İşte Cevaplar
- Hayatı olduğu gibi yansıtır.
- Trajedi ve Komedi kaynaşmıştır.
- Konusunu günlük yaşamdan ve tarihten alır.
- Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.
- Olaylar, çirkin dahi olsa sahnede gösterildiği gibi kişiler hangi sınıf ve halktan olursa olsun dramda yer alır.
- Şiir, düzyazı karışık halde bulunur.
- En ünlü dram yazarları; İngiliz yazar Shakspeare dramın ilk ürünlerini vermiştir. Ancak bu türün özelliklerini Victor Hugo belirlemiştir. Schiller, Goethe diğer ünlü dram yazarlarıdır.
- Hem acıklı hem de güldürücü olaylar, hayatta olduğu gibi bir arada bulunur. Böylelikle trajik ve komik öğeler dramda kaynaşmış olur.
- Olaylar tarihin herhangi bir devrinden alındığı gibi, günlük hayattan da alınabilir.
- Kişiler toplumun her kesiminden seçilebilir.
- Olay ve kişilerin gerçeğe uygun olmasına dikkat edilir.
- Her türlü olay seyircinin gözü önünde canlandırılır.
- Perde sayısı yazarın isteğine göre değişir.
- Yalın, anlaşılır ve halkın konuştuğu dil kullanılır.
- Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur. (Yer, zaman, olay birliği) Dramı, trajedi ve komediden ayıran önemli bir özellik budur.
- Nazım ya da nesir şeklinde olabilir.
- Kahramanlar ait oldukları çevrenin diliyle konuşurlar.
Hayatı olduğu gibi, bütün acıklı ve gülünç yönleriyle yansıtan, sahnede gösterilmek amacıyla yazılmış tiyatro yapıtlarına Dram denir. Belli kurallara bağlı değildir, gerçeğe uygunluğu önemlidir.
19. yüzyılda trajedinin katı kurallarını yıkmak ve tiyatroyu günlük yaşama yaklaştırmak amacıyla başlatılan tiyatro türüdür. Dramlarda, trajedilerde işlenen acıklı olaylarla komedi oyunlarında işlenen güldürü unsurları bir arada işlenir. Dram, trajedinin sıkı kurallarını yıkmak amacıyla trajediye bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Komediler, hayatın yalnız gülünç; trajediler ise yalnız acıklı yönlerini konu edinmiştir. Oysa hayat acılarıyla, sevinçleriyle bir bütündür.
19. yüzyılda hayatı bir bütün olarak ele alan bu anlayış Fransa’da dram türünü ortaya çıkarmıştır. Böylece dram sayesinde artık sahnede hayatın hem acıklı hem de gülünç yanları birlikte işlenmeye başlanmıştır.
Dramlar nazım ve nesir olarak yazılabilir. Manzum olanlar, yani şiir şeklinde yazılanlar daha çok operalarda kullanılmıştır.
Dram Çeşitleri
Dramların işledikleri konulara göre farklı çeşitleri vardır.
Feeri: Masalımsı, olağanüstü olayları işleyen dram çeşididir.
Melodram: “Besteli dram” anlamına gelen melodramlar acıklı rastlantılar üzerine kurulmuş dram çeşididir.
Trajikomik: Hem acıklı hem de gülünç olayların anlatıldığı dram çeşididir.
Dram Türünün Tarihsel Gelişimi
Dram türünün ilk örneklerini Rönesans’ın yetiştirdiği büyük İngiliz sanatçı Shakespeare (Şekspir) vermiştir. İspanyol sanatçı Lope de Vega da bu türün öncülerindendir. Shakespeare, klasik tiyatronun zaman ve yer birliği kuralını yıkmıştır. Sanatçının şiiri ve düzyazıyı iç içe kullanarak yazdığı oyunlar önce Alman, sonra da Fransız romantiklerini etkilemiş, böylece dramın temelleri atılmıştır. Ancak dram türünün kurallarını belirleyen ve ona karakteristik özelliklerini kazandıran Fransız sanatçı Victor Hugo olmuştur.
Hugo, “Cromwel (Kromvel)” adlı eserinde dramın özelliklerini şöyle açıklar: “Dramın özelliği gerçektir. Gerçek yaratılışta yaşamda olduğu gibi dramda da karşılaşan iki tipin; yüce ile gülüncün birleşmesinden doğar. Doğada olan her şey sanatta da vardır.”
