Cevap : Bilinç akışı örnekleri sorusunun cevabı;

Bilinç Akışı ile İlgili Örnek Romanlar;

1 - Hep O Şarkı: Yakup Kadri Karaosmanoğlu

2 - Aylak Adam: Yusuf Atılgan

3 - Tutunamayanlar: Oğuz Atay

4 - Sessiz Ev: Orhan Pamuk

5 - Anayurt Oteli: Yusuf Atılgan

20. Yüzyıl roman ve hikayelerinde karşımıza sık sık çıkan bilinç akışı tekniği, yazarların bir karakterin kafasındaki düşünce sürecini daha doğal hale getirmek, böylece karakteri (ve romanda yaşananları) daha gerçekçi bir şekilde ele almak için kullandığı bir tekniktir.

Romanlarda karakterler genellikle “sürekli olarak” düşünmezler. Yazar, romanda belli olayları, maceraları, anlatmak istediği bir hikayeyi konu alır ve bu karakterin düşünceleri, bu olaylar karşısında nasıl tepkiler verdiğini, neler hissettiğini, ne gibi çıkarımlar yaptığını göstermek için, gerektikçe okuyucuya sunulur.

Örnek: Ahmet, bu sahne karşısında korkuyla ürperdi. Yıllardır üzerine çalıştıkları her şey berbat olmuştu. “İşte şimdi hapı yuttuk,” diye düşündü. Oysa, bu mantık gerçek insanların düşünme mantığına oldukça aykırıdır: Günlük hayatta düşüncelerimiz, “gerektikçe” ortaya çıkmazlar. Aksine, kafamızın içinde daima yer alırlar, dış unsurlardan sürekli olarak etkilenirler ve herhangi bir düzene bağlı kalmadan ilerlerler.

Bilinç akışı tekniğinin, bu düşünce mantığını roman karakterlerine uyarlama çabası olduğunu söyleyebiliriz. Bilinç akışı kullanılan eserlerde, karakterin düşünceleri yukarıdaki örnekte gördüğünüz gibi belli “anlarda” ortaya çıkmaz, metnin tamamı veya kayda değer bir bölümü, tek bir karakter üzerinden, adeta bu karakterin kafasının içinden okuyucuya aktarılır.

Bu açıdan, bilinç akışı kullanan romanlarda karakterler sürekli olarak düşünür, aktarılan her şey bu karakterin bakış açısından anlatılır, dış dünyada gözlemlenen şeyler anlatının yönünü değiştirir, zaman zaman dilbilgisi ve yazım kurallarının yerini doğal bir düşünce süreci ve bu süreci okuyucuya ulaştırma çabası alır.

Örnek: "Sırtını kapıya dayayıp çevresine baktı. Kadının bıraktığı gibi duruyordu her şey: yatağın ayakucuna doğru atılmış yorgan, kırışık yatak çarşafı, terlikler, sandalye, süzgü, çay bardağı, kaşık, küçük bir tabakta beş altı şeker (altı şeker koymuştu o gece bir çay içebilir miyim acaba demişti odaya girince üçlük çaydanlıkta demlemişti çayı bir elinde tepsi kapıyı vurmuştu girin yatağın kıyısında oturuyordu paltosunu çıkarmış kara kazağı iri yuvarlaklı gümüş kolyesi bakmıştı zahmet oldu size sonra o köye nasıl gidileceğini sormuştu öyleyse saat sekizde uyandırın beni lütfen olağan birşeymiş gibi nüfus kağıdım yok demişti."

Anayurt Oteli romanından gelen bu bölüm, bilinç akışı tekniğinin pek çok özelliğini kısa bir alıntıyla gösterir. Anlatı, olayların merkezindeki karakterin gördüğü dış unsurlar ile başlar – yorgan, yatak, terlikler derken; çay ve şeker odaya gelen kadını hatırlatır. Buradan, kadınla yaşanan konuşmalara ve kadının bıraktığı izlenimlere geçilir. Diyaloglar, klasik bir romandan beklemeyeceğimiz şekilde, anlık sahneler ve kısa cümleler üzerinden sunulur, dilbilgisi kuralları göz ardı edilir.

Canistan’dan gelen bu alıntının bir başka önemli özelliği, bilinç akışı tekniğinin her zaman birinci şahıs anlatıcı ile ilerlemediğini de göstermesidir. Bir karakterin düşüncelerini takip etmek ve olaylara bu karakterin bakış açısından bakmak dediğimizde, bu bilinç akışını kullanan romanların her zaman bir karakterin gözünden anlatılması gerektiği yönünde izlenim yaratabilir. Ancak, böyle bir zorunluluk yoktur – Anayurt Oteli'nde görebileceğiniz gibi, yazar Yusuf Atılgan üçüncü şahıs anlatıcı kullanır.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat