Hece ölçüsünün özellikleri nelerdir

Türk şiirinde, genellikle 5 ile 16 heceli kalıplar kullanılmıştır. Az sayıda örnekte de olsa, daha küçük ya da daha büyük kalıpların kullanıldığı görülür. Hece ölçüsü kalıplarında belirli sayıdaki hecelerin sonundaki duraklamalara, durak adı verilir. Duraklar sözcüklerin son hecesinde yer alır, durakları olmayan ya da karışık olan şiirlere de duraksız denir.

4 heceli kalıpta duraklar, 3-2 ya da 2-3 biçiminde olur.
Örnek:

Ölmeden ölsem
Yüzünü görsem Canımı versem
Vaslına kurban (NİZAMOĞLU).

5 heceli kalıpta duraklar, 3-3,4-2,2-4, 2-2-2 biçimlerinde olabilir.
Örnek:
Evleri var engin
Babası var zengin
Name benim dengim (Türkü).

6 heceli kalıpta duraklar, 4-3 ya da 3-4 biçimindedir.
Örnek:

Bahçelerde saz olur
Gül açılır yaz olur
Ben yârime gül demem
Gülün ömrü az olur (Mani).

7 heceli kalıpta duraklar 4-4’tür.
Örnek:

Yürü behey Bulgar dağı
Senden yüce dağ olma mı
Sen yaylanın güzelisin
Yanakların ağ olma mı (KARACAOGLAN).

8 heceli kalıp 5-4, 4-5, 3-3-3 biçimlerinde duraklanır.
Örnek:

Al işimin kaşları kare
Bulamadım derdime çare (Türkü).

9 heceli kalıpta duraklar 5-5 biçimindedir.
Örnek:

Noldu bu gönlüm noldubu gönlüm
Derd ü gam ile yandı bu gönlüm
Yandı bu gönlüm yandı bu gönlüm
Derdine derman buldu bu gönlüm (HACI BAYRAM VELİ).

10 heceli kalıp, 6-5, 5-6,4-4-3 biçimlerinde olur.
Örnek:

Yeşil ördek gibi daldım göllere
Sen düşürdün beni dilden dillere
Başım alıp gidem gurbet ellere
Ne sen beni unut ne de ben seni (Türkü).

11 heceli kalıpta duraklar 4-4-4-, 7-5, 6-6 biçimlerini taşır.
Örnek:

Yarabbi dilerim aşkın ver şevkin ver
Fazlından umarım aşkın ver şevkin ver (YUNUS EMRE).

12 heceli kalıpta duraklar 4-4-5 ya da 8-5 biçimindedirler.
Örnek:

Güzeller seyrana çıkmış çimen üstüne
Herkes sevdiğini almış kendi destine
Selamın gelirse bir gün can baş üstüne
Ağam tayfalarman gel yarim eğlensin (Türkü).

13 heceli kalıp 7-7 ya da 4-3-4-3 biçiminde duraklanmıştır.
Örnek:

Gökler gibi gürledim yerler gibi inledim
Çaylar gibi çağladım aktım bir dağ içinde (YUNUS EMRE).

14 heceli kalıpta duraklar 4-4-4-3, 7-7,5-5-5 biçimlerinde olabilir.
Örnek:
Ne belalı aşka yandım keşke yanmaz olaydım
Gizli sevdalara düştüm keşke düşmez olaydım (Türkü).

15 heceli kalıpta duraklar 4-4-4-4 ya da 8-8 biçimindedir.
Örnek:

Bakan benim gören benim alan benim veren benim
Gerçek âşık oldun ise cihan nakşı nendir senin (YUNUS EMRE).