-
1
1 Yeni Mesajın Var
yeni Sitemize hoş geldin. Sorularını bize sorabilir anında cevaplarını alabilir hemen bir sürü arkadaş edinebilirsin. Hadi hemen kayıt ol sorularının cevabını ve okulundaki arkadaşlarını bul. Ücretsiz Üye Ol
Download / İndir
Soruya Dön
Dosya : 52_harita-sunusu.pptx Sunusu
İlgili Soru : Harita nedir
Aşağıdan bu sunuya ön izleme yapabilir ve bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
Önizleme:
Harita BilgisiKadir UÇAR
2. Sayfa
Harita Nedir?Harita: Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünümünü bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasına harita denir.Bir çizimin harita olabilmesi için;Kuşbakışı görünümünün sağlanmasıBelli bir ölçek dahilinde küçültülmesiDüzleme aktarılması gerekirKuşbakışı görünüş sayesinde yer şekillerinin biçimleri, alanları, diğer yer şekilleri ile aralarındaki uzaklık gibi özellikleri tespit edilebilmektedir.Yer şekillerinin gerçeğe uygun olarak belirli bir oranda küçültülüp çizilebilmesi için ölçek kullanılmalıdır.
3. Sayfa
Ölçek Nedir?Haritada ki küçültme oranına ölçek denir. Ölçeğin bir birimi yoktur. Ölçek gerçek uzunluk ile harita uzunluklarının birbirine oranıdır.Ölçeğin paydası büyüdükçe ölçek küçülür.Ölçeğin paydası küçüldükçe ölçek büyür.Ölçek =Harita UzunluğuGerçek Uzunlukstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
4. Sayfa
Ölçek Çeşitleri;Ölçekler ikiye ayrılır;a) Kesir Ölçekler: Haritanın küçültme oranını gösteren 1:50.000, 1:250.000 gibi kesirli rakamlardan oluşan ölçektir.b) Çizik Ölçek: Eşit dilimlere ayrılmış bir doğru üzerinde harita üzerindeki bir birimin gerçekte kaç birim olduğunu gösteren ölçektir.5 0 5 10 15 20 25 km( Her çentik 1 cm’dir.)style.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_h
5. Sayfa
Çizgi Ölçeği – Kesir Ölçeğe ÇevirmeAşağıdaki çizik ölçeğin kesir ölçek olarak değeri;5 0 5 10 15 20 25 km( Her çentik 1 cm’dir.)Çentik değeri (cm)Gerçek Değer (km)15 km + 00000 cm=1500000style.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
6. Sayfa
KrokiBir yerin kuşbakışı görünümünün kabataslak olarak bir düzleme aktarılmasına denir.
7. Sayfa
ProjeksiyonlarSilindirik Projeksiyon: Ekvatoral bölge ve çevresi gerçeğe daha yakın olarak gösterilir. Ekvatordan uzaklaştıkça hata oranı artar. Bu projeksiyon yönteminde yer şekillerinin biçimi korunurken alanlarında çok fazla bozulma olur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
8. Sayfa
ProjeksiyonlarKonik Projeksiyon: Bu yöntem ile kutuplara yakın yerlerin haritaları gerçeğe daha uygun olarak çizilir. style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
9. Sayfa
Konik Projeksiyon
10. Sayfa
ProjeksiyonlarDüzlem ( Ufki ) Projeksiyon: Düzlem projeksiyon dar alanları göstermek için daha uygundur. Bu projeksiyon sayesinde bir bölge yada ülke gerçeğe uygun olarak çizilebilmektedir.style.visibilityppt_wppt_h
11. Sayfa
Gerçek ve İzdüşüm Alan;Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm engebeleri ile hesaplanan alanıdır. İzdüşüm alanı ise engebe faktörü ortadan kaldırılarak yükselti sıfır metre kabul edilerek hesaplanan alandır. İzdüşüm alanda her yer düz kabul edilir.Türkiye’de izdüşüm alanı ile gerçek alan arasındaki farkın en fazla olduğu bölgeler Doğu Anadolu ve Karadeniz, en az olduğu bölgeler ise Marmara ve Güney Doğu Anadolu’dur.Türkiye’nin Gerçek Alanı: 814.578 Km2Türkiye’nin İzdüşüm Alanı: 780.576 Km2Arada yaklaşık 34.000 km2 lik farkın bulunması Türkiye’nin dağlık bir ülke olduğunu gösterir.
