Sözlükte KUYTU Nedir:
Issız, sessiz ve göze çarpmayan (yer):

Sözlükte SİPER Nedir:
Korunulacak, arkasına, altına veya içine girerek saklanılacak yer.

Sözlükte YAĞMUR Nedir:
Yağmur Nedir: Bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 0.5 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir. Damla çapı 6 mm den büyükse sürtünme direnci artar ve damla parçalanır. Atmosferden yeryüzüne düşen sıvı veya katı sulara yağış denir.

Yağışların Oluşumu

Yağışın olabilmesi için ön şart su buharı (nem)dır. Ancak bu yeterli değildir. Bununla beraber ardarda 4 ayrı olay daha gereklidir. 1. Soğuma, 2. Yoğunlaşma, 3. Damlaların büyümesi, 4. Yağış alanına yeni bulutların gelmesi.

Soğuma

Yoğunlaşma için havanın soğuması gerekir. Soğuma soğuk ve sıcak hava kütlelerinin karışmasıyla veya konvektif yükselmeyle olabilir. Soğuma 4 şekilde olur. a. Konveksiyonla soğuma: Sıcak hava soğuk yeryüzüne temas ederek soğur. b. Radyasyon kaybı ile soğuma: Açık gecelerde atmosferden uzaya radyasyonla ısı kaybı ve de soğuma olur. c. Karışma ile soğuma: Sıcak ve soğuk 2 hava kütlesi karışarak. Sıcak karışım Soğuk d. Adyabatik soğuma: Çevresiyle ısı değişimi olmadan soğuma adyabatik olarak nitelenir. Yükselerek soğuma. Hava ısınır genleşir hafifler yükselir = soğur.

Yoğunlaşma

Yoğunlaşmanın olabilmesi için havada yoğunlaşma çekirdeklerinin olması gerekir. Bunlar suyu üzerinde tutan 10 mikrondan küçük çaplı parçacıklardır. Yoğunlaşma çekirdekleri olmazsa yoğunlaşma olmaz.

Damlaların Büyümesi

Yoğunlaşma çekirdeklerinin etrafındaki ince film su tabakası higroskopik su olarak adlandırılır. Bu su kalınlaşır, kalınlaşır ve havada kalamaz hale gelir. Sonra da düşmeye başlar. Düşerken diğer su damlacıklarıyla da birleşir ve yağış olur. Çok soğuyan havada buz kristalleri oluşabilir. Bunların üzerinde de yoğunlaşma olabilir.

Yağış Alanına Yeni Bulutların Gelmesi

Bulutlardaki su buharı miktarı 2-3 g/m3 kadardır. Dolayısıyla yağışta bu su hemen tükenir. Yeni bulutlar gelip beslemedikçe uzun süreli yağışlar oluşmaz.

Yağış Şiddeti

Birim zamanda düşen yağış miktarına yağış şiddeti denir. 2.5 mm/h(düşük), 2.5-7.6 mm/h (orta), 7.6 mm/h< (şiddetli yağmur)

Yağış Şekilleri

Yoğunlaşan subuharının havadaki veya yeryüzündeki ürünlerine hidrometeor denir. Hidrometeorlar 4’e ayrılır. 1. Düşen Hidrometeorlar 2. Düşmeyen Hidrometeorlar 3. Yeryüzünde Savrulan Hidrometeorlar 4. Havada Bulanıklık Yapan Hidrometeorlar Bunlardan önemlileri; yağmur, kar, dolu, çiğ, kırağı, kırç ve vergla burada anlatılacaktır.

Yağmur

Bulutlardan sıvı olarak düşen çapı 0.5 mm den büyük su damlacıklarına yağmur denir. Damla çapı 6 mm den büyükse sürtünme direnci artar ve damla parçalanır. Max Çapı 0.5 mm den küçük yağmura çisenti denir. Yağmur(sıcaklık pozitif) 0oC den düşük hava Sulu sepken

Kar

Buz kristallerinden oluşan yağışa kar denir. Yoğunlaşan damlalar daha da soğuyup sıfırın altına düşürse katı halde yoğunlaşmış damlacıklar oluşur. Bu 6 ve 8 gen buz kristalleri birleşerek kar lapasını oluşturur. Kar yalıtkandır. Bitkileri dondan korur. Yavaş eriyerek toprağa su depolar.

