1. Sayfa
EDATLAR

---

2. Sayfa
EdatKendi başlarına anlamları olmayan, başka bir sözcükle birlikte kullanılınca anlam kazanan, cümleye değişik anlamlar katmaya yarayan sözcük türüne “edat” denir.

---

3. Sayfa
GibiSaçların altın gibi sapsarı. (benzetme)Ali, Ümran gibi çalışkandır. (karşılaştırma)Öğrenciler bugün durgun gibi. (olabilirlik, kuşku)Kış bitti gibi. (yaklaşık olma)

---

4. Sayfa
Göre Bana göre pahalı bir araba. (Görelik) Okuduklarıma göre o da bencil. (Bakılırsa) Ben sana göre daha hızlıyım. (Karşılaştırma) Parana göre alabilirsin. (Kadar)

---

5. Sayfa
İçin Baban için kötüdür, diyorlar. (Hakkında) Dayınlar için üç oda hazırlandı. (Aitlik) Çalışmak için buralara gelmiş. (Maksat) Kardeşi için kendini feda etti. (Uğruna)

---

6. Sayfa
Üzere Ders çalışmak üzere eve gitti. (için, maksat) Çabuk, yağmur yağmak üzere. (Yaklaşık olma) Geri getirmek üzere verebilirim. (Şart)

---

7. Sayfa
Sanki Adam sanki bir derya. (Gibi) Sanki gelmemekle iyi ettiniz. (Onaylamama)

---

8. Sayfa
Kadar At kadar duygusaldır köpekler. (Benzerlik) Konya’ya kadar yürüyerek gitmiş. (Dek, değin) Üç kilo kadar verdim. (Yaklaşık, civarında)

---

9. Sayfa
İle Kullanıldığı yere ve anlama göre tür değiştiren bir sözcüktür. İle = ve : Bağlaç İle (ve anlamında olmayan) : Edat

---

10. Sayfa
Saçları usturayla kestirilmiş. (Araç) Ödevlerini ablasıyla yapmış. (Birliktelik) Arkadaşlarını dikkatle izledi. (Durum) Cem’le Bilge’yi görmüştüm. (Ve)

---

11. Sayfa
Yalnız Kullanıldığı yere ve anlama göre tür değiştiren bir sözcüktür. Yalnız = Sadece : Edat Yalnız = Fakat : Bağlaç

---

12. Sayfa
Onu yalnız ben teselli edebilirim.(sadece) Bundan yalnız Ali Usta anlar.(sadece)

---

13. Sayfa
Bakarım yalnız uslu dururlarsa. Hastaydım yalnız o kadar da değil. Bizi buraya bıraktı ve yalnız gitti. Tepedeki yalnız ev kime ait? Kalabalığın içinde bile yalnızsın.

---

14. Sayfa
Ancak Kullanıldığı yere ve anlama göre tür değiştiren bir sözcüktür. Ancak = sadece : Edat Ancak = fakat : Bağlaç

---

15. Sayfa
“Ancak yalnız kuşlar yalnız uçar.” Cümlesinde altı çizili sözcüklerin türü, sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir? A) Edat-sıfat-zarf B) Sıfat-sıfat-zarf C) Zarf-sıfat-sıfat D) Edat-zarf-zarf E) Edat-sıfat-edat

---

16. Sayfa
DOĞRU SEÇENEK A ) Edat- sıfat- zarf

---

17. Sayfa
Tek Tek = sadece : Edat

---

18. Sayfa
Problemi tek ben çözdüm. Burada tek sen yaşamıyorsun. Koca evde tek kalıyorsun. Tek isteği evde kalmaktı. Unutun, delinin tekidir o.

---

19. Sayfa
Karşı Arkadaşlarına karşı ayıp olmasın? Sabaha karşı dönüldü. Karşı tarafa geçeceğim. Tavırlarınıza karşıyım. Her şeye karşı çıktı.

---

20. Sayfa
Bir Kullanıldığı yere ve anlama göre tür değiştiren bir sözcüktür. Bir = sadece : Edat Akıllı bir o mu varmış? (Sadece) Suçluyu bir ben gördüm. (Sadece) Bir yanlışınız olmasın? (sıfat)

---

21. Sayfa
Beri Kullanıldığı yere ve anlama göre tür değiştiren bir sözcüktür.Futbolcular sabahtan beri koşuyor.Çoktan beri sigara içmiyorum.Beri gel, anlamadım.Beriye gel, anlamadım.Beri yakaya taşınacaklar.

