İşte Cevaplar
Cevap : HÜMANİZM NEDİR
“Hümanizm” kelimesi,15.asirda Italya'da gramer,tarih,retorik,siir ve ahlak felsefesi gibi klasik bilgi dallarini belirten “Studia humanitatis” teriminden ve ilkçag yazisi üzerinde uzmanlasmis arastirmacilarca ögrenciler için kullanilan bir terim olan “umanisti” adindan gelmektedir (1) .
Hümanizm 19.asirda Alman tarihçiler tarafindan olusturulan ve ilk kullanim tarihi 1808 tarihine uzanan bir kelimedir.1886'da Pierre de Nolhac adli yazar bu kelimenin Fransiz Üniversitesinin resmi diline girmesini kendinin sagladigini iddia etmistir. Hümanistler kelimesi bu tarihe kadar bilinmekteydi. Fakat bu kelime 15.ve 17.asirlarda kendilerine bu adi vermis olan bir insan grubunu ifade etmektedir (2) .
Hümanizm kelimesi zamandan zamana,ve kullanan kisiye göre degisik anlamlarda kullanilmistir. Bazen medeniyet ve kültür gibi kelimeleri de kucaklamistir. Örnegin, Semsettin Sami hümanizm için “Insaniyete muhabbettir” derken,Kemal Tahir ise “Hümanizm dünyanin en namussuz sömürücü olan burjuva sömürüsünü örtbas etmek için ileri sürülmüs bir duman perdesidir.”seklinde bir açiklamada bulunmustur. Cemil Meriç hümanizm kelimesinin iki ayri anlam tasidigini söylemektedir. Buna göre birinci anlami Antikite hayranligidir.
16.asirda Avrupa'da hümanizm bir kaçisi ifade eder,özellikle meçhul olanlari arama istegidir. Kilisenin baskilarindan,sikici uygulamalarindan bikan ortaçag insanlari eskiçag edebiyatlarina kaçtilar. Bu eskiye yönelme ile beraber insanlar Hiristiyanligi bir kenara birakacaklar ve giderek kendilerini taniyacaklardir.
Ikinci anlami din ile ilgili olandir. Hümanizm bir insanlik dini anlaminda da kullanilir. Buna göre tabiatta Tanri yoktur,Tanriyi yaratan insandir;toplum kendi degerlerini gök kubbeye aksettirmistir,beseriye ilahilestirmistir;insani Tanri degil ilim kurtarir görüsü hakimdir (3) .Yani dinin insan hayatindan uzaklastirilmasidir.
Hümanizm dönemlere göre, meydana gelen olaylara göre degisik isimler almistir. Örnegin;Rönesans hümanizmasi, Reformasyon hümanizmasi ve Fransiz devriminin atesli hümanizmasi gibi.
Rönesans hümanizmasi: Kendini Roma ile Roma'nin,pagan Roma'nin Isa'nin Romasi ile,Antik uygarligin Hiristiyan uygarligiyla diyalogu olarak sunmaktadir (4) . Hümanizm kisiye toplum ve devlet alaninda sorumluluk yükler. Klasik Yunan ve Roma kültürü arastirmacilari için bir geçmis degildir;gelecegin hareket noktasidir (5) .
Hümanizm niçin Italya'da dogdu? Çünkü Italya Roma kalintilarinin oldukça yogun oldugu,Antik kalintilara sahip olmasinin verdigi bir avantaja sahipti (6) . “Roma,Floransa,Venedik ve küçük prensliklerde,hükümdarlar kitapliklarini Yunanca ve Latince eserlerle zenginlestirme yarisinda idi. Antik heykeller toplanarak koleksiyonlar yapildi. Venedik'te basimci Manuzidar Yunanca baskilari çogalttilar. Hümanizm batida daha geç basladi. Baslangiçta hümanizm hareketi açikça Hiristiyan bir nitelikte idi. En ünlü hümanistler ortaçag skolastigini ve “barbarligini” reddederek Antik kaynaklara döndüler. Hiristiyanlik öncesinin saheserleriyle birlikte kutsal metinleri de yaydilar. Bu Hiristiyan hümanistler Ingiliz Th.Morus, Fransiz d'Etaples, Bude ve Hollandali Erasmustur (7) . Erasmus su sekilde ifadesiyle dikkat çekmektedir. “Ben dünya vatandasi olmak istiyorum” (8).