Dolu

0.5-5 cm çaplı, yağan buz parçalarına dolu denir. Tek bir buluttan düştüğü için lokal bölgelerde görülür. 10 sn-40 dakika arasında sürer. 23.5.1969 Günü Saat 17:15'de Ankara'ya Düşen Dolu Taneleri 2.7.2005 tarihinde Erzurum'da 20 dakika boyunca yağan dolu araç trafiğini olumsuz etkilerken, dolunun kalınlığı kimi yerlerde 2 santimetreye ulaştı. May 12, 2004 Giant Hail in Attica, Kansas, USA. En büyük dolu faciası Hindistan’da 1888 de meydana geldi. Düşen dolu taneleri sonucunda bir kısmı hemen bir kısmı da aldıkları yaralar sonucunda daha sonradan olmak üzere toplam 250 kişi öldü.

Çiğ

Havadaki su buharının çiğlenme noktasından düşük sıcaklığa sahip cisimler üzerinde yoğunlaşmasıyla oluşan damlacıklara çiğ denir.

Kırağı

Çiğden farkı yoğunlaşma 0oC nin altındaki cisimler üzerinde oluşuyor.

Kırç (Jivr)

Havadaki su buharının çok soğumuş ağaç dalları, tel, saçak, vb. cisimler üzerinde yoğunlaşarak buz tabakası haline gelmesidir. Kırağıdan ayrılan yönü, kristallerin üst üste yığılarak buz tabakası haline gelmesidir. Çiğ en çok ilkbaharda görülürken, kırağı ve kırç ise çoğunlukla sonbaharda gerçekleşir.

Vergla

Yağmurun 0 oC nin altındaki cisimler üzerine düşmesi ve burada donmasıyla oluşur.

Yağış Tipleri

Yağış olabilmesi için çiğlenme noktasının altında soğuma gerekir. Bu soğumanın tipine göre yağışlar Depresyonik, orografik, konvektif olabilir.

Depresyonik Yağışlar

Depresyonik yağış = siklonik yağış = cephesel yağış Yoğunluk ve sıcaklığı farklı iki hava karşılaşınca oluşur. Ilık hava hem karışımdan hem yükselmeden dolayı soğur. Soğuma yavaş olur. Uzun süreli ve düşük şiddetli, geniş alanlı yağış bırakır.

Depresyonik Yağışlar

Sıcak hava Soğuk hava Karışım Depresyonik Yağışlar Karışım

Orografik Yağışlar

Şiddetli yağış bırakabilir. Denize paralel yüksek dağlarda çok görünür. Deniz tarafı yağış alır.(Fön rüzgarında da anlatıldı).

Konvektif Yağışlar

Yeryüzünün sıcak kesimleri ile temas eden hava ısınır. Hava ısınır genleşir hafifler yükselir soğur = Yağış Nemin yüksek olduğu yaz başında şiddetli yağış olabilir (Kırkikindi yağmurları bu şekilde oluşur).

Sözlükte HİMAYE Nedir:

Himaye Tanımı

1. Koruma, gözetme, esirgeme, koruyuculuk, gözetim: “Henüz ana himayesine ne kadar muhtaç olduğunu görüyorum.” -Y. Z. Ortaç.
2. Kayırma, elinden tutma.

Himaye Nedir

Himaye veya protektora (Fransızca: Protectorat), uluslararası ilişkilerde, bir sözleşme ya da tek taraflı bir karar uyarınca, (güçlü) bir devletin (zayıf) ötekini koruma ve denetimi altına aldığı hukuksal rejim. Bu koruma ve denetimin derecesi bazı farklılıklar gösterir. Örneğin Hindistan'ın Bhutan üzerindeki protektorası korunan devletin güvenliğini garanti etmekten ileri gitmezken, Mart 1939'da Çekoslovakya'da kurulan Bohemya ve Moravya Protektorası aslında bir ilhakı maskeliyordu.
 