---

22. Sayfa
Doğru Kullanıldığı yere ve anlama göre tür değiştiren bir sözcüktür.Yağmur öğleye doğru dindi. Babam eve doğru gitti.Adam doğru söylüyor.Doğru cevabı kim söyleyecek?Tahtaya bir doğru çizelim.

---

23. Sayfa
AcabaCümleye farklı anlamlar katabilir.Acaba sinemaya gitsem mi? (Kararsızlık)Acaba gelecek mi? (Kuşku)Acaba eve gitti mi? (Merak)

---

24. Sayfa
Mi Çocuk evde mi? (Soru) Onu görmez olur muyum? (Pekiştirme) İlaç içtin mi bir şeyin kalmaz. (Koşul) Bunları ben mi söylemişim! (inkar)

---

25. Sayfa
Edatlarla İlgili Özellikler 1. İsim ve isim soylu sözcüklerle edat grubu oluşturur. Okul için alış veriş yaptık.

---

26. Sayfa
2. Bir isimle öbekleşerek sıfat ya da zarf görevi yapabilir. Tilki gibi adam. sıfat isim Çocuk gibi ağlıyor. zarf

---

27. Sayfa
Parmak kadar çocuk. Sıfat isim Akşama kadar ağladı. Zarf

---

28. Sayfa
3. “mi” soru edatı, cümleye çoğu kez soru anlamı katar; başka işlevlerle de kullanılabilir. Bu edat cümleye soru anlamı katsın veya katmasın daima ayrı yazılır. Bizim eve de uğrayacak mı? (Soru) Biraz dinlendik mi gidersin. (Koşul) Baban geldi mi yemeği yeriz. (Zaman) Tatlı mı tatlı bir çocuktu. (Pekiştirme)

---

29. Sayfa
BAĞLAÇ Eş görevli sözcükleri, sözcük öbeklerini, cümleleri birbirine bağlayan sözcük türlerine bağlaç denir.

---

30. Sayfa
Ve Eş görevli sözcükleri birbirine bağlar. Türkiye ve İngiltere maçı tartışıyor. Kitabında Atatürk’ü ve İnönü’yü anlatıyor. Ağaçları budadım ve çöpleri döktüm. Cümle cümle

---

31. Sayfa
De Sofrayı kur da öyle çağır. (Azarlama) Babamı da görüp öyle gitsin. (Yalvarma, istek) Gelmişsin de bana uğramamışsın. (Yakınma) Soruyu anlayacak da çözecek. (Küçümseme) Sen bir de Ahmet’i gör amcası. (Övünme) Yanıma gelse de bağışlamam onu. (Bile) Çok beğendi de alamadı. (Fakat)

---

32. Sayfa
Hem hem Eş görevli kelimeleri “hem... hem...” anlamıyla birbirine bağlar. Müdür de yardımcısı da iki günde çıldırdı. Bizim oğlan gezmiş de tozmuş da. Seni de beni de ayakta uyutur o hınzır. Bayramda oğlana da kıza da uğrayacağız.

---

33. Sayfa
İle Ebru ile Neslihan arasında yaş farkı yok. Kızı dedemle amcam isteyecek.

---

34. Sayfa
Ki Morali bozuk ki seni sormadı. (Neden-Sonuç) Akşam eve döner mi ki? (Kuşku, kaygı) Atatürk der ki: “Ne mutlu Türk’üm diyene.” (Açıklama) Öyle bir çocuğa inanılmaz ki! (Yakınma)

---

35. Sayfa
Çünkü (Zira) Ali çalışamaz; çünkü yeterince iyileşmedi.(Sebep) Doktor sırıtmaya başladı; çünkü müşterisi zengindi. (Açıklama)

---

36. Sayfa
Ama (Fakat, ancak, lakin, yalnız) Kardeşini kırdı ama özür diledi. (Neden) Sinirleniyorum ama! (Dikkat) Çalışabilirsin ama sessizce. (Şart) Karanlıkta gittim ama çok korktum. Neden-Sonuç)

---

37. Sayfa
Bağımsız cümleleri, aralarında karşıtlık, uyumsuzluk, aykırılık ilgileri kurarak bağlar. Aptal birisiydi ama zengindi. Kitapları aldık ama adresi sormadık.