Hümanizmin Özellikleri
1. Hümanizme göre doğruyu bulmak insanın bir yetisidir. Fakat doğruyu bulma yönteminde gizemcilik, mistisizm, gelenek ve bunlar gibi genel geçer kanıtlarla ve mantıkla bütünleşmeyen yöntemler izlenemez. Gerçeğe duyulan bu arzu, gözü kapalı kabullenimlerle değil, bilimsel şüphecilik ve bilimsel yöntemle doyurulmalıdır.
2. Otoriteyi ve aşırı şüpheciliği de reddederken, kaderin olaylar üzerindeki etkisini kabul etmez. Doğrunun ve yanlışın bilgisine kişisel ve ortak bilincin en doğru biçimde algılanmasıyla ulaşılabileceğini savunur.
3. Hümanism insanın tüm diğer canlı türlerinden daha özel olduğu düşüncesini reddeder.
DIPNOTLAR:
1- “Hümanizm ”, Ana Britanica ,c.2, Ist.1992, s.310-311.
2-Fernard Braudel, Uygarliklarin Grameri , Ist.1996, s.352-353.
3-Cemil Meriç, Kirk Ambar , Ist.1998, s.85-86.
4-Fernard Braudel, a.g.e , s.355.
5- “a.g.m”, Ana Britanica ,c.2, Ist. 1992, s.310-311
6- “ Hümanizm ”, Thema Larousse ,c.1, Ist. 1994, s.142-143.
7- “ Hümanizm ”, Meydan Larousse ,c.6, Ist.1988, s.78.
8- “ Hümanizm ”, Thema Larousse , c.1, Ist. 1994, s.142-143.
Diğer Cevaplara Gözat
“Hümanizm” kelimesi,15.asirda Italya'da gramer,tarih,retorik,siir ve ahlak felsefesi gibi klasik bilgi dallarini belirten “Studia humanitatis” teriminden ve ilkçag yazisi üzerinde uzmanlasmis arastirmacilarca ögrenciler için kullanilan bir terim olan “umanisti” adindan gelmektedir (1) .
Hümanizm 19.asirda Alman tarihçiler tarafindan olusturulan ve ilk kullanim tarihi 1808 tarihine uzanan bir kelimedir.1886'da Pierre de Nolhac adli yazar bu kelimenin Fransiz Üniversitesinin resmi diline girmesini kendinin sagladigini iddia etmistir. Hümanistler kelimesi bu tarihe kadar bilinmekteydi. Fakat bu kelime 15.ve 17.asirlarda kendilerine bu adi vermis olan bir insan grubunu ifade etmektedir (2) .
Hümanizm kelimesi zamandan zamana,ve kullanan kisiye göre degisik anlamlarda kullanilmistir. Bazen medeniyet ve kültür gibi kelimeleri de kucaklamistir. Örnegin, Semsettin Sami hümanizm için “Insaniyete muhabbettir” derken,Kemal Tahir ise “Hümanizm dünyanin en namussuz sömürücü olan burjuva sömürüsünü örtbas etmek için ileri sürülmüs bir duman perdesidir.”seklinde bir açiklamada bulunmustur. Cemil Meriç hümanizm kelimesinin iki ayri anlam tasidigini söylemektedir. Buna göre birinci anlami Antikite hayranligidir.
16.asirda Avrupa'da hümanizm bir kaçisi ifade eder,özellikle meçhul olanlari arama istegidir. Kilisenin baskilarindan,sikici uygulamalarindan bikan ortaçag insanlari eskiçag edebiyatlarina kaçtilar. Bu eskiye yönelme ile beraber insanlar Hiristiyanligi bir kenara birakacaklar ve giderek kendilerini taniyacaklardir.
