsüzleriyle biten kelimelere -i ve –e durum ekleri eklendiklerinde kelimenin son harfi değişerek –b, -c, -d, -ğ’ ye dönüşür. tarak –i tarağı ( k harfi, ğ’ye dönüşmüştür. )dolap –e dolaba ( p harfi, b’ye dönüşmüştür.)ağaç – i ağacı ( ç harfi, c’ye dönüşmüştür. )kâğıt – e kâğıda ( t harfi, d’ye dönüşmüştür. )ALIŞTIRMA – 1Aşağıdaki çizelgede verilen isimleri yalın hâllerini ve aldıkları hâl eklerine göre yazınız. İSİMYalın Durumu- i durumu-e durumu- de durumu-den durumuotobüsotobüsotobüsüotobüseotobüsteotobüstenüzümçayokulköycumagemigüneşağaçsütyolkuzuırmakanneordubakkalöğretmenALIŞTIRMA – 2Aşağıdaki isimlerin aldıkları durum eklerine bakarak hangi durumda bulundukların örneğe uygun olarak yazınız. baharda ……..-de……..durumunda……………….……….parmağı ……-i …durumunda..………………..……………meyveden ……………………………………………..………….…….. parkta ………………………………………………….…….………....gözü …………………………………………………….………..………... sınıftan …………………………………………………………………..mektubu ……………………………………………………..….…….. seçime ………………………………………………………….…………odayı …………………………………………………….………….…….. çiçekten ………………………………………………………..……..….hastadan ……………………………………………….………….…….. elinden …………………………………………………….…….…………kuşu …………………………………………………………..……………… taşıtta ………………………………………………………..….…………..sınıfa …………………………………………………………….…………… ormanda …………………………………………………….…….……….perdeden …………………………………………………………….…….. masayı ……………………………………………………………..……….sözlükte …………………………………………………….………………..kelebeği…………………………………………………….………………….öküzü …………………………………………………….…………………....sözlükten …………………………………………………….………………..yastıkta …………………………………………………….………………….ekmeğe …………………………………………………….…………………… köpekten …………………………………………………….………………..kışta …………………………………………………….………………………evden …………………………………………………….…………………..bahçeye …………………………………………………….………………..