Cevap : Genel olarak dünyada özel gereksinimli bireylerin eğitimine 18. ve 19. yüzyıllarda önem verilmeye başlanmıştır.

---

---

Diğer Cevaplara Gözat

Cevap :

Özel Eğitimin Tarihçesi

Dünyada özel eğitim alanında ilk sistematik çalışmalara 18. ve 19. yüzyıllarda rastlanılmaktadır. Bu çalışmalardan bazıları şöyle sıralanabilir: 

1. J.M. Gespard Itard (1775-1836): Fransa’nın Averyon ormanlarında 12-13 yaşlarında vahşi bir çocuk yakalanır ve Dr. Itard’ın sorumluluğuna verilir. Itard’ın günlüklerindeki yazılarından yola çıkılarak Victor’un otistik bir çocuk olduğu anlaşılmaktadır.Özel eğitim hizmetlerinin Victor’un Itard tarafından eğitilmesiyle başlandığı kabul edilmektedir. Zihinsel engelli çocuklarla ilk bireysel çalışmayı başlatmıştır.
2. Philippe Pinel (1745-1826): Akıl hastalarıyla çalışmış ve insancıl yaklaşımı kullanmıştır.
3. J. Rodrigues Pereine (1780-1715): İşitme engelliler için ilk işaret dilini geliştirmiştir.
4. T. Hopkins Gallaudet (1787-1851): İşitme engelliler için ilk sembol ve parmak alfabesini kullanmıştır.
5. L. Braille (1809-1852): Kendisi de kör olan Braille, körler için altı nokta alfabesini geliştirmiştir.
6. S. Gridley Hawe (1801-1876): Görme ve zihin engelli çocuklar için ilk yatılı bakım kursunu açmıştır.
7. Alfred Binet (1857-1911): Zekânın ölçülebileceğini savunarak, ilk standart Zekâ testini hazırlamıştır. Yardımcısı Dr. Theodor Simon ile birlikte Zekâ yaşı kavramını ortaya koymuştur.
8. Alexander Graham Bell (1847-1922): İşitme yetersizliği olan bireyler için işitme araçları geliştirmiştir.
9. Maria Montessori (1870-1952): Yapılandırılmış eğitim araçlarını, zihinsel engelli çocuklar için ilk geliştiren ve İtalya’da ilk tıp derecesini alan kadındır.
10. Anna Freud: (1895-1982): Problemli çocuklara psikanaliz yaklaşımını uygulamıştır.
11. Bireysel çalışmalarla beraber birçok özel eğitim okulu açılmıştır. Fransa’da 1755 yılında işitme engelliler için, 1784 yılında ise görme engelliler için okullar açılmıştır. ABD’de 1817 yılında işitme engelliler için, 1829 yılında görme engelliler için, 1860 yılında ise, zihinsel engelliler için okullar açılmıştır.
12. Ülkemizde özel eğitim gerektiren çocukların eğitimine, 1889 yılında Grati adında birinin İstanbul Ticaret Mektebi bünyesinde işitme engelli çocuklara eğitim veren bir okulu açması ile başlanmıştır.
13. 1921 yılında Özel İzmir Sağırlar-Körler Okulu açılmış ve bu okul 1924 yılından 1950 yılına kadar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı'na bağlı olarak özel eğitim hizmetlerini sürdürdükten sonra aynı yıl Millî Eğitim Bakanlığı'na devredilmiştir.
14. Özel Eğitim Hizmetleri, 1950 yılından günümüze kadar Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde bir şube müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
15. 1952 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü’nde özel eğitim şubesi açılmıştır.
16. Eğitim sistemimizde rehberlik kavramının gündeme gelmesi ise II.Dünya Savaşı'ndan sonraki yıllardadır. 1955 yılında ilk defa Ankara’da rehberlik ve araştırma merkezi açılmış; daha sonra tüm illerde ve birçok ilçede açılmıştır.
17. Marshall Planı çerçevesinde Ülkemize gelen Amerikalı uzmanların eğitimimizdeki çeşitli geliştirme ve yenileştirme faaliyetleri sırasında, eğitimde ve özellikle rehberlikte kullanılacak ölçme araçlarını geliştirmek üzere Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'na bağlı bir Test-Araştırma Bürosu 1955 yılında kurulmuştur. Bu büro rehberlikte bazı ölçme araçları üzerinde çeşitli çalışmalar yapmış, ancak sonraki yıllarda çeşitli örgütsel düzenlemeler sırasında kapatılmıştır.
18. 1980 yılında Özel Eğitim Genel Müdürlüğü kurulmuş, 1982 yılında Daire Başkanlığına, 1983 yılında ise Özel Eğitim ve Rehberlik Dairesi Başkanlığına dönüştürülmüştür.
19. 1983 yılında çıkarılan 2916 sayılı "Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu"nda, özel eğitime muhtaç çocukların yetiştirilmelerine dair esaslar belirlenmiştir.