12. Sayfa
Haritalar Çizilirken Dikkat Edilecek Hususlar;Kulanım amacı belirlenirÖlçek belirlenirAmaca uygun başlık belirlenirÇizimi yapılacak yerin konumu belirlenir.Çizim yapılacak yerin alanı belirlenir.Çizim yöntemi (Projeksiyon) belirlenir.Çizimde kullanılacak sembol ve işaretler (Lejant) belirlenir.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
13. Sayfa
Harita ÇeşitleriHaritalar konularına ve ölçeklerine göre iki gruba ayrılır.1. Konularına Göre Haritalar:Fiziki Haritalar: Yüzey şekillerini, yükseltilerine göre belli renklerle gösteren haritalardır. Bu haritalarda; dağlar, ovalar, vadiler, platolar, akarsular gibi yer şekilleri gösterilir.Beşeri ve Ekonomik Haritalar: Nüfus dağılışı, nüfus yoğunluğu, yerleşme, ekonomik etkinlikler (tarım, hayvancılık, endüstri vb. ) gösterilir.Siyasi Haritalar: Ülke sınırlarını, il ve eyalet sınırlarını gösteren haritalardır.Özel Haritalar: Belli bir konuda hazırlanmış haritalardır. Bu haritaları konunun uzmanları kullanır. Örneğin: Jeoloji, Jeomorfoloji, Toprak, İzobar, İzoterm haritaları gibi.
14. Sayfa
Bütün Haritalardan Yararlanarak:Yön bulunur,Konum belirlenir,Alan hesapları yapılır,Yerel saat hesapları yapılır,Uzunluk hesapları yapılır. style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
15. Sayfa
Ölçeklerine Göre Haritalar:Büyük Ölçekli Haritalar: Planlar: 1:20.000’e kadar olanlar, Topografya Haritaları: 1:20.000 ile 1:200.000 arasında olanlar.Orta Ölçekli Haritalar: 1:200.000 ile 1:500.000 arasında olan haritalar.Küçük Ölçekli Haritalar: 1:500.000 küçük olan haritalara denir. Ölçeği daha küçük olanlara da atlas denir daha çok ülke ve kıtalar gibi geniş alanlar gösterilir.
16. Sayfa
Büyük ve Küçük Ölçekli Haritaların KarşılaştırılmasıBüyük Ölçekli Haritalar(1 : 50.000)Küçük Ölçekli Haritalar(1 : 500.000)Ayrıntı fazlaAyrıntı azDar alanları gösterirGeniş alanları gösterirBozulma oranı azdırBozulma oranı fazladırPayda küçüktürPayda büyüktürKüçültme oranı azKüçültme oranı fazlaİzohipsler arası fark azİzohipsler arası fark fazla
17. Sayfa
Küçük Ölçekli Harita
18. Sayfa
Büyük Ölçekli Harita
19. Sayfa
Haritalarda Uzunluk ve Alan Hesaplarıstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
20. Sayfa
HARİTALADA YERŞEKİLLERİNİN GÖSTERİLMESİ TARAMA YÖNTEMİTarama yöntemi ile yapılan haritalarda, yer şekilleri kısa, kalın, sık yada ince, uzun, seyrek çizgilerle taranmış olarak gösterilir. Eğim arttıkça taramaların boyları kısalır, sıklaşır ve kalınlığı artar. Eğimin az olduğu yerlerde ise taramalar uzar, seyrekleşir ve incelir. Taramanın yapılmadığı yerler ise düzlükleri göstermektedir. Tarama yöntemi ile harita yapımının zor olması, yükselti, eğim bulma gibi hesaplamaların yapılamaması gibi nedenlerden dolayı bu yöntem günümüzde kullanılmamaktadır.
21. Sayfa
KABARTMA YÖNTEMİYer şekillerinin belli bir ölçeğe göre kabartmaları yapılır ve yükselti basamaklarına göre renklendirilir. Yer şekillerini en iyi gösteren yöntemdir. Ancak taşınması zor ve yapının maliyeti fazla olduğu için pek yaygın bir metot değildir.
22. Sayfa
RENKLENDİRME YÖNTEMİYeryüzü şekilleri yükselti basamaklarına göre çeşitli renkler kullanılarak gösterilir.
23. Sayfa
GÖLGELENDİRME YÖNTEMİ Yer şekillerinin bir yönden aydınlatıldığı düşünülür. Buna göre ışık alan yerler açık, gölgede kalan yerler koyu renkle gösterilir. Bu yöntemde yükselti basamakları bulunmadığından yükselti tespit etmek ve profil çıkarmak mümkün değildir.
24. Sayfa
İZOHİPS YÖNTEMİ Deniz seviyesinden itibaren eşit yükseltideki noktaların birleştirilmesiyle oluşturulan eğrilere izohips denir. Bu eğrilerden yararlanarak yer şekillerinin gösterilmesine de izohips yöntemi denir.
25. Sayfa
Eşyükselti ( İzohips) Yönteminin ÖzellikleriBir izohips eğrisi üzerindeki bütün noktaların yükseltisi eşittir.İzohips eğrileri birbirini kesmezler.Sıfır metre eğrisi deniz seviyesini gösterir.İzohips eğrileri arasındaki yükselti farkı her yerde aynıdır.Eşyükselti eğrileri kapalı eğrilerdir. En içteki eğri en yüksek yerleri, en dıştaki eğri de en alçak yerleri gösterir.Birbirini çevrelemeyen komşu iki eğrinin yükseltisi aynıdır.İzohipsler dağ doruklarında nokta halini alırlar.
26. Sayfa
Eşyükselti ( İzohips) Yönteminin Özellikleriİzohipsler üzerinden geçen kesik çizgiler mevsimlik akarsuları, düz çizgiler ise daimi akarsuları gösterir.Akarsuyun her iki yanındaki izohips eğrilerinin yükseltisi eşittir.Eğimin arttığı yerlerde izohipsler sıklaşır, azaldığı yerlerde ise seyrekleşir.İzohipslerin sayısı haritanın ölçeğine ve yükseltiye göre farklılık gösterir.İzohipslerin sık geçtiği deniz kıyılarında kıta sahanlığı (şelf) dar, seyrek geçtiği kıyılarda kıta sahanlığı geniştir. Kıta sahanlığı: kıyı çizgisinden itibaren denizin 200 metre derinliğe ulaştığı yere kadar olan bölümdür.
27. Sayfa
Eğimin fazla olduğu yerlerdeAkarsuyun akış hızı fazladır.Akarsuyun aşındırma gücü fazladır.Akarsuyun enerji potansiyeli fazladır.Akarsuyun taşıdığı materyal boyutu büyüktür.Zirveye çıkış daha zordur.Yatay uzaklık azdır.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
28. Sayfa
İzohips Haritalarında Yeryüzü Şekillerinin GösterilişiVADİLERYükseltisi fazla olan eğriden, yükseltisi az olan eğriye doğru ters “ V ” şekli oluşturur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
29. Sayfa
SIRTLARİzohips yükseltisi fazla olan eğriden, yükseltisi az olan eğriye doğru “V” şekli oluşturur. Vadilerin tersi şeklindedir. Sırtların kenarları da yamaçları oluşturur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
30. Sayfa
BİRİKİNTİ KONİLERİ VE DELTALARDelta ve birikinti konileri akarsuların alüvyonlarını biriktirerek düzlükler oluşturduğu yerlerdir. Buralarda izohips eğrileri daha seyrektir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
31. Sayfa
BOYUNİki tepenin arasındaki ve iki vadinin üst kısmındaki hafif düzlük yerlerdir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
32. Sayfa
KAPALI ÇUKURArazide çevrelerine göre kapalı çukur özelliğine sahip yerlerdir. Çukurlaşmanın başladığı yerden çukurlaşma yönünde ok işareti konarak gösterilir. Buralara çanakta denir. (Krater, polye, obruk gibi) Kapalı çukurların içerisinde su varsa taranarak gösterilir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
33. Sayfa
PLATOAkarsular tarafından derince yarılmış yüksek düzlüklerdir. İzohipsler platonun düz yerlerinde seyrek, eğimli yerlerde sıktır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
34. Sayfa
DORUKDağların zirvelerine doruk denir. İzohipsler buralarda bazen nokta halini alır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
35. Sayfa
OVAAkarsular tarafından parçalanmamış geniş düzlüklere denir. İzohipsler ovalarda seyrekleşir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
36. Sayfa
