Şifahaneler; darüşşifa, maristan, bimarhane, darülafiye olarak adlandırılan, Selçuklular döneminde ortaya çıkan ve Osmanlı döneminde devam eden; halk sağlığı hizmeti ile tıp eğitiminin sürdürüldüğü iki ana işlevi olan yerler olarak görülmektedir.

Selçuklular döneminde şifahaneler; darülafiye, darülmerza, darüşşifa adları kullanılmış olup; Osmanlı döneminde darüşşifa ile beraber darüssıhha, şifahane, bimarhane ve tımarhane adları sık olarak kullanılmıştır..

Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde şifahaneler; Halk arasında ve sık olarak “tımarhane” kelimesinden bozulmuş “maristan” adının kullanıldığı, Farsça “malastan veya marastan“, Mısır’da “murustan“, Mağrib’de “morstan veya mestran” türemiştir. “Bimaristan“, Farsça “bimar – hasta” kelimesi ile yer bildirmek için kullanılan “-istan” ekiyle türetilmiştir. Hekim Haris b. Kelede’nin tıp eğitimi gördüğü İran’da bulunan Cündişapür Hastanesi ve Tıp Okulu‘nun adı bimaristan olarak anılması Araplar tarafından bimarhane olarak benimsenmiştir.

Şifahaneler; sıhhat yurdu, şifaevi ve şifakapısı olarak da adlandırılmış olup; 19. yüzyıldan itibaren Avrupa’da inşa edilen modern sağlık kuruluşlarının tesisleri İngilizcede kullanılan “hospital – hastane” kelimesi “hospites” ziyaretçi anlamında olup; Ortaçağ’da hacıların konaklaması için yapılan “yer” anlamından türetilen “hospitality” kelimesi de “misafir severlik” anlamına gelmektedir. Türkçe’ye Farsça’dan geçmiş olan “hastahane” kelimesi ilk olarak 1876 yılında Ahmet Vefik Paşa tarafından yazılan “Lehçe-i Osmani” ile sözlüğe girerek kullanılmaya başlanmıştır.

Şifahaneler genel olarak birçoğu güçlü vakıflar bünyesinde kurulmuş olup devlet yönetimleri tarafından her dönem destek görmüştür.. Şifahanelerin ana amaçları; tıp eğitiminin yapılması ile kullanılan eğitim metodunun usta – çırak ilişkisi şeklinde olması ve bu kuruluşların kurumsallaşmış olmasına rağmen tıp öğrencilerine verilen mesleki belge hoca tarafından verilmiştir. Şifahanelerin kapıları hiç bir din, dil, ırk ve mezhep ayrımı gözetmeksizin Anadolu’da Selçuklu ve Osmanlı topraklarında insanlığa sağlık hizmeti vermiştir.