---

38. Sayfa
“Ancak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Mahallemiz de alt yapı kapsamına alınacakmış ancak ödenek zamanında çıkarsa.” cümlesindekiyle aynı anlamda ve görevde kullanılmıştır? A) Sahaya çim döşeme işi ancak tamamlandı. B) Son koşucu da stada girdi ancak yere düştü. C) Bu minibüs ancak yirmi yolcu alabilir. D) Verdiğiniz parayla ancak bu çiçeği alabildim. E) Sizinle ancak futbol konusunda anlaşabiliyoruz.

---

39. Sayfa
Doğru Seçenek B) Son koşucu da stada girdi ancak yere düştü.

---

40. Sayfa
İse Biz buradayız sen ise Antalya’dasın. Hepimiz dürüstüz siz ise yalancısınız.

---

41. Sayfa
Uyarı: Bağlaç olan ise “isem, isen, ise, isek, iseniz, iseler” olarak çekimlenemez.

---

42. Sayfa
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ise” (-sa, -se) bağlaç olarak kullanılmıştır? A) Kapıyı çalan ev sahibiyse açmayın. B) Kendisi hırçındı kardeşiyse sakindi. C) Duvarları kirleten sensen bozuşuruz. D) Sıkılmadıysan anlatmaya devam edeceğiz. E) Canını sıkan oysa konuşmaktan vazgeç.

---

43. Sayfa
Doğru Seçenek B) Kendisi hırçındı kardeşiyse sakindi.

---

44. Sayfa
Ne... ne... Eş görevli kelimeleri birbirine bağlar. Ne annem ne babam geldi. Arkadaşlarını ne arar ne sorar. Ne coğrafyayı sever ne tarihi. Ne eve ne mağazaya uğramış.

---

45. Sayfa
Uyarı: Ne... ne... Bağlacının bulunduğu cümleler yapıca olumlu, anlamca olumsuzdur. Yukarıdaki cümleler sırasıyla: “Annem de babam da gelmedi. Arkadaşlarını aramaz da sormaz da. Coğrafyayı da tarihi de sevmez. Eve de mağazaya da uğramamış.” anlamındadır.

---

46. Sayfa
Uyarı: Yüklem genellikle olumludur ama olumsuz da olabilir. Ne seni ne beni hiç sormamış.

---

47. Sayfa
Uyarı: Zıt anlamlı sözcükleri birbirine bağlaması halinde, olumsuzluk değil de “arasında, ortasında, eşitlik, ılımlılık” anlamı katar.

---

48. Sayfa
Ne sıcak ne soğuk. Ne iyi ne kötü. Ne geniş ne dar.

---

49. Sayfa
Diğer Bağlaçlar Hem konuşur hem konuşturur. Yollar kapalıymış nitekim arabalar dondu. İster gel ister gelme. Gerek Eda gerek Ceren, çalışkan öğrencilerdir.

---

50. Sayfa
Bağlaçlarla İlgili Özellikler 1) Eş görevli sözcükleri bağlamada kullanılır. Muharrem ve Abdullah tatile çıktı. 2) Anlamca birbiriyle ilgili cümleleri bağlar. İçeri gir ki olanları göresin.

---

51. Sayfa
Bağlaçlar diğer sözcükler gibi cümlenin ögesi olmaz. Ancak dilbilgisiyle ilgili açıklama ya da tanım cümlelerinde isim olarak cümlenin ögesi olabilir. De cümleye azarlama anlamı katar. (De: Özne) Ama ile aynı anlama gelebilen bağlaç fakat’tır. Yüklem

---

52. Sayfa
“Şeftalileri ............. topla ............... toplat.” cümlesindeki boşluklara aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilirse, sözün söylendiği kişiye seçme imkânı tanınmamış olur? A) ya- yahut B) ya- ya da C) İster- ister D) bazen- bazen E) hem-hem

---

53. Sayfa
Doğru Seçenek E) hem-hem “Şeftalileri hem topla hem toplat.” (Kişiye seçme şansı tanınmamış.)

---

54. Sayfa
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ne edat ne bağlaç kullanılmıştır? A) Suçlu bensem cezama razıyım. B) Gittiler, bense onlara güvenmiştim. C) Madem akıllı, geleceğini düşünsün. D) Kızlarıyla başları fazlasıyla dertte. E) Otogara çok hızlı geldik ancak yetişemedik.