PROFİL ÇIKARMAİzohips haritalarından yararlanılarak arazilerdeki belli noktalar arasının yandan görünüşü çıkartılabilir. Buna profil çizimi denir.İzohips Haritalarından Profil Çıkarılırken; Tepe ve çukur sayısı, Profilin başlangıç ve bitiş noktalarının yükseltisi Eğim durumu gibi özelliklerine dikkat edilmelidir.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
37. Sayfa
Profil Çıkartmastyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
38. Sayfa
İZOBATAynı derinlikteki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere denir. Göl ve denizler gösterilebilir.İZOHİPSİZOBAT0 metreDenizSeviyesi
39. Sayfa
EĞİM HESABIİki nokta arasındaki yükselti farkının bu iki nokta arasındaki yatay uzaklığa (metre cinsinden) oranına eğim denir. Yüzde veya binde olarak hesaplanır. Eğer yüzde isteniyorsa yükselti farkı 100 ile binde isteniyorsa yükselti farkı 1000 ile çarpılır.Eğim (E) =Yükselti Farkı x 100 veya 1000Yatay Mesafe
40. Sayfa
Örnek SoruDeniz seviyesinden 600 m yüksekliğe çıkan bir araç yatay mesafede 30 km yol gittiğine göre, bu yolun eğimi % kaçtır?Eğim (E) =Yükselti Farkı x 100 veya 1000Yatay MesafeEğim =600 x 10030 km=600 x 10030,000 m=% 2style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
41. Sayfa
SORU - 1Harita üzerinde 12 cm olan iki nokta arasındaki uzaklık gerçekte 60 km’dir. Buna göre haritanın ölçeği nedir?ÖP = HU / GUÖP = 12 / 60 kmBurada 60 km’yi, cm’ye çevirmemiz gerekir. Bunun içinde 5 sıfır eklememiz gerekir.ÖP = 12 / 6.000.000ÖP = 1 / 500.000Olarak sonuç bulunur.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
42. Sayfa
SORU - 21 / 1.200.000 ölçekli bir haritada 17 cm olarak ölçülen uzunluk gerçekte kaç km’dir? GU = HU x ÖPGU = 17 x 1.200.000İşlemi kolaylaştırmak için harita uzunluğunu km’ye çevirirsek 5 sıfır atar km’ye çeviririz. Bu durumda 12 olur.GU = 17 x 12GU = 204 Sonuç: 204 km’dir.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
43. Sayfa
SORU - 31 / 1.000.000 ölçekli bir haritada 5cm olarak gösterilen bir uzunluk, 1 / 5.000.000 ölçekli bir haritada kaç cm olarak gösterilir?GU = HU x ÖPGU = 5 x 10 ( 5 sıfır attık)GU = 50 kmGerçek uzunluk değişmeyeceği için ikinci haritada yerine koyarsak;HU = GU / ÖPHU = 50 km / 5.000.000HU = 5.000.000 / 5.000.000HU = 1 Cevap: 1 cmstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
44. Sayfa
SORU - 41 / 500.000 ölçekli bir haritada 3 cm2 ile gösterilmiş bir gölün gerçek alanı nedir?GA = HA x ÖP2GA = 3 x (500.000)2500.000 in karesini alıp işlemlere devam etmek zahmetli olacağından 5 sıfırını silip km’nin karesini almak daha kolay ve mantıklı bir yoldur.GA = 3 x (5)2GA = 3 x 25GA = 75 kmstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
45. Sayfa
SORU - 5500 km2 alan kaplayan bir ada 1 / 1.000.000 ölçekli bir haritada kaç cm2 ile gösterilir?HA = GA / ÖP2HA = 500 / ( 1.000.000 )2HA = 500 / ( 10 )2HA = 500 / 100HA = 5 cm2style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
46. Sayfa
SORU - 6Bir haritada 4 cm2 lik bir alan gerçekte 64 km2 olduğuna göre haritanın ölçeği nedir?ÖP =ÖP =ÖP =ÖP = style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
47. Sayfa
Daha fazlası için www.kadirhoca.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
İndir : 52_harita-sunusu.pptx
Sunum İçeriği
1. SayfaHarita BilgisiKadir UÇAR
2. Sayfa
Harita Nedir?Harita: Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünümünü bir ölçek dahilinde düzleme aktarılmasına harita denir.Bir çizimin harita olabilmesi için;Kuşbakışı görünümünün sağlanmasıBelli bir ölçek dahilinde küçültülmesiDüzleme aktarılması gerekirKuşbakışı görünüş sayesinde yer şekillerinin biçimleri, alanları, diğer yer şekilleri ile aralarındaki uzaklık gibi özellikleri tespit edilebilmektedir.Yer şekillerinin gerçeğe uygun olarak belirli bir oranda küçültülüp çizilebilmesi için ölçek kullanılmalıdır.
