İşte Cevaplar
Cevap : Büyük ünlü uyumu: Bir kelimenin birinci hecesinde kalın bir ünlü (a,ı,o,u) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de kalın, ince bir ünlü (e, i, ö, ü) bulunuyorsa diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur.
Kural : Tek heceli kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz.
Örneğin; kar, buz, çek, gel..vb
Kural : Birleşik yapıdaki kelimelerde büyük ünlü uyumu söz konusu değildir. bazı kelimeler uyabilir fakat kelimeler ayrı ayrı ele alınmalıdır. Örneğin; kabakulak, bakakalmak.. vb
Büyük Ünlü Uyumu Örnekleri;
zararlı
yapmamalıydın
vergi
öğretmen
hemşire
çiçek
gemi
barınak
ceviz
yaşlılık
Diğer Cevaplara Gözat
Kural : Tek heceli kelimelerde büyük ünlü uyumu aranmaz.
Örneğin; kar, buz, çek, gel..vb
Kural : Birleşik yapıdaki kelimelerde büyük ünlü uyumu söz konusu değildir. bazı kelimeler uyabilir fakat kelimeler ayrı ayrı ele alınmalıdır. Örneğin; kabakulak, bakakalmak.. vb
Büyük Ünlü Uyumu Örnekleri;
zararlı
yapmamalıydın
vergi
öğretmen
hemşire
çiçek
gemi
barınak
ceviz
yaşlılık
Diğer Cevaplara Gözat
Sunum İçeriği
1. SayfaBİLGİ YUVAMIZIN KUZUCUKLARIBÜYÜKÜNLÜ UYUMU Tuncay YILDIRICI
2. Sayfa
ÜNLÜ HARFLER : Tek başına okunup hece olabilen , ses yolunda hiçbir engele uğramadan çıkan harflerdir. Bunlar çıkış sırasında dilin , dudakların durumu ve ağzın biçimine göre çeşitlenir ÜNLÜ HARFLERA- E- I –İ- O- Ö – U- Ü style.visibilitystyle.visibility
3. Sayfa
ÜNLÜ HARFLERA- E- I –İ- O- Ö – U- Ü 1) Dilin durumuna göre : Kalınlar ( a - ı - o - u ) İnceler ( e - i - ö - ü )Dil bu ünlüleri söylerken Dil bu ünlüleri söylerken kalınlaşır. incelir.style.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilityppt_xppt_ystyle.visibility
4. Sayfa
BÜYÜK SES UYUMU Türkçe'de bir sözcüğün ilk hecesinde kalın ünlü varsa ( a, ı, o, u ) sonraki ünlüler de kalın ünlülerle devam eder ve kalın ünlülerle biter. İlk hecesinde ince ünlü varsa ( e, i, ö, ü ) ince ünlülerle devam eder ve ince ünlülerle biter. Dilimizi başka dillerden ayıran bu özelliğe Büyük Ünlü Uyumu denir. Ör : yazı , buğday , çuval , büyük , orman , uykucu , incecik , erkenden , ülkeyistyle.visibilityppt_xppt_y
5. Sayfa
5Türkçe bir kelimenin ilk hecesindeki sesli harf ince ise diğer hecelerdeki sesli harflerde ince olur.Öğütlerimiz ö: ince ü: ince e: ince i : incestyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
6. Sayfa
6 İlk hecedeki sesli, kalın ise diğerleri de kalın olmalıdır. koyunlar o: kalın u: kalın a: kalınstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_hstyle.visibilityppt_wppt_h
7. Sayfa
sınıf-----kalınstyle.visibility
8. Sayfa
Çiçek : İNCEstyle.visibility
9. Sayfa
oyun----kalın style.visibility
10. Sayfa
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi büyük ünlü uyumu kuralına uymaz? a) davul b) badem c) öğrenci style.visibility
11. Sayfa
resim----ince style.visibility
12. Sayfa
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi büyük ünlü uyumuna uyar?a-fabrika b-sinema c- sevgistyle.visibility
13. Sayfa
Aşağıdaki şehirlerin hangisi kalın sesli harflerden meydana gelmiştir?a-Kayseri b-Artvin c- Konyastyle.visibility
14. Sayfa
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi büyük ünlü uyumuna uyar?a-maneviyat b-devekuşu c-dolapta style.visibility
15. Sayfa
Aşağıdaki kelimelerin hangisi tamamıyla ince ünlüdür?a) devlet b) başkent c) kardeşstyle.visibility
16. Sayfa
Aşağıdaki kelimelerin hangisinin bütün harfleri kalın ünlüdür?a) temsilci b) düşman c) arabastyle.visibility
17. Sayfa
Arılar çiçeklere konuyor„ cümlesinde kaç tane kalın ünlü vardır? a) 6 b) 7 c) 5style.visibility
18. Sayfa
Bu ilacı günde üç kere almalısınız.”tümcesinde büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük hangisidir?a-günde b-kere c-almalısınız d-ilacıstyle.visibility
19. Sayfa
“Felaketlerde zarar görenlere,yoksullara yardım elini uzatır.„ cümlesinde hangi kelime büyük ünlü uyumuna uymaz?a) felaketlerde b) görenlere c) yardım style.visibility
20. Sayfa
-“Güzellerin talihi çirkin olur. ”atasözünde büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük hangisidir?a-güzellerin b-talihi c-çirkin d- olurstyle.visibility
21. Sayfa
BÜYÜK ÜNLÜ UYUMUNA AYKIRI DURUMLAR Büyük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük Türkçe değildir. Fakat dilimize sonradan girmiş bazı sözcükler büyük ünlü uyumuna uyarlar. ( horoz , hasta ,mendil , elektrik , müzik ... ) gibi.style.visibilityppt_xppt_y
22. Sayfa
BÜYÜK ÜNLÜ UYUMUNA AYKIRI DURUMLAR Karındaş (kardeş) Alma ( elma ) Ana ( anne ) Duşman ( düşman ) Kangı ( hangi ) Ataş ( ateş ) Inan (inanç ) Kanı ( hani ) Şışman ( şişman ) Yukarıdaki sözcükler gibi Türkçe olup da zamanla değişikliğe uğrayarak büyük ünlü uyumuna uymayan sözcükler de vardır.style.visibilityppt_xppt_ystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibility
23. Sayfa
TÜRKÇE ÜNLÜ UYUMUNA AYKIRI DURUMLAR Dilimize yabancı dillerden girmiş olan sözcükler büyük ünlü uyumuna uymazlar. Ör : Aile,valiz,dükkan, kitap, televizyon, tiyatro, seyahat , evlat, kalem, anten, telefon, insan, sandalye, otel ... gibi. style.visibilityppt_xppt_y
24. Sayfa
BİZİ SABIRLA DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ.Aferin çocuklarTuncay YILDIRICIstyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilitystyle.visibilityppt_wppt_h