Dram, tiyatronun evrimleşerek ulaştığı modern biçimidir. Trajedi ve komedinin özelliklerini karma olarak içerir. Dramda insan hayatının keder, ümit, neşe, şüphe, komiklikler gibi birçok yönleri sahnede canlandırılır. Dramda klasik tiyatroda yasak olan garip, hayali, sosyal, tarihi ve milli unsurlara bol bol yer verilmiştir. Bu bakımdan dram, klasik tiyatronun sonu ve yeni tiyatro akımlarının başlangıcı olmuştur.
Günümüzde dram hiçbir kurala bağlı değildir. Bu terim artık konusunu hayattan alan bütün tiyatro eserleri için kullanılmaktadır. “Piyes, melodram, trajikomik, fantezi, pastoral, feeri” dramın türleri arasında gösterilebilir.
Dünya Edebiyatında Ünlü Dram Yazarları
- Shakespeare
- Victor Hugo
- Schiller
Türk Edebiyatında Ünlü dram Yazarları
- Namık Kemal
- Abdülhak Hamit Tarhan
Drama ve Tiyatro arasındaki ilişki;
Drama Öğretim Bilgisi kitabından dramanın özelliklerine bakacak olursak, karşılarına tiyatronun benzerlik ve farklılıklarını rahatlıkla yerleştirebiliriz:
1. Dramada belli eğitsel, sanatsal hedef ve amaçlar vardır. Bunlar lider veya öğretmen tarafından örgütlenir. Tiyatroda sanatsal hedef ve amaçlar vardır. Eğitsel amaçlar ikincil önemdedir. Tüm hedefler yönetmen tarafından örgütlenir.
2. Drama bir grup yaşantısıdır. Tiyatro da bir grup yaşantısıdır. Ama bu bir amaç değildir.
3. Drama sürekli değişebilir, değiştirilebilir niteliktedir. Tiyatronun değişme ve değiştirilme niteliği çoğunlukla genel provada son bulur.
4. Dramada çok kesin kurallar yoktur, kurallar esnektir, katılımcıların kendilerinden birşeyler katmasına izin verilir. Doğru veya yanlış yapma söz konusu değildir. Tiyatroda da kurallar esnektir ve katılımcıların kendinden bir şeyler katması çoğunlukla beklenir. Ama doğru ve yanlış hem yorum hem de estetik açısından söz konusudur.
5. Dramanın bir başlangıç ve sonuç bölümü olmayabilir. O anda yaratılır, ortaya konulanlar ilk kez oluşmaktadır. Tiyatronun başı ve sonu vardır. Spontanite sadece doğaçlama aşamasında mevcuttur. Ama bir anlamda oyun her akşam tekrar ve yeniden ve ilk kez oluşur.
6. Drama belli kurallar içinde sonsuz özgürlükler içerir. Tiyatroda hiçbir zaman sonsuz özgürlük yoktur. Oyuncu ne kadar özgür bırakılırsa bırakılsın, son kertede metin, yönetmen, maliyet, teknik olanaklar ve hedef kitle özgürlükleri sınırlandırır.
7. Dramanın doğrusu yanlışı olmaz. Eğitsel dramada önemli olan sonuç değil, yaşanılan süreçtir. Tiyatroda önemli olan sonuçtur.
8. Dramada bir lider vardır. O, grubun keşfetmesine, gelişmesine, duygularını ortaya koymasına rehberlik eder. Tiyatroda yönetmen hem rehberlik rolünü üstlenir, hem de belirleyici olan odur.
9. Eğitimde dramada hiçbir zaman bir şeyi olduğu gibi kabul etme, öykünme söz konusu değildir. Tiyatroda sorgulama önemliyse de kimi zaman, olduğu gibi kabul etme ve öykünme başvurulan yöntemler arasında yer alır.
10. Dramada tekrar vardır. Ancak süreç ve yaşantılar farklılaşır. Tiyatroda da tekrar vardır. Önemli olan yaşantıların farklılaşması değil, daha mükemmel olmasıdır.
11. Dramada estetik kaygı belirgindir. Bunun için sürecin içinde ve sonunda estetik biçimlere ulaşılabilir. Tiyatroda estetik kaygı birinci derecede önemlidir. Süreç mutlaka estetik biçimi doğurmalıdır.
12. Drama sürecinde gözden geçirme ve tartışma yer alır. Tiyatro sürecinde de gözden geçirme ve tartışma yer alır.
Diğer Cevaplara Gözat
