Şark Meselesi kavramı, ilk kez 1815 yılında Viyana Kongresi'nde kullanılmıştır. Dolayısı ile Şark meselesi ilk kez Viyana Kongresinde ortaya atılan bir meseledir.

Şark Meselesinin ortaya çıkışı Viyana Kongresi'ne dayanır.

Napolyon Bonapart'ın altüst ettiği Avrupa haritasını düzene koymak amacıyla kongrenin toplandığı zamanlarda, Rus Çarı Aleksandre, Viyana Kongresi delegelerinin ilgisini Rum davasına çekmek istedi. Kongre, milliyetçilik düşmanı olan Metternich'in ve doğuda Rusya'nın genişlemesi konusunda endişeleri olan İngiltere'nin de etkisiyle, doğu meselesi üzerinde görüşmelerin yapılmasını reddetti. Reddedilmesine rağmen, Rus delegeleri, resmi görüşmelerin dışında, kongre üyelerinin dikkatini Osmanlı İmparatorluğu idaresinde yaşamakta olan Hristiyan halkın durumu üzerine çekmeye çalıştılar ve bu durum için "Şark Meselesi" terimini kullandılar.