Protektora teriminin ilk kez 19. yüzyılda kullanılmasına karşın, protektora ilişkisinin geçmişi çok daha eskiye dayanır. Roma kendisine bağımlı halklarla ilişkisini tanımlamada boyunduruk altında tutma durumunu gizlemeye yarayan terimler kullanıyordu. Örneğin Numidya, Makedonya, Suriye ve Pergamon hükümdarları inserviente (uyruk) sayılıyordu. Ortaçağ Avrupa'sında bir devletin öbürüne tabi olması vasallık gibi feodal hukuk terimleriyle dile getiriliyordu.
 
16. yüzyılda Avrupa'da ulusal devletlerin doğuşu, ilhak için basamak niteliğindeki protektora uygulamalarını yaygınlaştırdı. 19. yüzyılda bu yöntem sömürgeci yayılmanın ya da güçler dengesini korumanın bir aracı olarak gelişti. Örneğin Avusturya'nın Adriyatik Denizinde tam bir denetim kurmasını önlemek için, İyon Adaları Paris Antlaşması'yla (1815) Britanya'nın protektorası altına alındı. Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki bazı eyaletleri bağımsızlığın bir alt aşaması olarak üçüncü bir devletin koruması altına alındılar. 1829'da Rusya'nın protektora yönetimine giren Boğdan ve Eflak 1856'da uluslararası korumaya alındı ve 1878'de birleşerek bağımsız Romanya'yı oluşturdu.
 
Protektora modeli, 19. yüzyılda sömürgeci yayılmanın biçimlerinden biri olarak ortaya çıktı. Koruyucu devletin, korunan devlet üzerindeki genellikle güce dayalı müdahalesinden doğan protektora, ilke olarak yetkilerin yeniden paylaşılmasına dayanıyordu; sömürgeci devlet uluslararası yetkileri kendisine ayırıyor, korunan devleti de içişlerinde özgür bırakıyordu. Gerçekte ise protektora, çoğunlukla klasik bir sömürgeleştirmenin bütün unsurlarını kendinde topladı, kimi zaman da doğrudan ona yol açtı. Fransa'nın 1863'le (Kamboçya) ile 1912 (Fas) arasında Hindiçin, Madagaskar, Mağrip ve Komorlar'da kurulan protektoraları, korunan devletin başka statülere, bağımsızlık ya da sömürgeliğe geçişleri sırasında ortadan kalktı.
 
Modern çağda protektoraların çoğu, dış ilişkilerin yürütülmesini koruyucu develete bırakan antlaşmalarla kuruldu. Ama Britanya'nın 1914'te Mısır'la ilgili tek yanlı kararında olduğu gibi, zora dayalı protektoralar da ortaya çıktı. Protektora antlaşmaları korunan devletin uluslararası topluluktaki konumunu tanımlar, anlaşma yapma yetkileri ile diplomatik ve konsüler temsil haklarını belirler. Korunan devletin egemenliğini yitirip yitirmediği konusunda görüş ayrılığı vardır. Pek çok yazar bunun söz konusu olmadığını savunmuştur. Ama günümüzde protektora ilişkisinin üçüncü devletlerce tanınması gerektiği genellikle kabul edilmektedir. Koruyan devletin dış ilişkilerle ilgili bütün konularda yetkili olması, egemenliği tek ve bölünmez sayan yerleşik kuram göz önüne alındığında, zayıf devletin egemenliğini yitirmesi anlamına gelir. Protektora statüsüne giren zayıf devletin Birleşmiş Milletler üyeliği için gerekli koşulları taşıyamayacağı açıktır.
 
Kaynaklar
Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Protektora maddelerinden yararlanılmıştır.

Bakınız : Sömürgecilik
Bakınız : Dominyon

Sözlükte KORUMA Nedir:
Can güvenliğinin tehlikede olduğu düşünülen bir kimseyi saldırılardan korumak üzere görevlendirilmiş kişi.

Sözlükte ESİRGEME Nedir:
Esirgemek işi, himaye, vikaye