3. Sayfa
Ölçek Nedir?Haritada ki küçültme oranına ölçek denir. Ölçeğin bir birimi yoktur. Ölçek gerçek uzunluk ile harita uzunluklarının birbirine oranıdır.Ölçeğin paydası büyüdükçe ölçek küçülür.Ölçeğin paydası küçüldükçe ölçek büyür.Ölçek =Harita UzunluğuGerçek Uzunlukstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
4. Sayfa
Ölçek Çeşitleri;Ölçekler ikiye ayrılır;a) Kesir Ölçekler: Haritanın küçültme oranını gösteren 1:50.000, 1:250.000 gibi kesirli rakamlardan oluşan ölçektir.b) Çizik Ölçek: Eşit dilimlere ayrılmış bir doğru üzerinde harita üzerindeki bir birimin gerçekte kaç birim olduğunu gösteren ölçektir.5 0 5 10 15 20 25 km( Her çentik 1 cm’dir.)style.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_h
5. Sayfa
Çizgi Ölçeği – Kesir Ölçeğe ÇevirmeAşağıdaki çizik ölçeğin kesir ölçek olarak değeri;5 0 5 10 15 20 25 km( Her çentik 1 cm’dir.)Çentik değeri (cm)Gerçek Değer (km)15 km + 00000 cm=1500000style.visibilitystyle.rotationppt_hppt_wstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
6. Sayfa
KrokiBir yerin kuşbakışı görünümünün kabataslak olarak bir düzleme aktarılmasına denir.
7. Sayfa
ProjeksiyonlarSilindirik Projeksiyon: Ekvatoral bölge ve çevresi gerçeğe daha yakın olarak gösterilir. Ekvatordan uzaklaştıkça hata oranı artar. Bu projeksiyon yönteminde yer şekillerinin biçimi korunurken alanlarında çok fazla bozulma olur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
8. Sayfa
ProjeksiyonlarKonik Projeksiyon: Bu yöntem ile kutuplara yakın yerlerin haritaları gerçeğe daha uygun olarak çizilir. style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
9. Sayfa
Konik Projeksiyon
10. Sayfa
ProjeksiyonlarDüzlem ( Ufki ) Projeksiyon: Düzlem projeksiyon dar alanları göstermek için daha uygundur. Bu projeksiyon sayesinde bir bölge yada ülke gerçeğe uygun olarak çizilebilmektedir.style.visibilityppt_wppt_h
11. Sayfa
Gerçek ve İzdüşüm Alan;Gerçek alan, yeryüzü şekillerinin tüm engebeleri ile hesaplanan alanıdır. İzdüşüm alanı ise engebe faktörü ortadan kaldırılarak yükselti sıfır metre kabul edilerek hesaplanan alandır. İzdüşüm alanda her yer düz kabul edilir.Türkiye’de izdüşüm alanı ile gerçek alan arasındaki farkın en fazla olduğu bölgeler Doğu Anadolu ve Karadeniz, en az olduğu bölgeler ise Marmara ve Güney Doğu Anadolu’dur.Türkiye’nin Gerçek Alanı: 814.578 Km2Türkiye’nin İzdüşüm Alanı: 780.576 Km2Arada yaklaşık 34.000 km2 lik farkın bulunması Türkiye’nin dağlık bir ülke olduğunu gösterir.
