Soyutlama bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihni işlem; gerçeklikte ayrılamaz olanı düşüncede ayırma.

Soyutlama (Soyutlaştırma) Nedir

Soyutlama da, somutlamanın tam tersi bir özelliğe sahiptir. Yani aslında somut olan bir şeyi soyut gibi kullanmak, somut olan sözcüğü soyut anlamda kullanmaktır.

Bir nesnenin herhangi bir yanını öbürlerinden ayırarak tek başına ele alan ansal işlem. soyutlama, bir bilgi yöntemi olarak, insan zihninde yapılır. ne var ki idealist soyutlama anlayışı ile diyalektik soyutlama anlayışı birbirinden tümüyle karşıttır. idealist soyutlama, soyutlama sonucu olan kavram ve düşünceleri saltıklaştırır ve bunları nesnel gerçekliğin yerine koyar. soyutlama, gerçekte, yeniden somuta varmak ve somut bütünü parçalarında da birbiri ile olan ilişkileri içinde tümüyle kavramak için kullanılan bir yöntem, bir araçtır. soyutçuluk, bu amacı araçlaştırır ve somuta varmak amacını unutarak soyutta kalır. felsefenin bütün yanlış sonuçları, bu aracı amaçlaştırmaktan doğmuştur. insanın karnını doğuran, ekmek düşüncesi, değil, ekmeğin kendisidir. ekmek düşüncesini nasıl ekmek yerine koyamazsak, özdekten soyutlanan öz düşüncesini de özdeğin yerine koyamayız. gerçekte soyutlama, bilme sürecinde zorunlu bir yöntemdir. idealizme düşmeksizin gerçekleştirilen soyutlama, bilimsel soyutlamadır. kavramlar, soyutlamalarla elde edilirler. ama nesnel gerçeklerle denenir ve doğrulanırlar. soyut kavram ve düşüncelerin hakikiliklerinin ölçütü insansal pratiktir. soyutlamada aşırılığa varmaya ya da soyutlamaları kötüye kullanmaya soyutçuluk denir.

Soyutlama Örnekleri

Attığı taş kafamı yardı.
Bu cümlede taş sözcüğü somut anlamlıdır. Elle tutulabilir bir varlıktır. Şimdi ise taş sözcüğünü soyut anlamda kullanalım:
Çok taş kalplisin. ( Bu cümlede de taş sözcüğü, duygusuz anlamında kullanılmıştır. Yani somutken soyut yapılmıştır. )
Aslanların yüreği yaklaşık 1 kilogram gelir.

Yürek sözcüğü testlerde sıklıkla karşılaşacağımız sözcüklerden bir tanesidir. Yürek, kalp demektir. Yani elle tutulan bir organımızdır. Şimdi yüreği soyut anlamda kullanalım:
Çok yüreksiz bir çocuktu Ahmet. ( Bu cümlede ise yüreksiz derken korkak anlamı vurgulanmak istemiştir. Yani somutken soyut yapılmış, soyutlama yapılmıştır.)