---

55. Sayfa
Doğru Seçenek A) Suçlu bensem cezama razıyım.

---

56. Sayfa
Aşağıdaki soruların hangisinde ile (-le, -la) bağlaç olarak kullanılmıştır? A) Kapıyı kendi anahtarımla açtım. B) Bursa’ya otobüsle gitmişler. C) Konuşmalarıyla herkesi üzdü. D) Mektubu bu kalemle yazmasan iyi olur. E) Ona gazeteyle dergi götürdüm.

---

57. Sayfa
Doğru Seçenek E) Ona gazeteyle dergi götürdüm.

---

58. Sayfa
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne...ne” bağlacı nesneleri birbirine bağlamaktadır? A) Yaşıtlarına göre boyu ne uzun ne kısa. B) Ne şapkasını aldı, ne şemsiyesini. C) Ne evden dışarı çıkıyor ne bir kitap okuyor. D) Ne arkadaşlarına soruyor ne başkasına. E) Bu olaydan ne kendinin, ne kardeşinin haberi vardı.

---

59. Sayfa
Doğru Seçenek B) Ne şapkasını aldı, ne şemsiyesini.

---

60. Sayfa
Aşağıdakilerin hangisinde “de, da” bağlacı cümleye eşitlik anlamı katmıştır? A) O şiiri okumuş da anlayamamış. B) Bundan sonra özür dilese de affetmem. C) Gitti de bir mektup bile yazmadı. D) Sözünü ettiğim elbiseyi aldım da giymedin. E) Gazetedeki ilanı ben de görmüştüm.

---

61. Sayfa
Doğru Seçenek E) Gazetedeki ilanı ben de görmüştüm.

---

62. Sayfa
Ünlemler Sevinme, kızma, korku, acıma, şaşma gibi ansızın beliren duyguları ya da seslenişleri yansıtmaya yarayan kelime türleridir., E!, A!, Ay!, Uf!, Tüh!, Ah!, Ya!, Eyvah!, Sakın!, Bravo!, Yazık!, Yuh!, Vay!, Hoppala!, Hop!...

---

63. Sayfa
Diğer sözcük türleri de, cümleler de duygu değeri kazanarak ünlemleşebilir. Allah’ım! Sen sabır ver. Sözümü kesme!

---

64. Sayfa
Uyarı: Ünlemler bulundukları cümleye, kullanılışlarına göre çeşitli anlamlar kazandırır. Aman, bırak gitsin! (Bıkkınlık, usanma) Aferin ona! (Ödüllendirme, beğeni) Hop, dur bir dakika! (Seslenme) Bravo Selim’e! (Takdir etme) A! Yeter kardeşim! (Kızgınlık) eyvah! Çocuk düştü. (Acıma)

---

65. Sayfa
“ile” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde bağlaç olarak kullanılmamıştır? A) Doğduğu kentle yaşadığı kent arasında, yıllarca gidip geldi. B) Bir romanıyla bir öyküsü filme alındı. C) Elindeki uzun saplı fırçayla tavanı boyadı. D) Kitaplarıyla defterlerini aynı çantaya yerleştirdi. E) Şapkasıyla kahverengi paltosu uyum içindeydi.

---

66. Sayfa
Doğru Seçenek C) Elindeki uzun saplı fırçayla tavanı boyadı.

---

67. Sayfa
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “yalnız” sözcüğü farklı bir görevde kullanılmıştır? A) Böyle bir yerde yalnız oturman sakıncalıdır. B) Böylesine temiz bir havayı yalnız burada bulabilirsin. C) Bu toplantıda yalnız kalacağını biliyordun. D) Bu görüşü senin yalnız savunman daha etkili olurdu. E) Bu sorunu yalnız çözmek istemen yerinde bir karardır.