12. Sayfa
Haritalar Çizilirken Dikkat Edilecek Hususlar;Kulanım amacı belirlenirÖlçek belirlenirAmaca uygun başlık belirlenirÇizimi yapılacak yerin konumu belirlenir.Çizim yapılacak yerin alanı belirlenir.Çizim yöntemi (Projeksiyon) belirlenir.Çizimde kullanılacak sembol ve işaretler (Lejant) belirlenir.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
13. Sayfa
Harita ÇeşitleriHaritalar konularına ve ölçeklerine göre iki gruba ayrılır.1. Konularına Göre Haritalar:Fiziki Haritalar: Yüzey şekillerini, yükseltilerine göre belli renklerle gösteren haritalardır. Bu haritalarda; dağlar, ovalar, vadiler, platolar, akarsular gibi yer şekilleri gösterilir.Beşeri ve Ekonomik Haritalar: Nüfus dağılışı, nüfus yoğunluğu, yerleşme, ekonomik etkinlikler (tarım, hayvancılık, endüstri vb. ) gösterilir.Siyasi Haritalar: Ülke sınırlarını, il ve eyalet sınırlarını gösteren haritalardır.Özel Haritalar: Belli bir konuda hazırlanmış haritalardır. Bu haritaları konunun uzmanları kullanır. Örneğin: Jeoloji, Jeomorfoloji, Toprak, İzobar, İzoterm haritaları gibi.
14. Sayfa
Bütün Haritalardan Yararlanarak:Yön bulunur,Konum belirlenir,Alan hesapları yapılır,Yerel saat hesapları yapılır,Uzunluk hesapları yapılır. style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
15. Sayfa
Ölçeklerine Göre Haritalar:Büyük Ölçekli Haritalar: Planlar: 1:20.000’e kadar olanlar, Topografya Haritaları: 1:20.000 ile 1:200.000 arasında olanlar.Orta Ölçekli Haritalar: 1:200.000 ile 1:500.000 arasında olan haritalar.Küçük Ölçekli Haritalar: 1:500.000 küçük olan haritalara denir. Ölçeği daha küçük olanlara da atlas denir daha çok ülke ve kıtalar gibi geniş alanlar gösterilir.
16. Sayfa
Büyük ve Küçük Ölçekli Haritaların KarşılaştırılmasıBüyük Ölçekli Haritalar(1 : 50.000)Küçük Ölçekli Haritalar(1 : 500.000)Ayrıntı fazlaAyrıntı azDar alanları gösterirGeniş alanları gösterirBozulma oranı azdırBozulma oranı fazladırPayda küçüktürPayda büyüktürKüçültme oranı azKüçültme oranı fazlaİzohipsler arası fark azİzohipsler arası fark fazla
17. Sayfa
Küçük Ölçekli Harita
18. Sayfa
Büyük Ölçekli Harita
19. Sayfa
Haritalarda Uzunluk ve Alan Hesaplarıstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
20. Sayfa
HARİTALADA YERŞEKİLLERİNİN GÖSTERİLMESİ TARAMA YÖNTEMİTarama yöntemi ile yapılan haritalarda, yer şekilleri kısa, kalın, sık yada ince, uzun, seyrek çizgilerle taranmış olarak gösterilir. Eğim arttıkça taramaların boyları kısalır, sıklaşır ve kalınlığı artar. Eğimin az olduğu yerlerde ise taramalar uzar, seyrekleşir ve incelir. Taramanın yapılmadığı yerler ise düzlükleri göstermektedir. Tarama yöntemi ile harita yapımının zor olması, yükselti, eğim bulma gibi hesaplamaların yapılamaması gibi nedenlerden dolayı bu yöntem günümüzde kullanılmamaktadır.
21. Sayfa
KABARTMA YÖNTEMİYer şekillerinin belli bir ölçeğe göre kabartmaları yapılır ve yükselti basamaklarına göre renklendirilir. Yer şekillerini en iyi gösteren yöntemdir. Ancak taşınması zor ve yapının maliyeti fazla olduğu için pek yaygın bir metot değildir.
22. Sayfa
RENKLENDİRME YÖNTEMİYeryüzü şekilleri yükselti basamaklarına göre çeşitli renkler kullanılarak gösterilir.