20. 1983 yılında Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi bünyesinde Özel Eğitim Öğretmenliği lisans programı açılmıştır. 1990 yılında aynı üniversitede Özel Eğitim Bölümü kurulmuştur. Daha sonra Ankara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Bolu İzzet Baysal Üniversitesi ve başka üniversitelerde özel eğitim alanında çalışmalar başlatılmıştır.
21. 1992 yılında ülke genelinde özel eğitim ve rehberlik alanında ihtiyacın artması sonucu, hizmeti daha etkin ve yaygın olarak yürütebilmek amacıyla Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Ayrıca, 06.06.1997 tarihli mükerrer 23011 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile engellilere ilişkin özel eğitim esasları belirlenmiştir.
22. 1997 yılında Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı kurulmuştur.
23. Günümüzde üstün ve yetenekli çocukların eğitimi normal okullarda sürdürülmektedir; bununla beraber bu çocukların potansiyel yeteneklerini geliştirmek amacıyla Bilim ve Sanat Merkezleri açılmıştır.
24. Özel eğitime ihtiyacı olan çocukların bir kısmı normal okullarda kaynaştırma uygulamalarında, küçük bir kısmı ise yine bu okulların bünyesinde açılan özel alt sınıflarda eğitim ve öğretimlerini sürdürmektedir. Kaynaştırmanın yaygınlaştırılması için çalışmalar devam etmektedir.
25. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı, çeşitli engel grupları için eğitim ve öğretim hizmeti veren kurumlar şunlardır:
26. Otizmli bireyler için bağımlı ve bağımsız otistik çocuklar eğitim merkezlerinde 3 yaşından itibaren eğitim verilmektedir.
27. Görme ve İşitme engelliler için gündüzlü ve yatılı ilköğretim okullarında, okul öncesinden başlanarak eğitim verilmektedir.
28. Ortopedik engelliler için meslek liseleri açılmıştır.
29. Orta düzeyde (eğitilebilir) zihin engelli çocuklar için açılmış ilköğretim okullarında eğitim-öğretim yapılmaktadır.
30. Ağır düzeyde (öğretilebilir) zihinsel engelli çocukların eğitimleri, eğitim uygulama okullarında yürütülmektedir.
31. İlköğretim mezunu olmayan ve ağır düzeyde olan 16 yaşını bitirmiş zihinsel engelliler için iş eğitim okulları açılmıştır.
32. İlköğretim mezunu zihinsel engelliler için mesleki eğitim okulları hizmet vermektedir.
33. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı özel, özel eğitim kurumlarında da özel gereksinimli bireylerin eğitim-öğretim hizmetleri yürütülmektedir.
34. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na bağlı, zihinsel, görme engelli ve spastik bireylere, yatılı ve gündüzlü hizmet veren bakım, eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinin yanında, mesleki eğitim ve rehabilitasyon hizmetleri kapsamında iş atölyeleri kurulmuştur.
35. SHÇK’ ya ve MEB’na bağlı özel, özel eğitim kurumları da şunlardır:
36. İşitme-konuşma özürlüler eğitim ve rehabilitasyon merkezleri
37. Spastik çocuklar rehabilitasyon merkezleri
38. Zihinsel özürlüler rehabilitasyon merkezleri
39. Özel gereksinimli bireylere eğitim, tedavi ve çeşitli sosyal hizmetler veren resmi ve özel kurum yanında vakıf ve dernek gibi çok sayıda sivil toplum örgütü bulunmaktadır. Ayrıca bazı üniversitelerde okul öncesinden başlanarak, özel gereksinimi olan bireylere ve ailelerine eğitim hizmetleri sunulmaktadır.
40. Hastanelerde ise süreğen hastalığı olan çocuklara özel eğitim hizmeti verilmektedir.
41. Sağlık güvencesi olan ve olmayan çocukların özel, özel eğitim merkezlerinde ayda 10 saatlik eğitim ve tedavi giderleri devlet tarafından karşılanmaktadır.
42. Ülkemizde halen; görme, işitme, ortopedik, zihinsel engelliler, süreğen hastalığı olanlar, uyum güçlüğü olanlar, dil ve konuşma güçlüğü olanlar, üstün ve özel yetenekliler olmak üzere sekiz ayrı gruba özel eğitim okul ve kurumlarında, kaynaştırma uygulamalarında özel eğitim tedbirleri alınarak eğitim hizmetleri verilmektedir.

KAYNAK: Çetin ÖZBEY, Özel Çocuklar ve Terapi Yöntemleri, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 2007