---

68. Sayfa
Doğru Seçenek B) Böylesine temiz bir havayı yalnız burada bulabilirsin.

---

69. Sayfa
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde edat yoktur? A) Hastalığından dolayı gelemedi. B) Sabahtan beri ağlıyor. C) Kendisi gitti, kalemiyle defteri burada kaldı. D) Sizden başka kimse gelmedi. E) Oraya bir arkadaşla gittik.

---

70. Sayfa
Doğru Seçenek C) Kendisi gitti, kalemiyle defteri burada kaldı.

---

71. Sayfa
Aşağıdaki dizelerdeki altı çizili kelimeler türleri bakımından eşleştirilirse, hangisi dışta kalır? A) Bahar geldi, koyun kuzu koklaştı. B) Paylaşabiliyor musun o güzelim düşlerini. C) İsimsiz denizlerde batmış gemiler gibiyim. D) Demek yalnız seninle hayatın tadı varmış. E) Aramıza dağlar girmiş koskoca.

---

72. Sayfa
Doğru Seçenek D) Demek yalnız seninle hayatın tadı varmış.

---

73. Sayfa
Bir coşkunun etkisiyle içten kopup gelen; sevinç, üzüntü, korku, acı, şaşma... gibi duyguları anlatmaya yarayan sözcüklere “ünlem” denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem olan bir sözcük kullanılmamıştır? A) Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker B) Bir babasına bir de oğluna bak, hey gidi hey C) Arkadaş... Hey arkadaş... Ey uyu Tanrım D) Çok sevinçli bir günümde sizlerle beraberim, mutluyum. E) Vay efendim vay Bu ne kurum, bu ne çalım.

---

74. Sayfa
Doğru Seçenek D) Çok sevinçli bir günümde sizlerle beraberim, mutluyum.

---

75. Sayfa
I. Karşıda görülen yalnız ve bizimdir. II. Ben o evde yalnız oturuyorum. III. Bu manzarayı yalnız orada bulabilirsin. IV. Çalışmam uygun olur; yalnız yardımcı isterim. V. Yalnız gelme, canın sıkılır. Yukarıdaki cümlelerden hangisinde “yalnız” kelimesi ilgeç (edat) görevinde kullanılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

---

76. Sayfa
Doğru Seçenek C) III (Bu manzarayı yalnız orada bulabilirsin.)

---

77. Sayfa
“de (da)” bağlacı, eş görevli kelimeleri ve art arda sıralanan yargıları bağlar. Aşağıdakilerin hangisinde “da, de” bağlacı eş görevli kelimeleri ya da ögeleri bağlamamaktadır? A) Denize atlayınca birden anası da kızı da gözden kayboldu. B) Ben de, sen de hep birlikte gideriz adaya. C) Kardeşini de Ahmet’i de gezmeye götür. D) Çocuğu okula gönderdikten sonra salı pazarına da gideceğim. E) Bu işin sonunu anlamadı da, sormadı da.

---

78. Sayfa
Doğru Seçenek D) Çocuğu okula gönderdikten sonra salı pazarına da gideceğim.

---

79. Sayfa
I. A!... Ne güzel! Siz de mi geldiniz? II. A!... Sen artık çok oluyorsun. III. A, a, a!... Onu ben mi söylemişim! IV. A! Üstüme iyilik sağlık... Yukarıdaki cümlelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Korkutma B) Şaşma C) Kızma D) Kabullenmeme E) Sevinme

---

80. Sayfa
Doğru Seçenek A) Korkutma

---

81. Sayfa
Aşağıda geçen “bile” bağlaçlı cümlelerden hangisinde varsayım olarak düşünülen bir hükmü ikinci hükme bağlanmıştır? A) Beni bile kovdu. B) Ben Amerika’ya bile gittim. C) Bu haberi sağır sultan bile işitti. D) Kardeşini bile tersledi. E) Ankara’ya bugün varsak bile akşama İstanbul’a dönemeyiz.

---

82. Sayfa
Doğru Seçenek E) Ankara’ya bugün varsak bile akşama İstanbul’a dönemeyiz.

---