23. Sayfa
GÖLGELENDİRME YÖNTEMİ Yer şekillerinin bir yönden aydınlatıldığı düşünülür. Buna göre ışık alan yerler açık, gölgede kalan yerler koyu renkle gösterilir. Bu yöntemde yükselti basamakları bulunmadığından yükselti tespit etmek ve profil çıkarmak mümkün değildir.
24. Sayfa
İZOHİPS YÖNTEMİ Deniz seviyesinden itibaren eşit yükseltideki noktaların birleştirilmesiyle oluşturulan eğrilere izohips denir. Bu eğrilerden yararlanarak yer şekillerinin gösterilmesine de izohips yöntemi denir.
25. Sayfa
Eşyükselti ( İzohips) Yönteminin ÖzellikleriBir izohips eğrisi üzerindeki bütün noktaların yükseltisi eşittir.İzohips eğrileri birbirini kesmezler.Sıfır metre eğrisi deniz seviyesini gösterir.İzohips eğrileri arasındaki yükselti farkı her yerde aynıdır.Eşyükselti eğrileri kapalı eğrilerdir. En içteki eğri en yüksek yerleri, en dıştaki eğri de en alçak yerleri gösterir.Birbirini çevrelemeyen komşu iki eğrinin yükseltisi aynıdır.İzohipsler dağ doruklarında nokta halini alırlar.
26. Sayfa
Eşyükselti ( İzohips) Yönteminin Özellikleriİzohipsler üzerinden geçen kesik çizgiler mevsimlik akarsuları, düz çizgiler ise daimi akarsuları gösterir.Akarsuyun her iki yanındaki izohips eğrilerinin yükseltisi eşittir.Eğimin arttığı yerlerde izohipsler sıklaşır, azaldığı yerlerde ise seyrekleşir.İzohipslerin sayısı haritanın ölçeğine ve yükseltiye göre farklılık gösterir.İzohipslerin sık geçtiği deniz kıyılarında kıta sahanlığı (şelf) dar, seyrek geçtiği kıyılarda kıta sahanlığı geniştir. Kıta sahanlığı: kıyı çizgisinden itibaren denizin 200 metre derinliğe ulaştığı yere kadar olan bölümdür.
27. Sayfa
Eğimin fazla olduğu yerlerdeAkarsuyun akış hızı fazladır.Akarsuyun aşındırma gücü fazladır.Akarsuyun enerji potansiyeli fazladır.Akarsuyun taşıdığı materyal boyutu büyüktür.Zirveye çıkış daha zordur.Yatay uzaklık azdır.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
28. Sayfa
İzohips Haritalarında Yeryüzü Şekillerinin GösterilişiVADİLERYükseltisi fazla olan eğriden, yükseltisi az olan eğriye doğru ters “ V ” şekli oluşturur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
29. Sayfa
SIRTLARİzohips yükseltisi fazla olan eğriden, yükseltisi az olan eğriye doğru “V” şekli oluşturur. Vadilerin tersi şeklindedir. Sırtların kenarları da yamaçları oluşturur.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
30. Sayfa
BİRİKİNTİ KONİLERİ VE DELTALARDelta ve birikinti konileri akarsuların alüvyonlarını biriktirerek düzlükler oluşturduğu yerlerdir. Buralarda izohips eğrileri daha seyrektir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
31. Sayfa
BOYUNİki tepenin arasındaki ve iki vadinin üst kısmındaki hafif düzlük yerlerdir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
32. Sayfa
KAPALI ÇUKURArazide çevrelerine göre kapalı çukur özelliğine sahip yerlerdir. Çukurlaşmanın başladığı yerden çukurlaşma yönünde ok işareti konarak gösterilir. Buralara çanakta denir. (Krater, polye, obruk gibi) Kapalı çukurların içerisinde su varsa taranarak gösterilir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
33. Sayfa
PLATOAkarsular tarafından derince yarılmış yüksek düzlüklerdir. İzohipsler platonun düz yerlerinde seyrek, eğimli yerlerde sıktır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
34. Sayfa
DORUKDağların zirvelerine doruk denir. İzohipsler buralarda bazen nokta halini alır.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
35. Sayfa
