Tipik bir domino taşı 2 inç boyunda, 1 inç genişliğinde ve yaklaşık dörtte biri kalınlığındadır. Bu boyutlar, sadece dik durabilecek kadar kararlı, ancak en ufak bir dürtme ile devrilebilecek kadar dengesiz olan ince bir blok oluşturur. 

 

Hollanda'daki Leiden Üniversitesi'nden fizikçi Hans van Leeuwen, "Onları çok kalın yaparsanız, örneğin küp gibi dominolarınız olsaydı, asla [düşmezler]" dedi.

 

Her dik domino da potansiyel enerjiyle doludur. İlk domino taşı düştüğünde, yerçekimi kuvveti, bu potansiyel enerjiyi, kendisinden daha büyük bir dominoyu devirmek için yeterli kinetik enerjiye dönüştürür. Bu daha uzun, daha ağır domino taşı daha da fazla potansiyel enerji depolar ve düşen her bir domino taşının kinetik enerjisi, daha büyük komşularının potansiyel enerjisini yenebildiği sürece bu enerji artmaya devam edecektir. 

 

Matematikçiler geleneksel olarak, hiçbir domino taşının komşu bir domino taşını kendi genişliğinin, yüksekliğinin ve kalınlığının bir buçuk katından veya 1.5'lik bir "büyüme faktörü"nden daha fazla deviremeyeceğini varsaymışlardır. Ancak kapsayıcı bir matematiksel model yoktu. Bu nedenle, kamu yayıncısı VPRO tarafından yürütülen geçen yılki yıllık Hollanda Ulusal Bilim Bilgi Yarışması TV Şovu, 112 metre yüksekliğindeki Domtoren -Hollanda'nın en yüksek kilise kulesi- büyüklüğünde bir domino taşını devirmek için kaç domino taşı gerektiğini sorduğunda. - van Leeuwen, düşen bir domino paketinin ne kadar yumruk attığını hesaplamak için yola çıktı. 

 

Ancak düşen dominolar aldatıcı bir şekilde karmaşıktır. Bir domino, çarpışmadan sonra komşusuna doğru kayabilir ve sürtünmeye karşı biraz enerji kaybeder. Alternatif olarak, domino taşının tabanında çok az sürtünme varsa, alt kısmı alttan kayabilir ve domino taşı ileriye doğru momentumunun bir kısmını kaybeder. Van Leeuwen'in denkleminin basitçe işlemesi için, bu faktörleri dışlaması ve tüm bu potansiyel komplikasyonları önleyebilecek ideal, tamamen matematiksel bir domino hayal etmesi gerekiyordu.

 

Van Leeuwen, ideal bir domino taşının kendisinden iki kat daha uzun, geniş ve kalın bir domino taşını devirebileceği ortaya çıktı - domino taşlarının içi boş olduğu sürece - yaklaşık 2'lik bir büyüme faktörü -. Bu, Domtoren büyüklüğünde bir domino taşını devirmek için büyüme faktörü 1,5 olan yaklaşık 20 katı domino taşının, kule büyüklüğündeki bir tuğlayı yalnızca 12 adımda devirebileceği anlamına gelir.

 

Van Leeuwen bu ay hesaplamalarını arXiv.org yayın öncesi web sitesinde http://bit.ly/Yg3jkC adresinde yayınladı .

 

Ancak bilim yarışması programı bir rekor kırmak ve van Leeuwen'in domino büyüme faktörü hakkındaki bulgularını kullanarak şimdiye kadarki en büyük dominoyu sadece 10 adımda devirmek istedi. Böylece van Leeuwen'in matematiğini teste tabi tuttular ve bir dizi içi boş, ahşap domino taşı yaptılar, bunların en büyüğü yarım tonluk, 26 fit boyunda bir canavardı. 

 

Bunlar van Leeuwen'in modelinin idealize edilmiş domino taşları değildi, bu nedenle birbirini izleyen her bir domino taşını iki kat daha büyük yapmak ciddi bir başarısızlık riski taşırdı. Bunun yerine her bir dominoyu bir öncekinin üçte beşi büyüklüğünde, yani 1,67'lik bir büyüme faktörü yaptılar. Denediklerinde, sonundaki 26 fitlik, umdukları gibi, başlangıçta normal büyüklükte bir dominoyu devirerek düştü. 

 

Van Leeuwen, "Başardı," dedi. "Bunu görmek eğlenceliydi." 

 

Van Leeuwen, büyük bir domino taşının düşüşünü görmenin keyifli olduğunu söyledi, ancak gerçek bir kuleyi veya gökdeleni devirmek gerçekten makul değil. Oyuk yerine sağlam domino taşları gerekecek ve 112 metrelik sağlam bir domino 80.000 ton ağırlığında olacaktı. Bu tür bir ağırlığı kaldırabilecek hiçbir vinç hayal edilemez, dedi.

 

Van Leeuwen'in çalışmasıyla ilgisi olmayan Orlando'daki Central Florida Üniversitesi'nden fizikçi Michael Johnson'a göre, model eğlenceli bir soruya yanıt veriyor. 

 

Johnson, bunun gibi soruların insanlara matematikçi ve bilim adamı olmaları için ilham verdiğini söyledi.

 

Johnson, "Matematik ve bilim yapan insanlar meraklı kalmalıdır" dedi. "Bunda bir tür oyunculuk var."