Ikinci anlami din ile ilgili olandir. Hümanizm bir insanlik dini anlaminda da kullanilir. Buna göre tabiatta Tanri yoktur,Tanriyi yaratan insandir;toplum kendi degerlerini gök kubbeye aksettirmistir,beseriye ilahilestirmistir;insani Tanri degil ilim kurtarir görüsü hakimdir (3) .Yani dinin insan hayatindan uzaklastirilmasidir.
Hümanizm dönemlere göre, meydana gelen olaylara göre degisik isimler almistir. Örnegin;Rönesans hümanizmasi, Reformasyon hümanizmasi ve Fransiz devriminin atesli hümanizmasi gibi.
Rönesans hümanizmasi: Kendini Roma ile Roma'nin,pagan Roma'nin Isa'nin Romasi ile,Antik uygarligin Hiristiyan uygarligiyla diyalogu olarak sunmaktadir (4) . Hümanizm kisiye toplum ve devlet alaninda sorumluluk yükler. Klasik Yunan ve Roma kültürü arastirmacilari için bir geçmis degildir;gelecegin hareket noktasidir (5) .
Hümanizm niçin Italya'da dogdu? Çünkü Italya Roma kalintilarinin oldukça yogun oldugu,Antik kalintilara sahip olmasinin verdigi bir avantaja sahipti (6) . “Roma,Floransa,Venedik ve küçük prensliklerde,hükümdarlar kitapliklarini Yunanca ve Latince eserlerle zenginlestirme yarisinda idi. Antik heykeller toplanarak koleksiyonlar yapildi. Venedik'te basimci Manuzidar Yunanca baskilari çogalttilar. Hümanizm batida daha geç basladi. Baslangiçta hümanizm hareketi açikça Hiristiyan bir nitelikte idi. En ünlü hümanistler ortaçag skolastigini ve “barbarligini” reddederek Antik kaynaklara döndüler. Hiristiyanlik öncesinin saheserleriyle birlikte kutsal metinleri de yaydilar. Bu Hiristiyan hümanistler Ingiliz Th.Morus, Fransiz d'Etaples, Bude ve Hollandali Erasmustur (7) . Erasmus su sekilde ifadesiyle dikkat çekmektedir. “Ben dünya vatandasi olmak istiyorum” (8).
Hümanizmin Özellikleri
1. Hümanizme göre doğruyu bulmak insanın bir yetisidir. Fakat doğruyu bulma yönteminde gizemcilik, mistisizm, gelenek ve bunlar gibi genel geçer kanıtlarla ve mantıkla bütünleşmeyen yöntemler izlenemez. Gerçeğe duyulan bu arzu, gözü kapalı kabullenimlerle değil, bilimsel şüphecilik ve bilimsel yöntemle doyurulmalıdır.
2. Otoriteyi ve aşırı şüpheciliği de reddederken, kaderin olaylar üzerindeki etkisini kabul etmez. Doğrunun ve yanlışın bilgisine kişisel ve ortak bilincin en doğru biçimde algılanmasıyla ulaşılabileceğini savunur.
3. Hümanism insanın tüm diğer canlı türlerinden daha özel olduğu düşüncesini reddeder.
DIPNOTLAR:
1- “Hümanizm ”, Ana Britanica ,c.2, Ist.1992, s.310-311.
2-Fernard Braudel, Uygarliklarin Grameri , Ist.1996, s.352-353.
3-Cemil Meriç, Kirk Ambar , Ist.1998, s.85-86.
4-Fernard Braudel, a.g.e , s.355.
5- “a.g.m”, Ana Britanica ,c.2, Ist. 1992, s.310-311
6- “ Hümanizm ”, Thema Larousse ,c.1, Ist. 1994, s.142-143.
7- “ Hümanizm ”, Meydan Larousse ,c.6, Ist.1988, s.78.
8- “ Hümanizm ”, Thema Larousse , c.1, Ist. 1994, s.142-143.
Diğer Cevaplara Gözat