OVAAkarsular tarafından parçalanmamış geniş düzlüklere denir. İzohipsler ovalarda seyrekleşir.style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
36. Sayfa
PROFİL ÇIKARMAİzohips haritalarından yararlanılarak arazilerdeki belli noktalar arasının yandan görünüşü çıkartılabilir. Buna profil çizimi denir.İzohips Haritalarından Profil Çıkarılırken; Tepe ve çukur sayısı, Profilin başlangıç ve bitiş noktalarının yükseltisi Eğim durumu gibi özelliklerine dikkat edilmelidir.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
37. Sayfa
Profil Çıkartmastyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
38. Sayfa
İZOBATAynı derinlikteki noktaların birleştirilmesiyle elde edilen eğrilere denir. Göl ve denizler gösterilebilir.İZOHİPSİZOBAT0 metreDenizSeviyesi
39. Sayfa
EĞİM HESABIİki nokta arasındaki yükselti farkının bu iki nokta arasındaki yatay uzaklığa (metre cinsinden) oranına eğim denir. Yüzde veya binde olarak hesaplanır. Eğer yüzde isteniyorsa yükselti farkı 100 ile binde isteniyorsa yükselti farkı 1000 ile çarpılır.Eğim (E) =Yükselti Farkı x 100 veya 1000Yatay Mesafe
40. Sayfa
Örnek SoruDeniz seviyesinden 600 m yüksekliğe çıkan bir araç yatay mesafede 30 km yol gittiğine göre, bu yolun eğimi % kaçtır?Eğim (E) =Yükselti Farkı x 100 veya 1000Yatay MesafeEğim =600 x 10030 km=600 x 10030,000 m=% 2style.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
41. Sayfa
SORU - 1Harita üzerinde 12 cm olan iki nokta arasındaki uzaklık gerçekte 60 km’dir. Buna göre haritanın ölçeği nedir?ÖP = HU / GUÖP = 12 / 60 kmBurada 60 km’yi, cm’ye çevirmemiz gerekir. Bunun içinde 5 sıfır eklememiz gerekir.ÖP = 12 / 6.000.000ÖP = 1 / 500.000Olarak sonuç bulunur.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
42. Sayfa
SORU - 21 / 1.200.000 ölçekli bir haritada 17 cm olarak ölçülen uzunluk gerçekte kaç km’dir? GU = HU x ÖPGU = 17 x 1.200.000İşlemi kolaylaştırmak için harita uzunluğunu km’ye çevirirsek 5 sıfır atar km’ye çeviririz. Bu durumda 12 olur.GU = 17 x 12GU = 204 Sonuç: 204 km’dir.style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
43. Sayfa
SORU - 31 / 1.000.000 ölçekli bir haritada 5cm olarak gösterilen bir uzunluk, 1 / 5.000.000 ölçekli bir haritada kaç cm olarak gösterilir?GU = HU x ÖPGU = 5 x 10 ( 5 sıfır attık)GU = 50 kmGerçek uzunluk değişmeyeceği için ikinci haritada yerine koyarsak;HU = GU / ÖPHU = 50 km / 5.000.000HU = 5.000.000 / 5.000.000HU = 1 Cevap: 1 cmstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
44. Sayfa
SORU - 41 / 500.000 ölçekli bir haritada 3 cm2 ile gösterilmiş bir gölün gerçek alanı nedir?GA = HA x ÖP2GA = 3 x (500.000)2500.000 in karesini alıp işlemlere devam etmek zahmetli olacağından 5 sıfırını silip km’nin karesini almak daha kolay ve mantıklı bir yoldur.GA = 3 x (5)2GA = 3 x 25GA = 75 kmstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
45. Sayfa
SORU - 5500 km2 alan kaplayan bir ada 1 / 1.000.000 ölçekli bir haritada kaç cm2 ile gösterilir?HA = GA / ÖP2HA = 500 / ( 1.000.000 )2HA = 500 / ( 10 )2HA = 500 / 100HA = 5 cm2style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.type
46. Sayfa
SORU - 6Bir haritada 4 cm2 lik bir alan gerçekte 64 km2 olduğuna göre haritanın ölçeği nedir?ÖP =ÖP =ÖP =ÖP = style.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotationstyle.visibilitystyle.colorfillcolorfill.typestyle.visibilityppt_wppt_hstyle.rotation
47. Sayfa
Daha fazlası için www.kadirhoca.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
